Hytaýda 125 million ýyl ozal ýaşap geçen adaty bolmadyk ýelekli dinozawrlaryň galyndylary tapyldy

  • 20.04.2025 19:04
  • 4.8k+

“Independent” neşiriniň habaryna görä, 125 million ýyl ozal ýaşap geçen iki sany öň mälim bolmadyk ýelekli dinozawryň galyndylary tapyldy diýip, Independent ýazýar. Olara Sinosauropteryx lingyuanensis we Huadanosaurus sinensis diýip at berildi.

Galyndylar 133-120 million ýyl ozal ýaşap geçen haýwanlaryň gowy saklanyp galan galyndylarynyň bar ýeri hökmünde tanalýan Jehol biotasy sebitinden tapyldy.
Huadanosaurus sinensis-iň güýçli äňleri we boýun myşsalary bolupdyr. Ol süýdemdirijileri awlap, awyny tutuşlygyna ýuwdupdyr diýip alymlar  çaklaýarlar. Onuň içegelerinde gemrijä meňzeş iki sany süýdemdirijiniň galyndylary tapyldy. Görnüşleriň ady, beýik bir şahsyýetiň doglan güni ýa-da wajyp bir edaranyň döredilen güni ýaly, möhüm wakalary alamatlandyrýan Huadan hytaý sözi bilen baglanyşyklydyr. Bu görnüşe şeýle at Hytaý Halk Respublikasynyň we Hytaý Ylymlar akademiýasynyň döredilmeginiň 75 ýyllygynyň hormatyna dakyldy.
Sinosauropteryx lingyuanensis galyndylaryň tapylan ýeri bolan Linýuan uýezdiniň  adyny göterýär. Bu dinozawryň uzynlygy takmynan 1,2 m, ol guşlar bilen iýmitlenipdir.
Iki görnüşiň hem ululygy meňzeş. Sinosauropteryx lingyuanensis beýleki haýwanlary awlapdyr we günüň islendik wagtynda hem işjeň bolup bilipdir. Huadanosaurus sinensis, tersine, gije gezipdir.
Bu açyş hek döwrüniň ekoulgamyna we bu dinozawrlaryň özüni alyp barş aýratynlyklaryna has gowy düşünmäge kömek edýär.


23.10.2025 13:02
4.1k+

Hytaýda emeli aňyň kömegi bilen 1600 ýyllyk söýgi golýazmasy dikeldildi

Pekin uniwersitetiniň alymlary emeli aňyň kömegi bilen, takmynan, 1600 ýyl mundan ozal meşhur hytaý kalligrafy Wan Sýançži tarapyndan ýazylan söýgi barada gadymy golýazmany dikeltdi. Bu barada South China Morning Post habar berýär...

23.10.2025 09:57
6.7k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

22.10.2025 14:14
5.2k+

CR450 dünýäde iň tiz elektrik otly boldy, ol sagatda 453 km tizlige ýetdi

Hytaýda geçen ýyl hödürlenen dünýäde iň tiz CR450 elektrik otlusy synaglaryň dowamynda ýeke otly üçin täze tizlik rekordyny goýdy. Ol sagatda 453 km ýetdi diýip, MyDrivers portaly ýazýar. Tehniki talaplara doly laýyk gelmek üçin, otly ýolagçy gatnadyp başlamazdan ozal synag režiminde 600 000 km geçmeli...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...