Alymlar antibiotikleriň ornuny tutup biljek molekulany döretdiler

  • 04.05.2025 13:43
  • 1.4k+

Halkara alymlar konsorsiumy antibiotikleriň ornuny tutup biljek, ýöne başgaça işleýän täze molekulany döretdi. Ol bakteriýalary öldürmegiň ýerine, olary adam immunitetiniň öňünde has ejiz edýär, ýagny bedeniň özüne ýokançlyga garşy göreşmäge kömek edýär.

Bu molekula NM102 diýilýär. Ol howply bakteriýalara immunitet ulgamyndan goranmagyna kömek edýän Mfd (Mutation quygylygy Pese gaçmagy) ýörite belogyny bloklaýar. Adamlarda we haýwanlarda beýle belok ýok, şonuň üçin NM102 olara zyýan bermeýär.
Alymlar köp dürli birleşmeleri synagdan geçirdiler we NM102-ni saýladylar, sebäbi ol Mfd belogynyň işleýşine iň oňat päsgel berdi. Şol bir wagtyň özünde ol adam bedenindäki şuňa meňzeş beloklara degmeýär.
Haýwanlar (gurçuklar we syçanlar) bilen geçirilen synaglar NM102-iň diňe bedeniň ýokançlyga garşy göreşýän wagtynda işleýändigini görkezdi. Dynçlyk ýagdaýynda ol bakteriýalara degmeýär. Aýratynam ol Klebsiella pneumoniae и Pseudomonas aeruginosa ýaly çydamly bakteriýalara garşy gowy işledi.
Amatly bolmagy üçin, derman howpsuz we içege mikroflorasyna zyýan bermeýän ýörite nanobölejiklere ýerleşdirildi.
Alymlar molekulany eýýäm patentlediler we indi onuň esasynda täze derman döretmegi meýilleşdirýärler. Olar barlaglarynyň netijelerini Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.


20.05.2025 14:40
3k+

Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär...

20.05.2025 14:36
2.1k+

Ähli janly-jandarlaryň juda gowşak ýagtylyk bölüp çykarýandygy ýüze çykaryldy

Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň we Milli gözleg geňeşiniň barlagçylary ähli janly-jandarlaryň hemişe örän gowşak we göze görünmeýän ýagtylyk bölüp çykarýandygyny ýüze çykardylar. Bu hadysa «örän gowşak foton şöhlelenmesi» (UPE) diýlip atlandyrylýar...

20.05.2025 14:30
6.2k+

Kanadada “garynjygy” bolan üç gözli deňiz ýyrtyjysyny tapdylar. Ol 506 million ýyl ozal ýaşap geçipdir

Manitoba muzeýiniň we Patyşalygyň Ontario muzeýiniň paleontologlary Kanadadaky Býorjess slaneslerinde deňiz ýyrtyjysynyň täze görnüşini tapdylar. Tapyndynyň ýaşy 506 million ýyl diýip, Royal Society Open Science žurnalyndaky çap edilen barlaga salgylanýan Phys...

20.05.2025 07:44
7.1k+

Awstraliýaly alymlar plastik aýnalaryny ulanyp, Gün energiýasyny öndürmegiň çykdajysyny 40% peseltdiler

Awstraliýaly alymlar Gün energiýasynyň öndürilişiniň çykdajysyny 40% azaldyp biljek ýeňil plastik aýnalary işläp taýýarladylar. Ilkibaşda awtoulaglar üçin işlenip düzülen tehnologiýa indi oba hojalygynda we senagatda çykdajylary peseltmäge, şeýle hem uglerod zyňyndylaryny azaltmaga ýardam berer diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär...