NASA-nyň barlaglary Aýda suwuň Gün ýeli netijesinde dörändigini görkezdi

  • 19.04.2025 17:54
  • 2.4k+

NASA-nyň alymlary Aýda suwuň Gün ýeliniň täsiri netijesinde emele gelýändigini anykladylar. Aý tozany bilen geçirilen synag Ýeriň tebigy hemrasynda suwuň gelip çykyşyny düşündirýän teoriýany tassyklady.

Aý atmosferasyz gurak kosmiki jisim, ýöne onuň üstündäki suw yzlary alymlary köpden bäri alada goýýar. Mundan ozal hünärmenler suwuň mikrometeoritler, buzly kometalar ýa-da kraterlerdäki aýasty ätiýaçlyklar tarapyndan getirilip bilinjekdigini öňe sürýärdiler. Emma NASA-nyň täze barlagy munuň Gün ýeli bilen baglydygyny tassyklady.
Goddard adyndaky kosmiki uçuşlar merkeziniň Li Sýa Ýeo-nyň  ýolbaşçylygyndaky topary Gün ýeliniň Aýa täsirini simulýasiýa edýän modeli döretdi. Alymlar 1972-nji ýylda “Apollon 17” missiýasy tarapyndan ýygnalan Aý tozanynyň we Aýyň howasyz gurşawyny görkezýän bölejik tizlendirijisi bolan ýörite kamerany ulandylar.

"Enjamy taslamak we hapalanmanyň çeşmelerini ýok etmek üçin köp synanyşyk edildi. Emma netije Gün ýeli teoriýasyny tassyklady" – diýip, NASA-nyň barlagçysy Jeýson Makleýn gürrüň berdi.

Synagda birnäçe günüň içinde Aýda 80 000 ýyl geçendäki ýaly ýagdaýy gurnap, tozany Gün ýeliniň täsirine sezewar etdiler. Ýel protonlary Aý regoliti bilen çaknyşyp, wodorod atomlaryny emele getirdi. Bularam minerallardaky kislorod bilen birleşip, gidroksil we suw molekulalaryny emele getirýär.
Muny tassyklamak üçin alymlar infragyzyl ýagtylygyň siňdirilişiniň 3 mikron azalandygyny görkezýän spektrometr ulandylar, bu bolsa suwuklygyň bardygynyň alamaty. Arassa suw tapylmasa-da, maglumatlar gidroksil we suw molekulalarynyň emele gelendigini tassyklaýar.


düýn 15:27
3.8k+

Kanadaly alymlar Gobi çölünde tirannozawryň täze görnüşini açdy

Kanadaly paleontologlar dinozawrlaryň Tyrannosaurus rex-e ýakyn bolan täze görnüşini açdy. ABC-niň alymlara salgylanyp habar bermegine görä, gürrüň 1970-nji ýyllarda Mongoliýadaky Gobi çölünde tapylan skeletler barada gidýär...

düýn 12:48
3.7k+

Ýewropanyň Solar Orbiter zondy ilkinji gezek Günüň günorta polýusyny görkezdi

Ýewropanyň Kosmos agentliginiň (ESA) Solar Orbiter zondy taryhda ilkinji gezek Günüň günorta polýusynyň suratlaryny we wideo ýazgysyny iberdi. Adatça, biz Güni diňe “gapdaldan” – onuň ekwatorynyň töwereginden görýäris...

14.06.2025 19:32
3.1k+

Alymlar kömür gazylyp alnanda galýan galyndylary berk semente öwürdiler

Russiýanyň Perm milli ylmy-barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) alymlary kömür gazylyp alnanda galýan galyndylary – terrikonikleri sement önümçiliginde peýdalanmagyň usulyny tapdylar. Täze düzüm adaty sementden 21% has berk...

14.06.2025 11:38
2.5k+

Serdar Berdimuhamedow «Sanly çözgüt — 2025» atly bäsleşigi yglan etmek baradaky teklibi goldady

Türkmenistanda “San­ly çöz­güt — 2025” at­ly in­no­wa­sion tas­la­ma­la­ryň bäs­le­şi­gi­ni ge­çir­mek bo­ýun­ça işler al­nyp ba­ryl­ýar. Bu barada Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ýa­nyn­da­ky Ulag we kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar agent­li­gi­niň Baş di­rek­to­ry M...