14-nji sentýabrda Günde 25-nji işjeňlik döwrüniň iň güýçli partlamalarynyň biri bolup geçdi. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we RYA SB-niň Gün-ýer fizika institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasyna...
Hytaýly we awstraliýaly barlagçylar Ýer togalagynyň taryhynyň 40%-ini diýen ýaly öz içine alýan plitalaryň tektonikasynyň animasiýa modelini döretdiler. Işiň netijeleri Geoscience Frontiers-de çap edildi. Geologiki...
NASA Europa Clipper kosmos enjamynyň Ýupiteriň hemrasy - Ýewropanyň ýanyna uçurylmagyny tassyklady diýip, Space portaly habar berýär. SpaceX Falcon Heavy raketasynyň uçuşy 10-njy oktýabra meýilleşdirilendir. Enjam...
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda «HI-TECH Türkmenistan Startup 2024» bäsleşiginiň netijeleri jemlendi. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär. Bäsleşik...
Alymlar üç kilometre çenli belentlikde atmosferada köp sanly howply mikroorganizmleriň bardygyny anykladylar. Ylmy işiň netijeleri “Proceedings of the National Academy of Sciences” žurnalynda hödürlendi. Cessna...
Halkara astronomlar topary Balyklar ýyldyzlar toplumynda, Ýerden 640 ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän WASP-76 b ekzoplanetasyny öwrenýär. WASP-76 b Ýupitere meňzeş gyzgyn gazly ägirtdir. Ýyldyza ýakynlygy sebäpli...
Hytaý 2050-nji ýyla çenli Günorta polýusda, ekwatorda we Aýyň arka tarapynda ýerleşip, gözleg merkezleriniň toplumyna öwrüljek Halkara ylmy Aý stansiýasynyň (ISS) taslamasy baradaky jikme-jiklikleri aýan etdi diýip...
Ilkinji gezek Aýyň arka tarapyndan Ýere nusgalary iberen Hytaýyň “Çane-6” missiýasynyň orbital apparaty Gün-Ýer ulgamynyň ikinji Lagranž nokadyna (L2) ýetdi. Nusgalary Ýere iberenden soň, orbital apparat planetamyzyň...
Hytaý Aýda baza gurmaga görülýän taýýarlygyň çäklerinde şu ýylyň oktýabr aýynda “Týangun” kosmos stansiýasyna emeli Aý topragyndan ýasalan kerpijiň nusgalaryny iberer. Üç ýyl dowam etjek synag materiallaryň kosmosyň...
Nanorobotlar beýniniň anewrizmalaryny bejermek, insultyň öňüni almak üçin ulanylyp bilner. Barlag Small žurnalynda çap edildi. Awtorlaryň biri, Edinburg uniwersitetiniň bioinženeri Çi Çžou Live Science-e beren...
Ýaponiýanyň Milli materiallary öwreniş ylmy institutynyň alymlary titandan we nikelden ýasalan ultra berk we çeýe metal garyndysyny döretdiler. Işläp düzüjiler onuň şekilini üýtgetmäge ukyply futuristik uçarlary...
Kaliforniýada ýerleşýän AstroForge startapy asteroidden çeşmeleri almak boýunça ilkinji hususy missiýasyny geçirmäge taýýarlanýar. Intuitive Machines kompaniýasynyň IM-3-niň bortunda uçurylan Vestri kosmiki gämisi...
Stenford uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary iýmit reňkleýji tartrazini ulanyp, syçanlaryň derisini wagtlaýynça dury edip biljek usuly oýlap tapdylar. Science žurnalynda beýan edilen bu usul alymlara haýwanlaryň...
Ispaniýaly paleontologlar gadymy dinozawrlaryň göçüş ýollary barada täze maglumatlary berip biljek, zauropod dinozawrynyň täze görnüşini tapdylar. Bu açyş Kuenka şäheriniň golaýynda köp sanly süňk bölekleriniň...
