Alymlar ýokary patogenli guş dümewine garşy täsirli nano sanjymyny döretdiler

  • 20.04.2025 18:42
  • 1.9k+

Amerikaly we kanadaly alymlar ýokary patogenli H5N1 guş dümewine garşy nano-waksinany işläp taýýarladylar. Ýagly nanobölejiklere we keseliň ýokary patogen ştamlarynyň beloklaryna esaslanýan derman syçanlarda üstünlikli synag edildi diýip, Buffalo uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär.

Sanjym howply patogenden goraýar we öý hem-de ýabany haýwanlar üçin ulanylyp bilner.

"Entek etmeli işimiz köp, ýöne synaglarymyzyň netijesi eýýäm gaty tolgundyryjy. Üstesine, sanjymy öndürmek üçin, beýleki dümewe garşy sanjymlardaky ýaly, towuk ýumurtgalary gerek bolmaýar. Bu önümçiligi, adam we haýwan saglygyny patogeniň ölüm howply ştamlaryndan goramak üçin, has çalt we täsirli ýaýbaňlandyrmaga mümkinçilik berer" – diýip, barlagyň ýolbaşçysy, Buffalo uniwersitetiniň (ABŞ) professory Jonatan Louell düşündirdi.

Synaglar H5 esasly sanjymlaryň hem-de H5 we N1 kombinasiýasynyň ähli syçanlary H5N1-iň öldüriji dozalaryndan goraýandygyny görkezdi. N1 esasly sanjym 70% täsirli boldy. Alymlar wirus üýtgäp başlasa, tehnologiýanyň täze sanjymlary çalt döretmäge mümkinçilik berjekdigine ynanýarlar.
Soňky ýyllarda guş dümewi Amerikada we Antarktidada guşlaryň, deňiz haýwanlarynyň arasynda işjeň ýaýraýar. ABŞ-nyň fermalarynda we guş fermalarynda, şeýle hem Folklend adalarynyň we Günorta Georgiýanyň kenarýakasynda ýaşaýan albatroslaryň we düwlenleriň arasynda H5N1 wirusynyň ýüze çykandygy habar berildi we soňky bir ýylda ABŞ-da H5N1-iň täze ştammlarynyň ýaýramagynyň epizodlary birnäçe gezek süýt fermalarynda we guşçylyk fermalarynda hasaba alyndy.


15.09.2025 10:38
3.9k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...

03.09.2025 12:21
2.9k+

Gözüň torly perdesiniň barlagy Alsgeýmer keselini alamatlary ýüze çykmazdan on ýyl öň anyklap biler

Jekson barlaghanasynyň alymlary retinanyň gan damarlarynyň üýtgemeginiň Alsgeýmer keseliniň irki alamaty bolup biljekdigini anykladylar. Alymlar işiň dowamynda adamlaryň, takmynan, 40%-de duş gelýän we keseliň döremek howpuny ýokarlandyrýan MTHFR 677C> T genetiki mutasiýaly syçanlary öwrendiler...