Gadymy müsürlileriň metallurgiýasy piramidalaryň golaýyndaky topragy asyrlarboýy zäherläp gelipdir

  • 05.09.2024 14:37
  • 10k+
Gadymy müsürlileriň metallurgiýasy piramidalaryň golaýyndaky topragy asyrlarboýy zäherläp gelipdir

Alymlar gadymy müsürlileriň metallurgiýa işleri bilen baglanyşykly Giza piramidalarynyň golaýynda topragyň metallar bilen uly möçberlerde hapalanandygyny ýüze çykardylar diýip, Eos ýazýar.

Geology žurnalynda çap edilen barlag 4600 ýyl ozal piramidanyň golaýynda ýerleşýän Hufu gämi duralgasynyň çäginde mis gurallaryň önümçiliginiň işjeň alnyp barlandygyny görkezýär.
Nil derýasynyň ýitip giden şahasynyň boýunda ýerleşen bu gämi duralgasy piramidalaryň gurluşygy üçin materiallary getirmegiň we mis gurallary öndürmegiň esasy merkezi bolupdyr. Iş gurallaryny ýasamakda ulanylýan misiň düzümine onuň berkligini artdyrýan myşýak goşulypdyr. Çökündi dag jynslarynyň köpçülikleýin spektrometrik derňewi misiň, myşýagyň, alýuminiň, demriň we titanyň ýokary derejededigini görkezdi.
Netijelerden çen tutsaň, hapalanma takmynan b.e. öňki 3265-nji ýylda, ýagny çak edilişinden 200 ýyl gowrak öň başlanypdyr. Piramidalaryň gurluşygy gidýärkä  hapalanma iň ýokary derejä ýetipdir (takmynan b.e. öňki 2500-nji ýyl) we b.e. öňki 1000-nji ýyla çenli ýokary derejede bolmagynda galypdyr. Bu döwürde misiň derejesi tebigy ýagdaýdakydan 5-6 esse ýokary bolup, bu sebitde senagat işjeňliginiň gaty ýokary bolandygyny görkezýär.
Metal önümçiligi Nil derýasynyň derejesiniň üýtgemegi we jemgyýetçilik çökgünlikleri şertlerinde-de işjeňligini bes etmändir. Takmynan, b.e. öňki 2200-nji ýylda, pese gaçyşlyk we jemgyýetçilik tolgunyşyklary döwründe hapalanmanyň derejesi ýokarylygyna galypdyr, bu bolsa infrastrukturanyň durnuklylygyny saklandygyny görkezýär.
Wagtyň geçmegi bilen Niliň suw joşmalarynyň arnalary arçamagy netijesinde oba hojalygynyň işjeňligi artypdyr we metaldan ýasalan gurallar gerek bolup başlapdyr.


29.09.2024 18:33
7.5k+

Barlaglar: 2050-nji ýyla çenli şowakörlükden ejir çekýän ýetginjekleriň sany 740 milliondan geçip biler

British Journal of Ophthalmology žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, şowakörlükden (miopiýa) ejir çekýän çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2050-nji ýyla çenli 740 milliondan geçip biler diýip, The Guardian...

28.09.2024 12:44
6.5k+

Eýranda III asyryň başyna degişli diwar suratlary tapyldy

Eýranyň Fars welaýatynyň Firuzabad şäherinde arheologlar 1700 ýyldan gowrak ýaşly gadymy suratlary tapdylar. Bu barada welaýatyň medeni miras we syýahatçylyk müdirliginiň ýolbaşçysy Mohammad Sabet Eglidä salgylanyp...

28.09.2024 11:36
6.7k+

Arheologlar gadymy Rim imperator aýaly Ýuliýa Domnanyň heýkeliniň kellesini tapdylar

Angliýanyň Karlaýl şäherinde geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde meýletin arheologlar imperator aýal Ýuliýa Domna degişli edilýän rim heýkeliniň kellesini tapdylar. 18x13 sm ölçegindäki ýadygärlik 2023-nji ýylda...

26.09.2024 13:51
24k+

Fransiýada bir çüýşeden 200 ýyl mundan ozal ýazylan hat tapyldy. Haty arheolog galdyrypdyr

Fransiýada arheolog talyplaryň topary 200 ýyl ozal ýazylan we aýna çüýşede gizlenen, ol hem öz gezeginde toýun küýzä  salnan haty tapdylar. New York Post gazetiniň habaryna görä, bu açyş Fransiýanyň demirgazygynda...