Alymlar janly syçany içi görnüp duran edip, damarlaryny we içgoşlaryny gözden geçirmegiň usulyny tapdylar

  • 10.09.2024 11:10
  • 7.6k+

Stenford uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary iýmit reňkleýji tartrazini ulanyp, syçanlaryň derisini wagtlaýynça dury edip biljek usuly oýlap tapdylar. Science žurnalynda beýan edilen bu usul alymlara haýwanlaryň gan damarlaryny we içgoşlaryny operasiýa etmezden, gözden geçirmäge mümkinçilik berýär diýip, Science žurnalyna salgylanýan CNN ýazýar.

Çipsy we doňdurma ýaly iýmitlerde ulanmak üçin kepillendirilen tartrazin deri dokumalarynyň refraktiw görkezijisini üýtgedýär we birnäçe minutlap ony dury  edýär.

“Biz ýagtylygyň köp bölegini, esasanam, gök we ultramelewşe şöhleleri özüne siňdirýän sary reňkleýjini ýagtylygy dargadýan deri bilen birleşdirdik. Aýry-aýrylykda bu maddalar kän ýagtylyk geçirmeýär, ýöne bilelikde syçanjygyň derisini dury etdiler " - diýip, barlagyň awtory Szyhao Ou düşündirdi.

Durulyk ýene öňki durkuna öwrülip, dokumalara zeper ýetirmeýär.
Alymlaryň sözlerine görä, bu tehnologiýa lukmançylykda giňden ulanylyp bilner, mysal üçin, gan alnanda damary aňsat tapmakda, deri kesellerini anyklamakda we deride amallary ýerine ýetirmekde. Şeýle-de bolsa, synaglar entek adamlarda geçirilmedi, sebäbi adamyň derisi syçanlaryňkydan on esse galyň.
Bu usul Kramers - Kronig gatnaşyklarynyň belli fiziki ýörelgesine esaslanýar: material bir reňkdäki köp ýagtylygy özüne siňdirse, ol beýleki reňkleriň ýagtylygyny has güýçli öçürýär diýip, Londonyň Imperiýa kollejiniň uly mugallymy Kristofer Roulends düşündirdi.
Usuly ulanmagyň aňsatdygyny we dokuma zyýan ýetirýän beýleki çemeleşmelerden tapawutlylykda, munuň düýpli zeperiniň ýokdugyny nygtady.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...