Şmidtiň Okeanologiýa instituty (ABŞ) tarapyndan gurnalan Ocean Census ekspedisiýasy Ýuwaş ummanynyň günorta-gündogaryndaky Naska gerşiniň 28 günlük barlagyny tamamlady. Çiliniň kenaryndan 1500 km uzaklykda alymlar...
Hytaýyň “Çane-5” missiýasy tarapyndan toplanan Aý toprak nusgalarynyň barlagy Aýdaky wulkan işjeňliginiň ozal pikir edilişinden has uzak dowam edendigini görkezdi. Gözlegçiler wulkan aýnasynyň mikroskopik damjalarynda...
Gazagystanyň arheologlary on sany depäni tapdylar, olaryň üçüsiniň adaty bolmadyk şekili bar, şol sebäpli olar “murtly depeler” diýlip atlandyrylýar. Barlagçylar toparyna ýolbaşçylyk eden, A.H.Margulan adyndaky...
Kairiň 50 km gündogarynda, Müsüriň çölde gurulýan täze dolandyryş paýtagtynda dünýäde ekologiýa taýdan iň arassa gökdirän binany gurmak meýilleşdirilýär. The Forbes International Tower diýlip atlandyrylýan bu taslama...
Şotlandiýada piktler halkynyň syrly ýüzügi tapyldy. 1000 ýyldan gowrak ýaşy bolan bu artefakt Aberdin uniwersiteti tarapyndan geçirilen arheologiki gazuw-agtaryş işleri wagtynda Mori okrugynyň Burghed galasyndan...
Awstraliýaly alymlar leýkozy we beýleki gan kesellerini bejermegiň şahsy usullaryny döretmek üçin esas bolup biljek açyş etdiler diýip, Nature Biotechnology-da çap edilen barlagyň netijesine salgylanýan Medical...
Rus alymlary ýeňil betonyň berkligini ýokarlandyrmak üçin innowasion usul oýlap tapdylar. “Prioritet 2030” programmasynyň çäginde alnan gözleg netijeleri Construction and Geotechnics žurnalynda çap edildi. Perm...
Ýewropaly alymlar Şpisbergen arhipelagynyň kenarynda ýaşaýan arktika bakteriýalarynda antibiotikleriň öň näbelli iki görnüşini tapdylar. Bu möhüm açyş barada Frontiers In Microbiology žurnalynda çap edilen makalada...
Alymlar gadymy müsürlileriň metallurgiýa işleri bilen baglanyşykly Giza piramidalarynyň golaýynda topragyň metallar bilen uly möçberlerde hapalanandygyny ýüze çykardylar diýip, Eos ýazýar. Geology žurnalynda çap...
Alymlar adaty marmozetleriň (Callithrix Jacchus) - günorta amerikaly ownuk maýmynlaryň biri-birini tanamak üçin özboluşly sesleri ulanýandyklaryny, ýagny biri-biriniň adyny tutup gygyrýandyklaryny anykladylar....
Kaliforniýa tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary adamyň alýan demi arkaly dürli keselleri ýüze çykaryp bilýän “akylly” örtük döretdiler. Adaty bolmadyk esbabyň synagynyň netijeleri Science žurnalynda çap edildi...
Perseverance mars roweri 19-njy awgustda kynlyk bilen ýokary galyp başlandan soň, Ýezero krateriniň diwarynyň öňünde özüni ilkinji gezek surata aldy. NASA-nyň maksatnamasynyň çäklerindäki bu dördünji missiýa krateriň...
Awstraliýaly alymlar möhüm açyş etdiler: Ýeriň suwuk ýadrosynda, birnäçe müň kilometr çuňlukda byzmyk şekilli bölek tapyldy. Phys.org-da neşir edilen barlag planetamyzyň magnit meýdanynyň dinamikasynyň käbir syrlaryny...
