NASA-nyň barlaglary Aýda suwuň Gün ýeli netijesinde dörändigini görkezdi

  • 19.04.2025 17:54
  • 1.5k+

NASA-nyň alymlary Aýda suwuň Gün ýeliniň täsiri netijesinde emele gelýändigini anykladylar. Aý tozany bilen geçirilen synag Ýeriň tebigy hemrasynda suwuň gelip çykyşyny düşündirýän teoriýany tassyklady.

Aý atmosferasyz gurak kosmiki jisim, ýöne onuň üstündäki suw yzlary alymlary köpden bäri alada goýýar. Mundan ozal hünärmenler suwuň mikrometeoritler, buzly kometalar ýa-da kraterlerdäki aýasty ätiýaçlyklar tarapyndan getirilip bilinjekdigini öňe sürýärdiler. Emma NASA-nyň täze barlagy munuň Gün ýeli bilen baglydygyny tassyklady.
Goddard adyndaky kosmiki uçuşlar merkeziniň Li Sýa Ýeo-nyň  ýolbaşçylygyndaky topary Gün ýeliniň Aýa täsirini simulýasiýa edýän modeli döretdi. Alymlar 1972-nji ýylda “Apollon 17” missiýasy tarapyndan ýygnalan Aý tozanynyň we Aýyň howasyz gurşawyny görkezýän bölejik tizlendirijisi bolan ýörite kamerany ulandylar.

"Enjamy taslamak we hapalanmanyň çeşmelerini ýok etmek üçin köp synanyşyk edildi. Emma netije Gün ýeli teoriýasyny tassyklady" – diýip, NASA-nyň barlagçysy Jeýson Makleýn gürrüň berdi.

Synagda birnäçe günüň içinde Aýda 80 000 ýyl geçendäki ýaly ýagdaýy gurnap, tozany Gün ýeliniň täsirine sezewar etdiler. Ýel protonlary Aý regoliti bilen çaknyşyp, wodorod atomlaryny emele getirdi. Bularam minerallardaky kislorod bilen birleşip, gidroksil we suw molekulalaryny emele getirýär.
Muny tassyklamak üçin alymlar infragyzyl ýagtylygyň siňdirilişiniň 3 mikron azalandygyny görkezýän spektrometr ulandylar, bu bolsa suwuklygyň bardygynyň alamaty. Arassa suw tapylmasa-da, maglumatlar gidroksil we suw molekulalarynyň emele gelendigini tassyklaýar.


düýn 18:38
1.1k+

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonatyň iri ýataklaryny tapdy

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär...

19.04.2025 18:17
8k+

Alymlar Ýerden daşarda ýaşaýşyň «iň güýçli» subutnamasyny tapdylar

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Eset ýyldyzlar toplumynda ýerleşýän K2-18b ekzoplanetasynyň atmosferasynda iki sany organiki birleşmäniň – dimetilsulfidiň we dimetildisulfidiň bardygyny ýüze çykardylar. Bu başga planetalarda hem ýaşaýşyň mümkindigini görkezýän iň güýçli subutnama hasap edilýär...

19.04.2025 17:33
3.9k+

Antarktik äpet kalmar ilkinji gezek wideo düşürildi

Amerikaly alymlar ilkinji gezek antarktik äpet kalmary (Mesonychoteuthis hamiltoni) wideo düşürmegi başardylar. Bu deňsiz-taýsyz kadrlar Atlantik ummanyndaky Günorta Sandwiç adalarynyň töwereginde, 687 metr çuňlukda düşürildi diýip, «BBC» habar berýär...

19.04.2025 11:54
3k+

Türkmenistanda ylmy barlaglaryň netijeliligini üpjün etmek boýunça pudagara toparyň mejlisi geçiriler

Anna güni geçirilen Hökümet mejlisiniň barşynda wise-premýer B.Orazdurdyýewa ýurdumyzda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Wise-premýer hasabatyny dowam...