Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

  • 24.10.2025 12:26
  • 4.2k+

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi.

Fotodinamik bejergi, ýagny rak öýjügine ýagtylyga duýgur derman girizilýär we ol belli tolkun uzynlygyndaky ýagtylygyň täsiri bilen işjeňleşip, rak öýjügini ýok edýär. Alymlar bu usuly diňe rak öýjüklerine täsir edýän görnüşde kämilleşdirmek isleýärler, sebäbi sag öýjüklere zyýan ýetirmezlik möhümdir.
Täze derman serişdede alymlar 2-dezoksi-D-glýukoza atly şeker görnüşini ulanýarlar. Ol “Troýan aty” ýaly hereket edýär: rak öýjügi bu şekeri siňdirýän mahaly, onuň bilen bile derman serişdelerini hem kabul edýär.
Alymlar bu serişdäni birnäçe rak öýjügi görnüşlerinde — şol sanda ýatgy boýny we döş rak keselinde — synagdan geçirdiler. Netijede, derman serişdesi diňe rak öýjüklerini ýok edip, sag öýjüklere täsir etmedi.

“Şeker molekulasy diňe bir derman serişdesini rak öýjügine ugrukdyrman, eýsem onuň energiýa çalşygyny hem bozýar. Şeýlelikde, biz rak keseliniň üstüne iki taraplaýyn zarba urýarys: biri onuň ‘iýmitini’ kesýär, beýlekisi bolsa fotoduygur serişdeleri işjeňleşdirýär” diýip, ylmy işiň ýolbaşçysy, MIREA-nyň dosenti Ksenia Ždanowa düşündirdi.
“Bu açyş rak keselini has takyk we beden üçin ýeňil usul bilen bejermäge ýol açýar" diýip, işiň awtory, 4-nji ýyl talyby Sofiýa Sukorewa belläp geçdi.


şu gün 00:14
542

Russiýanyň ilkinji gumanoid roboty tanyşdyryldy: birnäçe ädimden soň ol ýykyldy

Moskwada Russiýanyň emeli aňly (EA) ilkinji adam şekilli (gumanoid) robotynyň tanyşdyrylyşy boldy. Bu barada TASS agentligi Milli Tehnologiýa Koalisiýasyna salgylanyp habar berdi. "Moskwa" agentliginiň maglumatyna görä, "Aýdol" (Aidol) atly robot deňagramlylygyny saklap bilmän, eýýäm tanyşdyrylyşyň başynda ýykyldy...

13.11.2025 19:45
4.6k+

Alymlar günebakar unundan düzüminde köp mukdarda belok saklaýan et önümini döretdiler

Braziliýadan we Germaniýadan alymlaryň topary etiň ornuny çalşyp biljek innowasion önümi işläp taýýarladylar. Bu önüm üçin esasy çig mal hökmünde günebakar uny ulanyldy diýip, ScienceDaily ýazýar. Barlag prosesinde alymlar ilki bilen günebakar tohumlaryndan ýag çykardylar, soňra uny gabygyndan we käbir fenollardan arassaladylar — bu minerallaryň we beloklaryň özleşdirilmegini gowulandyrdy...

12.11.2025 18:50
6k+

Alymlar buzuň täze görnüşini – Ice XXI-i açdylar

Koreýanyň Standartlar we ylymlar boýunça ylmy-gözleg institutynyň (KRISS) alymlary kristal buzuň täze, 21-nji görnüşini ýüze çykardylar. Ol 2 GPa-dan ýokary basyşda we otag temperaturasynda emele gelýär. Ol Ice XXI diýlip atlandyryldy diýip, Eurekalert neşiri habar berýär...

12.11.2025 18:49
8.4k+

Hytaýly alymlar rak keseline garşy derman serişdelerini öndürmegiň täze usulyny tapdylar

Hytaýly himikler beýlekiler bilen bir hatarda onkologiýa kesellerini bejermek üçin gymmat derman serişdelerini öndürmegiň adaty tehnologiýasyny üýtgedip biljek täze usuly oýlap tapdy diýip, South China Morning Post (SCMP) habar berýär...