Alymlar atmosferada ýüzlerçe howply organizmi ýüze çykardylar

  • şu gün 14:30
  • 2.7k+
Alymlar atmosferada ýüzlerçe howply organizmi ýüze çykardylar

Alymlar üç kilometre çenli belentlikde atmosferada köp sanly howply mikroorganizmleriň bardygyny anykladylar. Ylmy işiň netijeleri “Proceedings of the National Academy of Sciences” žurnalynda hödürlendi.

Cessna ýeňil uçarynda Ýaponiýanyň üstünden uçuş wagty ylmy gözlegçiler kömelejik sporalaryny we bakteriýalary saklaýan howa nusgalaryny ýygnadylar. Olardan Escherichia coli we Staphylococcus epidermidis ýaly käbirleri düýpli keselleri, şol sanda mikroblara garşy derman serişdelerine durnukly ýokanç kesellerini ýüze çykarýar.
Nusgalar atmosferanyň aşaky gatlagynda, troposferada ýygnaldy, bu ýerde howa massalary uzak aralyklara çalt hereket edip bilýärler. Ylmy gözleg bu mikroorganizmleriň iki müň kilometr aralygy geçip biljekdigini anyklady. Umuman alanyňda, kömelejikleriň 266 görnüşi we bakteriýalaryň 305 görnüşi ýüze çykaryldy, olaryň köpüsi toprakda ýa-da ösümliklerde ýaşaýar, käbirleri bolsa patogendir.
Barselona global saglygy goraýyş institutynyň hünärmenleri güýçli ýeliň netijesinde bu organizmleriň bütin dünýä ýaýrap biljekdigini çaklaýarlar. Ýöne gözlegçiler belentlikdäki mikroblaryň ýere düşende adamlarda kesel döredip biljekdigine göni subutnamalarynyň ýokdugyny belleýärler. Muny anyklamak üçin alymlar howa nusgalaryny we adam öýjüklerini ulanmak bilen goşmaça gözleg geçirmegi meýilleşdirýärler.
Howada mikroorganizmleriň saklanyp biljekdigi öňden bäri bellidi. Bu ilkinji gezek 1920-nji ýyllarda ylmy gözlegçiler ABŞ-nyň üstündäki howada kömelejik sporalaryny ýüze çykaranynda belli boldy. Şeýle-de bolsa, olaryň atmosferada hereket we ýaşaýyş masştaby henizem doly öwrenilmedikdir.


şu gün 11:47
3.2k+

Astronomlar 2400°C-a çenli gyzýan, demir şemally we ýagyşly planeta barada gürrüň berdiler

Halkara astronomlar topary Balyklar ýyldyzlar toplumynda, Ýerden 640 ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän WASP-76 b ekzoplanetasyny öwrenýär. WASP-76 b Ýupitere meňzeş gyzgyn gazly ägirtdir. Ýyldyza ýakynlygy sebäpli...

şu gün 09:36
2.3k+

Hytaý Halkara Aý stansiýasynyň taslamasynyň käbir jikme-jikliklerini aýan etdi

Hytaý 2050-nji ýyla çenli Günorta polýusda, ekwatorda we Aýyň arka tarapynda ýerleşip, gözleg merkezleriniň toplumyna öwrüljek Halkara ylmy Aý stansiýasynyň (ISS) taslamasy baradaky jikme-jiklikleri aýan etdi diýip...

düýn 12:25
2.9k+

Hytaýyň “Çane-6” zondy Gün-Ýer ulgamynyň ikinji Lagranž nokadyna ýetdi

Ilkinji gezek Aýyň arka tarapyndan Ýere nusgalary iberen Hytaýyň “Çane-6” missiýasynyň orbital apparaty Gün-Ýer ulgamynyň ikinji Lagranž nokadyna (L2) ýetdi. Nusgalary Ýere iberenden soň, orbital apparat planetamyzyň...

11.09.2024 13:19
5.2k+

Hytaý öz kosmos stansiýasynda Aý bazasyna niýetlenen kerpiji synag eder

Hytaý Aýda baza gurmaga görülýän taýýarlygyň çäklerinde şu ýylyň oktýabr aýynda “Týangun” kosmos stansiýasyna emeli Aý topragyndan ýasalan kerpijiň  nusgalaryny iberer. Üç ýyl dowam etjek synag materiallaryň kosmosyň...