Alymlar ýokary patogenli guş dümewine garşy täsirli nano sanjymyny döretdiler

  • 20.04.2025 18:42
  • 2k+

Amerikaly we kanadaly alymlar ýokary patogenli H5N1 guş dümewine garşy nano-waksinany işläp taýýarladylar. Ýagly nanobölejiklere we keseliň ýokary patogen ştamlarynyň beloklaryna esaslanýan derman syçanlarda üstünlikli synag edildi diýip, Buffalo uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär.

Sanjym howply patogenden goraýar we öý hem-de ýabany haýwanlar üçin ulanylyp bilner.

"Entek etmeli işimiz köp, ýöne synaglarymyzyň netijesi eýýäm gaty tolgundyryjy. Üstesine, sanjymy öndürmek üçin, beýleki dümewe garşy sanjymlardaky ýaly, towuk ýumurtgalary gerek bolmaýar. Bu önümçiligi, adam we haýwan saglygyny patogeniň ölüm howply ştamlaryndan goramak üçin, has çalt we täsirli ýaýbaňlandyrmaga mümkinçilik berer" – diýip, barlagyň ýolbaşçysy, Buffalo uniwersitetiniň (ABŞ) professory Jonatan Louell düşündirdi.

Synaglar H5 esasly sanjymlaryň hem-de H5 we N1 kombinasiýasynyň ähli syçanlary H5N1-iň öldüriji dozalaryndan goraýandygyny görkezdi. N1 esasly sanjym 70% täsirli boldy. Alymlar wirus üýtgäp başlasa, tehnologiýanyň täze sanjymlary çalt döretmäge mümkinçilik berjekdigine ynanýarlar.
Soňky ýyllarda guş dümewi Amerikada we Antarktidada guşlaryň, deňiz haýwanlarynyň arasynda işjeň ýaýraýar. ABŞ-nyň fermalarynda we guş fermalarynda, şeýle hem Folklend adalarynyň we Günorta Georgiýanyň kenarýakasynda ýaşaýan albatroslaryň we düwlenleriň arasynda H5N1 wirusynyň ýüze çykandygy habar berildi we soňky bir ýylda ABŞ-da H5N1-iň täze ştammlarynyň ýaýramagynyň epizodlary birnäçe gezek süýt fermalarynda we guşçylyk fermalarynda hasaba alyndy.


29.10.2025 10:48
1.9k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
7.2k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.6k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
5k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...