Şotlandiýada geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde piktleriň syrly medeniýetiniň gadymy ýüzügi tapyldy

  • 09.09.2024 11:07
  • 4.6k+

Şotlandiýada piktler halkynyň syrly ýüzügi tapyldy. 1000 ýyldan gowrak ýaşy bolan bu artefakt Aberdin uniwersiteti tarapyndan geçirilen arheologiki gazuw-agtaryş işleri wagtynda Mori okrugynyň Burghed galasyndan (Burghead Fort) tapyldy diýip, Sky News habar berýär.

Burghed galasy - piktleriň esasy ilatly ýerlerinden biridir, ýöne onuň köp bölegi XIX asyrda bu ýerde şäher gurlanda weýran edilipdi.
Muňa garamazdan, arheologlar merkezi granat daşy ýa-da goýy gyzyl aýna bilen bezelen, batbörek görnüşinde ýasalan ýüzügi tapmagy başardylar. Bu tapyndyny  höwesjeň arheolog Jon Ralf açdy we açyşyň özi üçin tolgundyryjy waka bolandygyny boýun aldy.
Bu ýüzük häzir Şotlandiýanyň Milli muzeýine derňew üçin iberildi, ol ýerde hünärmenler onuň takyk ýaşyny we maksadyny kesgitlemäge synanyşýarlar. Deslapky çaklamalara görä, ýüzük 1000-1500 ýaş aralygynda bolup biler.
Piktler biziň eýýamymyzyň III we XIX asyrlarynda Klaýd we Fort derýalarynyň aralygynda ýaşan, Şotlandiýanyň ýerli ilatydy. Bu halk hakda ýazmaça subutnamalar ýok diýen ýaly, onuň medeniýeti, durmuşy we däp-dessurlary baradaky maglumatlaryň köpüsi, şu ýüzük ýaly, seýrek arheologiki tapyndylara esaslanýar.


düýn 16:35
6.7k+

Arheologlar Müsüriň kenarynda 2000 ýyllyk "ýahta" tapdylar

Ýewropanyň Suwasty Arheologiýa Institutynyň (IEASM) ylmy işgärleri takmynan 2000 ýyl mundan ozal Aleksandriýa portunyň golaýynda gark bolan gezelenç gämisiniň galyndylaryny tapdylar. Gurluşy we maksady boýunça bu tapyndyny häzirki zaman superýahtalary bilen deňeşdirip bolýar...

15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...