Aýda 120 million ýyl ozal işjeň bolan wulkanlaryň yzlary tapyldy

  • 09.09.2024 12:48
  • 4.2k+

Hytaýyň “Çane-5” missiýasy tarapyndan toplanan Aý toprak nusgalarynyň barlagy Aýdaky wulkan işjeňliginiň ozal pikir edilişinden has uzak dowam edendigini görkezdi. Gözlegçiler wulkan aýnasynyň mikroskopik damjalarynda 123 million ýyl ozalky işjeňligiň alamatlaryny tapdylar diýip, Science neşirinde aýdylýar.

Aýyň görünýän tarapynyň günbatar böleginiň Tupan ummanyndan alnan nusgalar, partlama gelip çykyşyny görkezmeýän aýna damjalarynyň bardygyny görkezdiler.
3000-den gowrak aýna bölejiklerinden diňe üçüsi wulkan işjeňliginden gelip çykmagyny subut edýän ölçeglere laýyk geldi. Olaryň himiki düzümi, wulkan partlamasynyň giç ýüze çykmagyna sebäp bolup, radiogen ýylylygy esasynda bölekleýin eräp bilýän KREEP elementleriniň bardygyny görkezýär.
Bu açyş, Aýyň öňki geologiki taryhy baradaky düşünjelerine garşy çykýar we Aýdaky wulkan işjeňliginiň ozal pikir edilişinden 1,8 milliard ýyl uzak dowam edip bilendigini görkezýär.


düýn 14:05
916

SpaceX kompaniýasy 2025-nji ýylda öz uçuş rekordyny täzelär

ABŞ-nyň SpaceX kosmos kompaniýasy 2025-nji ýylda rekord mukdarda orbital uçuş ýerine ýetirmegi meýilleşdirýär. Bu barada ABŞ-nyň Kosmos güýçleriniň milli howpsuzlyk maksatlary («NSSL») üçin uçuşlar maksatnamasynda kompaniýanyň gatnaşygyny utgaşdyrýan SpaceX bölüminiň ýolbaşçysy Enn Meýson habar berdi...

düýn 13:31
4k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.3k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...

01.06.2025 13:56
2.9k+

Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr...