Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar...
Iki sany astronomlar topary häzirki wagta çenli adamzada mälim bolan iň uzakdaky galaktikada – ýagny JADES-GS-z14-0-da kislorodyň bardygyny ýüze çykardylar, diýip «EurekAlert!» neşiri ýazýar. Alymlar öz gözlegleriniň...
Ýapon alymlary Ikuo Katayama we Ýuýa Akamasu Marsyň üstki gatlagynyň aşagynda suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny tassykladylar. Alymlar onuň 11,5 kilometrden 20 kilometre çenli çuňlukda ýerleşýändigini öňe sürýärler...
Alymlar sözüň, takmynan, 135 müň ýyl ozal Homo sapiens-lerde peýda bolandygyny we ýer ýüzünde aragatnaşygyň iň irki görnüşi bolandygyny aýdýarlar. Ondan öň ähli janly-jandarlar öz görnüşleriniň arasynda aragatnaşygyň...
Wenera uçuryljak ilkinji hususy missiýa 2026-njy ýylyň tomsuna süýşürildi. NASA-nyň Eýms barlag merkeziniň inženerleri zonda ýylylykdan goraýjy ekranyň gurlandygyny aýtdy diýip, Space.com habar berýär. Taslama...
Alymlar soňky 40 ýylda 67 müňden gowrak kölüň emeli hemradan alnan suratlaryny seljerip, möhüm üýtgeşmeleri gördüler - olar öňki reňklerini ýitiripdirler. Barlagyň dowamynda 1984-nji ýyldan bäri alnan 32 million...
Hytaýyň Magdan işleri we tehnologiýalary uniwersitetiniň inženerleri mör-möjege meňzeýän robot ýasadylar. Ol kosmosda magdan gazyp almak üçin niýetlenendir. Adaty bolmadyk täze önüm barada Hytaýyň Merkezi telewideniýesinde...
Uly ýaşlylaryň hem-de mekdep okuwçylarynyň kognitiw (aň-düşünje) başarnyklary öňküsinden peselýär – adamlar ünsüni jemlemekde, meseleleri çözmekde, pikirlenmekde we täze zatlary öwrenmekde barha kynçylyk çekýärler...
Çilidäki Wera Rubin obserwatoriýasynda 3200 megapiksel durulykda LSST astronomiki kamerasyny gurnama işleri tamamlandy. Ýakyn hepdelerde ol ilkinji synag suratlaryny alar, şondan soň ol doly derejeli işläp başlar...
Hytaýly, belgiýaly, niderlandly, britaniýaly we amerikaly alymlar möhüm açyş etdiler. Olar mundan 158 million ýyl ozal ýaşap geçen süýdemdirijileriň ýüňleriniň nähili reňkde bolandygyny ýüze çykardylar. Irki süýdemdirijiler...
Günorta Afrikanyň Günbatar-Kap prowinsiýasynda dinozawrlaryň 140 million ýyllyk yzlary tapyldy. Bular bu sebitden tapylan ilkinji şuňa meňzeş tapyndydyr we yklymyň günortasynda dinozawrlaryň iň "ýaş" yzlarydyr...
Perseverance mars roweri Marsdaky Ýezero kraterinden kwars kristallaryny tapdy. NASA-nyň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) alymlary olaryň suw bilen baglanyşykly gidrotermiki işjeňlik şertlerinde emele gelen...
Arheologlar lidaryň kömegi bilen Rumyniýanyň sümme tokaýlarynda 5000 ýyllyk berkitmeli oturymly ýerleri tapdylar. Lazer arkaly skanirleme agaçlaryň gyrymsylygynyň astynda asyrlarboýy gizlenip ýatan eneolit döwrüniň...
Britaniýanyň Tropic kompaniýasynyň biotehnologlary gabygy aýrylandan soň hem 12 sagadyň dowamynda açyk reňkini saklaýan banany döretdi. Täze görnüş arassalanandan bir günden soň hem 30% haýal garalýar diýip, The...
Doktor Edward Eştonyň (Sinika akademiýasynyň Astronomiýa we astrofizika instituty, Taýwan) ýolbaşçylygyndaky halkara astronomlar topary Saturnyň 128 sany täze hemrasyny tapdy. Indi olaryň umumy sany 274-e ýetýär...
Asteroidleri öwrenmek üçin uçurylan ilkinji hususy kosmos enjamy bolan "Odin", 27-nji fewralda Falcon 9 raketasy bilen uçurylan dessine ýüze çykan tehniki näsazlyklar sebäpli işini dowam etdirip bilmedi. Öndüriji...
Beýik Britaniýadaky Ekseter uniwersitetiniň we Historic England geňeşiniň arheologlary Dorsetdäki gadymy Flagstouns daş aýlawynyň ýaşyny kesgitlemegi başardylar. Görlüp oturylsa, ol Stounhenj-den iki asyr uly bolup...
Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen täze barlag akulalaryň gadymy ata-babalary bolan megalodonyň (Otodus megalodon) gurluşy barada täze maglumatlary açdy. Olar 24 metre çenli ösüp bilýän eken. Mundan...
Suratçy Çarlz Bruks we Awstraliýanyň Ýadro ylmy we tehnologiýalary guramasynyň (ANSTO) uly fizigi Ýujin Tan adaty bolmadyk zady surata aldylar. Olar Awstraliýa sinhrotronynyň - elektronlary ýagtylygyň tizligine...
Estoniýaly inženerler gyzdyrylan polimeri gysyp çykarmak arkaly, ýerinde çydamly gurluşlary döredýän özboluşly roboty işläp taýýarladylar. Taýýar bölekler bilen edilýän däp bolan mehanizmlerden tapawutlylykda,...
