NASA-nyň barlaglary Aýda suwuň Gün ýeli netijesinde dörändigini görkezdi

  • 19.04.2025 17:54
  • 2.5k+

NASA-nyň alymlary Aýda suwuň Gün ýeliniň täsiri netijesinde emele gelýändigini anykladylar. Aý tozany bilen geçirilen synag Ýeriň tebigy hemrasynda suwuň gelip çykyşyny düşündirýän teoriýany tassyklady.

Aý atmosferasyz gurak kosmiki jisim, ýöne onuň üstündäki suw yzlary alymlary köpden bäri alada goýýar. Mundan ozal hünärmenler suwuň mikrometeoritler, buzly kometalar ýa-da kraterlerdäki aýasty ätiýaçlyklar tarapyndan getirilip bilinjekdigini öňe sürýärdiler. Emma NASA-nyň täze barlagy munuň Gün ýeli bilen baglydygyny tassyklady.
Goddard adyndaky kosmiki uçuşlar merkeziniň Li Sýa Ýeo-nyň  ýolbaşçylygyndaky topary Gün ýeliniň Aýa täsirini simulýasiýa edýän modeli döretdi. Alymlar 1972-nji ýylda “Apollon 17” missiýasy tarapyndan ýygnalan Aý tozanynyň we Aýyň howasyz gurşawyny görkezýän bölejik tizlendirijisi bolan ýörite kamerany ulandylar.

"Enjamy taslamak we hapalanmanyň çeşmelerini ýok etmek üçin köp synanyşyk edildi. Emma netije Gün ýeli teoriýasyny tassyklady" – diýip, NASA-nyň barlagçysy Jeýson Makleýn gürrüň berdi.

Synagda birnäçe günüň içinde Aýda 80 000 ýyl geçendäki ýaly ýagdaýy gurnap, tozany Gün ýeliniň täsirine sezewar etdiler. Ýel protonlary Aý regoliti bilen çaknyşyp, wodorod atomlaryny emele getirdi. Bularam minerallardaky kislorod bilen birleşip, gidroksil we suw molekulalaryny emele getirýär.
Muny tassyklamak üçin alymlar infragyzyl ýagtylygyň siňdirilişiniň 3 mikron azalandygyny görkezýän spektrometr ulandylar, bu bolsa suwuklygyň bardygynyň alamaty. Arassa suw tapylmasa-da, maglumatlar gidroksil we suw molekulalarynyň emele gelendigini tassyklaýar.


düýn 15:42
3.3k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.3k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.5k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...