Kaliforniýanyň Şmidt umman institutynyň barlagçylary suw ýaly ýarym dury görnüşi üçin Kasper ady dakylan seýrek osminogy (sekiz aýak) surata düşürdiler. Bu jandar Çiliniň kenarynda, takmynan, 4,3 km çuňlukda akwadron...
Berklidäki Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary “Mişlen” ýyldyzly meşhur restoranlarynyň aşpezleri bilen birleşip, azyk galyndylaryny aňrybaş tagamlara öwürmegiň usulyny tapdylar we üstünlik gazandylar. Olaryň...
Şwesiýaly alymlar sanjym edilensoň bäş günden ýitip gidýän, nanobölejiklere esaslanýan wagtlaýyn kardiostimulýator döretdiler. Nature Communications žurnalynda çap edilen barlagda adatdan daşary ýagdaýlarda ýürek...
Amerikaly alymlar kollembolanyň (Collembola) özboluşly aýratynlyklaryny wideo düşürmegi başardylar. Bu jandarlar hereket etmek we käwagt ýyrtyjylardan goranmak üçin howada “akrobatiki etýudlary” ýerine ýetirip...
Awstriýanyň Graz Tehniki Uniwersitetiniň alymlary adaty ýelimleriň ýerini tutup biljek iki täze tehnologiýa döretdiler diýip, Hi-Tech Mail habar berýär. “Addjoining” diýlip atlandyrylýan birinji tehnologiýa, agaç...
Floridanyň A&M uniwersiteti we Floridanyň döwlet uniwersiteti tarapyndan döredilen inženerçilik kollejiniň alymlary howadan we beýleki çeşmelerden kömürturşy gazyny (CO₂) netijeli siňdirip bilýän lignin esasynda...
Hytaýly alymlar Aýdan Ýere tebigy çeşmeleri getirmek üçin magnit katapulty düşünjesini teklip etdiler. Robert A. Haýnnlaýnyň “Aý – yzgytsyz bike” (The Moon Is a Harsh Mistress) atly ylmy romanyndan ylham alan bu...
Häzirki wagtda ysytma giň ýaýran ýokanç keselleriň biridir. BSGG-niň hasaplamalaryna görä, Afrikada we Günorta Aziýada her ýyl bu keselden, takmynan, 400-600 müň adam aradan çykýar. Keseli dörediji plazmodiýa görnüşiniň bir...
Lozannanyň Federal politehniki mekdebiniň (Şweýsariýa) alymlary pikiri 91% takyklyk bilen tekste geçirip bilýän kiçijik çip döretmek arkaly neýrotehnologiýa pudagynda üstünlik gazandylar diýip, Hi-Tech habar berýär...
Hytaýyň Ninbo materiallary öwreniş we inženerçilik institutynyň alymlary Aýda suwuň senagat önümçiliginiň usulyny oýlap tapdylar. Bu usul, çukur ýaly aýnalaryň kömegi bilen Aý regolitiniň 926 gradusa çenli gyzdyrylmagyna...
Arizona uniwersitetiniň alymlary dünýäniň iň çalt elektron mikroskopyny döretdiler. Ol çalt hereket edýän elektronlary attosekuntlyk durulykda surata almagy başarýar. Bu barada, Phys.org ylmy portaly ýazýar. Bu...
Stenford uniwersitetiniň inženerleri agaç desgalaryny we binalary ýangyndan gorap biljek täze gel işläp düzdüler. Bu material üstki gatlaga çalynýar we guranyndan soň, ýylylygy netijeli ýaýradýan we agajy goraýan...
Permiň (RF) S.G.Suhanow adyndaky Federal ýürek-damar hirurgiýasy merkeziniň (FCCC) kardiohirurglary dünýäde ilkinji bolup urýan ýüregiň aortasyny operasiýa etdi. Bu barada TASS Russiýa Federasiýasynyň Perm ülkesiniň...
