Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

  • düýn 12:26
  • 3.1k+

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi.

Fotodinamik bejergi, ýagny rak öýjügine ýagtylyga duýgur derman girizilýär we ol belli tolkun uzynlygyndaky ýagtylygyň täsiri bilen işjeňleşip, rak öýjügini ýok edýär. Alymlar bu usuly diňe rak öýjüklerine täsir edýän görnüşde kämilleşdirmek isleýärler, sebäbi sag öýjüklere zyýan ýetirmezlik möhümdir.
Täze derman serişdede alymlar 2-dezoksi-D-glýukoza atly şeker görnüşini ulanýarlar. Ol “Troýan aty” ýaly hereket edýär: rak öýjügi bu şekeri siňdirýän mahaly, onuň bilen bile derman serişdelerini hem kabul edýär.
Alymlar bu serişdäni birnäçe rak öýjügi görnüşlerinde — şol sanda ýatgy boýny we döş rak keselinde — synagdan geçirdiler. Netijede, derman serişdesi diňe rak öýjüklerini ýok edip, sag öýjüklere täsir etmedi.

“Şeker molekulasy diňe bir derman serişdesini rak öýjügine ugrukdyrman, eýsem onuň energiýa çalşygyny hem bozýar. Şeýlelikde, biz rak keseliniň üstüne iki taraplaýyn zarba urýarys: biri onuň ‘iýmitini’ kesýär, beýlekisi bolsa fotoduygur serişdeleri işjeňleşdirýär” diýip, ylmy işiň ýolbaşçysy, MIREA-nyň dosenti Ksenia Ždanowa düşündirdi.
“Bu açyş rak keselini has takyk we beden üçin ýeňil usul bilen bejermäge ýol açýar" diýip, işiň awtory, 4-nji ýyl talyby Sofiýa Sukorewa belläp geçdi.


düýn 12:21
3.2k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...

22.10.2025 22:11
4k+

ABŞ-da gurluşykda poladyň ornuny tutup biljek “super agaç” peýda boldy

ABŞ-da “Superwood” atly täze gurluşyk materialy satuwa çykaryldy. Onuň berkliginiň agramyna bolan gatnaşygy poladyňkydan on esse ýokary, şonuň üçin hatda gökdiren binalary gurmakda-da ulanylýar diýip, CNN habar berýär...

20.10.2025 17:37
1.4k+

Google DeepMind-yň emeli aň modeli rak bejergisinde öňegidişlik gazandy

Alymlar çişi irki tapgyrlarda, heniz adamyň immun ulgamy olara hüjüm etmäge ukyply wagty ýüze çykarmagyň usulyny eýýäm köpden bäri gözleýärdi. Indi bu işe emeli aň hem goşuldy we netijeler haýran galdyrdy. Google-yň blogunda habar berlişi ýaly, DeepMind bölümçesi Ýel uniwersiteti bilen bilelikde açyk Gemma EA modelini rak öýjükleriniň özüni alyp barşyny seljerer ýaly sazlady...

20.10.2025 11:13
4.9k+

Alymlar irki Ýeriň seýrek galyndylaryny tapdylar. Tapyndynyň ýaşy 4,5 milliard ýyl

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary takmynan 4,5 milliard ýyl ozal, ýaş Ýeriň düzümini üýtgeden ägirt uly çaknyşykdan öň emele gelen «proto-Ýeriň» adaty bolmadyk galyndylaryny tapdylar. Barlagyň netijeleri Nature Geosciences žurnalynda neşir edildi...