Şwesiýaly biologlaryň açyşy ysytmanyň ýaýramagyny haýalladar

  • 30.08.2024 19:19
  • 9.7k+
Şwesiýaly biologlaryň açyşy ysytmanyň ýaýramagyny haýalladar

Häzirki wagtda ysytma giň ýaýran ýokanç keselleriň biridir. BSGG-niň hasaplamalaryna görä, Afrikada we Günorta Aziýada her ýyl bu keselden, takmynan, 400-600 müň adam aradan çykýar. Keseli dörediji plazmodiýa görnüşiniň bir öýjükli ýönekeýleridir.

Şeýle-de bolsa, indi Stokgolm uniwersitetiniň molekulýar biologlary ysytma dörediji plazmodiýanyň jynsyny kesgitleýän esasy genleri tapdylar. ApiAP2 maşgalasyndan bolan bu genler adamdan çybynlara ýokaşmagy üçin zerur bolan plazmodiýanyň "erkek" we "urkaçy" görnüşleriniň ösüşine gözegçilik edýär diýip, TASS habar berýär.
Bu açyş alymlara plazmodiýanyň adamlardan çybynlara geçiş siklinde päsgelçilik döredýän dermanlary döretmäge mümkinçilik berer.
Barlagçylar plazmodiýanyň 5 müňden gowrak gametosidiniň işjeňligini synladylar we bu prosesde möhüm rol oýnaýan AP2-O2 we AP2-G5 genlerini kesgitlediler. Bu açyş plazmodiýanyň keseliň ýaýramagyny haýalladýan jyns görnüşleriniň döremeginiň öňüni alýan usullary ösdürmäge mümkinçilik berer.
Ysytma, esasanam, Afrikada we Günorta Aziýada giň ýaýran ýokanç keselleriň biri bolmagynda galýar. BSGG-nyň maglumatlaryna görä, her ýyl takmynan 220 million adam bu keselden ejir çekýär we 400-600 müň adam ölýär. Bar bolan bejeriş usullary kem-kemden täsirini ýitirýär, bu bolsa kesele garşy göreşiň täze usullarynyň tapylmagyny talap edýär.


düýn 13:06
3.7k+

Ylmy barlag: nauşnikleriň günde 4 sagatdan köp ulanylmagy beýni üçin zyýanly

Nauşnikleriň günde dört sagatdan köp ulanylmagy beýnide düzedip bolmajak üýtgeşmelere getirip biler. Muny Melburn newrologiýa institutynyň we Stenford uniwersitetiniň alymlary kesgitledi. Ylmy gözlegiň netijeleri The...

11.11.2024 15:10
9.4k+

Goşmaça 46 minut ukynyň adamyň özüni alyp barşyna we duýşuna nähili täsiri bar?

Goşmaça 46 minut uky umumy özüňi duýşuňy has gowulaşdyryp, jemgyýete peýda getirýän hereketleri alyp barmaga ýardam edýär. Tehasyň Beýlor uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri muny 90 sany ýaş adamyň gatnaşmagynda...

07.11.2024 21:14
7.4k+

Alymlar on ýyllap geçiren barlaglaryndan soň AIW-e garşy sanjymyň prototipini döretdiler

Oregon uniwersitetiniň alymlary on ýyllyk barlaglardan soň, adamyň sitomegalowirus (HCMV) wirusynyň esasynda AIW-e garşy sanjymyň prototipini  döretdiler. Science Immunology žurnalynda çap edilen barlagda AIW-e...

01.11.2024 14:31
7.2k+

Geçirilen barlaglar çagalykda semizligiň geljekde dem alyş ýollaryň sökelliklerine getirip biljekdigini görkezdi

Şwesiýanyň Karolin instituty (KI) tarapyndan geçirilen barlag çagalaryň semizliginiň olaryň dem alyş ulgamynyň ösüşine ýaramaz täsir edýändigini görkezdi. Bu barada TASS institutyň metbugat gullugyna salgylanyp...