Ummany öwrenijiler haýwanlaryň we ösümlikleriň öň näbelli 170 görnüşini tapdylar

  • 09.09.2024 12:55
  • 4.6k+

Şmidtiň Okeanologiýa instituty (ABŞ) tarapyndan gurnalan Ocean Census ekspedisiýasy Ýuwaş ummanynyň günorta-gündogaryndaky Naska gerşiniň 28 günlük barlagyny tamamlady. Çiliniň kenaryndan 1500 km uzaklykda alymlar 10 sany suwasty dagy we haýwanlaryň hem-de ösümlikleriň 20-ä golaý täze görnüşini tapdylar diýip, “Wokrug sweta” neşiri habar berýär.

Barlag şu wagta çenli kän öwrenilmedik halkara suwlarynda geçirildi,. Esasy açyşlaryň biri, deňiz derejesinden 994 metr aşakda, ummanyň düýbünden beýikligi 3 109 metr bolan suwasty deňiz boldy. Alymlar onuň eňňitlerinde we sebitdäki beýleki daglarda el degrilmedik merjen baglyklaryny, gubkalaryň giň meýdanlaryny we çuň suwly ýerlerde ýaşaýan ozal näbelli deňiz jandarlaryny tapdylar.

Tapyndylaryň arasynda XX asyryň ahyrynda tapylan, öň üç sany öli nusgasyndan belli bolan Promachoteuthis toparyna degişli seýrek duş gelýän kalmar bar. Şeýle hem, bir düýrlem spagettä meňzeşligi sebäpli "uçýan makoron monstrlary" lakamyny alan Bathyphysa conifera görnüşiniň iki sany sifonofory suratlandyryldy.

Ýene bir garaşylmadyk tapyndy, ol hem  solak reňki üçin Kasper diýlip atlandyrylan,  arwaha meňzeş osminogdyr . Ol ilkinji gezek 2016-njy ýylda görlüpdi, ýöne entek resmi ylmy adyny alyp bilmändi. Bu hakda biz eýýäm şu materialda gürrüň beripdik.
Bu ekspedisiýanyň netijeleri, öňki ikisi bilen bilelikde, Naskadaky belli görnüşleriň sanyny 1019-dan 1300-e çenli artdyrdy. Soňky ekspedisiýanyň dowamynda barlagçylar jemi 170-den gowrak ozal näbelli görnüşi ýygnadylar we indi olar  laboratoriýada öwrenilmeli, fiziologiýasy, genetikasy seljerilmeli we suratlandyrylmaly.
Bu açyşlar Ýuwaş ummanyň çuň suwly ýerleriniň planetamyzyň iň syrly we öwrenilmedik böleklerinden biri bolup galýandygyny tassyklaýar.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...