Ýene 10 müň ýyldan Ýerde täze buz eýýamy başlap biler. Science žurnalynyň habar bermegine görä, şeýle netijä Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary geldi. Ylmy gözlegçiler geçen global sowama döwürlerini...
Pekin uniwersitetiniň alymlary örän ýokary tizlikdäki 5G we 6G mobil torlary üçin esas bolup biljek, 100 GGs takt ýygylykda işleýän optiki çibi işläp düzdüler. Bu barada «Interesting Engineering» neşiri habar berýär...
Ýantara, köplenç, "wagtyň kapsulasy" diýilýär. Sebäbi olardan ýygy-ýygydan millionlarça ýyllap şepbige ýelmeşip galan, taryhdan öňki mör-möjekler tapylýarlar. Nemes biologlary Baltika ýantarynyň içinden ýene bir...
Türkmen alymlary damjalaýyn suwaryş üçin biokompozit inýektor işläp düzdüler. Bu enjam suwaryş suwuny tygşytly tutmaga we ösümlikleriň ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir diýip, "Türkmenistan: Altyn asyr"...
Ýaponiýanyň Nagoýa uniwersitetiniň alymlary gök-bakja önümlerinde saklanýan lýuteoliniň saçyň çalarmak prosesini haýalladyp biljekdigini anyklady. Ylmy gözlegiň netijeleri Antioxidants žurnalynda neşir edildi....
Awstraliýanyň Melburn şäherinde ýerleşýän Cortical Labs kompaniýasy dünýäniň ilkinji biologiki kompýuteri bolan CL1-i döretdi. Bu kompýuter laboratoriýa şertlerinde işlenip düzülen adam beýnisiniň neýronlary arkaly...
Pekiniň kwant informatikasy akademiýasynyň alymlary öňegidişlik gazandy. Olara ýagtylyk maglumatyny 4035 sekunt, ýagny 67 minutdan gowrak wagt saklamak başartdy. Bu rekord kwant maglumatlary işlemekde täze üstünliklere...
ABŞ-da dünýäde ilkinji 240 tonnalyk ekipažsyz (adamsyz) USX-1 Defiant gämisini hödürlendi. NOMARS maksatnamasynyň çäklerinde döredilen bu gämi ummandaky ylmy barlaglara çemeleşmäni üýtgetmegi wada berýär. Uzynlygy...
Kýortin uniwersitetiniň barlagçylary Günbatar Awstraliýada 3,5 milliard ýyl ozal emele gelen iň gadymy meteorit kraterini tapdylar. Bu barada Nature Communications žurnalynda çap edilen makalada aýdylýar. Krater...
Awstraliýadaky Kýortin uniwersitetiniň alymlary has çydamly we ekologiýa taýdan arassa, suwdan goraýan aýna döretmegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Bu işläp taýýarlama bagyşlanan makala Advanced Functional Materials...
Russiýaly barlagçylar neýroulgama emeli hemra suratlarynda bulutlary we gary “çekip görkezmäge” mümkinçilik berýän CSIA (Climate Structures Inpainting Augmentations) usulyny işläp düzdüler. Bu okuw maglumatlarynyň...
ABŞ-nyň Colossal Biosciences kompaniýasynyň alymlary müňlerçe ýyl ozal ýitip giden hakyky mamontlaryň sütükleri bilen genetiki taýdan üýtgedilen syçanlary döretdiler. Bu üýtgetme gemrijileri sowuga çydamly etdi...
Russiýaly, daniýaly we italiýaly alymlaryň halkara topary Finlýandiýada Ýewropanyň iň gadymy agaç ösümligine öwrülen gurap galan arçany tapdy. Barlag gyrymsy agajyň 1464 ýyl - 260-njy ýyldan 1906-njy ýyla çenli...
Geohimiýa institutynyň hytaýly alymlary Aý nusgalarynyň seljermesiniň netijelerini hödürledi. Olar Aýyň emele gelmeginiň irki döwürlerinde Aýda global magma ummanynyň bolandygy baradaky çaklamany tassyklady. Maglumatlar...
Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCSB) we Drezden Tehniki uniwersitetiniň (TU Dresden) alymlary suwuklykdan gaty hala geçip bilýän mikrorobotlary döretdiler. Bu düşünje “Terminator 2: Kyýamat güni”...
Hytaýly alymlar Marsyň ýüzünde ýöräp hem, zerur bolanda uçup hem bilýän drony işläp taýýarlaýarlar. Işläp taýýarlaýyş işleri Harbin Tehnologiýa uniwersitetiniň Astronawtika institutynda amala aşyrylýar diýip, Space...
Rimiň Üçünji uniwersitetiniň italiýaly alymlary b.e. 79-njy ýylynda Wezuwiý wulkanynyň atylmagy netijesinde aradan çykan adamyň beýnisiniň ýokary temperaturadan ýaňa aýna öwrülendigini anyklady. Bu açyş gadymy...
Hytaýly we ABŞ-ly mikrobiologlar pomidor sary mozaika wirusynyň (TYLCV) ýokuşan ösümlikleriniň hem, keseli ýaýradyjy mör-möjekleriň hem hereketini üýtgedýändigini anykladylar. Science Advances žurnalynda çap edilen...
Amerikanyň Firefly Aerospace kompaniýasyna degişli bolan Blue Ghost täjirçilik enjamy ýumşak gonuş amala aşyryp, Aýa üstünlikli gonmagy başardy. Ol eýýäm birki sagat geçensoň, Aýdan Ýeriň ilkinji suratlaryny iberdi...
Mars suwa baý bolan demir oksidiniň – ferrigidritiň netijesinde gyzyl reňke eýe bolupdyr. Bu barada Nature žurnalynda neşir edilen täze ylmy gözlegde aýdylýar. Uzak wagt bäri gyzyl reňkiň sebäbi gurak howa şertlerinde...
