Alymlar antibiotikleriň ornuny tutup biljek molekulany döretdiler

  • 04.05.2025 13:43
  • 1.6k+

Halkara alymlar konsorsiumy antibiotikleriň ornuny tutup biljek, ýöne başgaça işleýän täze molekulany döretdi. Ol bakteriýalary öldürmegiň ýerine, olary adam immunitetiniň öňünde has ejiz edýär, ýagny bedeniň özüne ýokançlyga garşy göreşmäge kömek edýär.

Bu molekula NM102 diýilýär. Ol howply bakteriýalara immunitet ulgamyndan goranmagyna kömek edýän Mfd (Mutation quygylygy Pese gaçmagy) ýörite belogyny bloklaýar. Adamlarda we haýwanlarda beýle belok ýok, şonuň üçin NM102 olara zyýan bermeýär.
Alymlar köp dürli birleşmeleri synagdan geçirdiler we NM102-ni saýladylar, sebäbi ol Mfd belogynyň işleýşine iň oňat päsgel berdi. Şol bir wagtyň özünde ol adam bedenindäki şuňa meňzeş beloklara degmeýär.
Haýwanlar (gurçuklar we syçanlar) bilen geçirilen synaglar NM102-iň diňe bedeniň ýokançlyga garşy göreşýän wagtynda işleýändigini görkezdi. Dynçlyk ýagdaýynda ol bakteriýalara degmeýär. Aýratynam ol Klebsiella pneumoniae и Pseudomonas aeruginosa ýaly çydamly bakteriýalara garşy gowy işledi.
Amatly bolmagy üçin, derman howpsuz we içege mikroflorasyna zyýan bermeýän ýörite nanobölejiklere ýerleşdirildi.
Alymlar molekulany eýýäm patentlediler we indi onuň esasynda täze derman döretmegi meýilleşdirýärler. Olar barlaglarynyň netijelerini Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.


düýn 16:42
4.2k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

düýn 00:07
3.6k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.6k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.1k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...