Alymlar antibiotikleriň ornuny tutup biljek molekulany döretdiler

  • 04.05.2025 13:43
  • 1.5k+

Halkara alymlar konsorsiumy antibiotikleriň ornuny tutup biljek, ýöne başgaça işleýän täze molekulany döretdi. Ol bakteriýalary öldürmegiň ýerine, olary adam immunitetiniň öňünde has ejiz edýär, ýagny bedeniň özüne ýokançlyga garşy göreşmäge kömek edýär.

Bu molekula NM102 diýilýär. Ol howply bakteriýalara immunitet ulgamyndan goranmagyna kömek edýän Mfd (Mutation quygylygy Pese gaçmagy) ýörite belogyny bloklaýar. Adamlarda we haýwanlarda beýle belok ýok, şonuň üçin NM102 olara zyýan bermeýär.
Alymlar köp dürli birleşmeleri synagdan geçirdiler we NM102-ni saýladylar, sebäbi ol Mfd belogynyň işleýşine iň oňat päsgel berdi. Şol bir wagtyň özünde ol adam bedenindäki şuňa meňzeş beloklara degmeýär.
Haýwanlar (gurçuklar we syçanlar) bilen geçirilen synaglar NM102-iň diňe bedeniň ýokançlyga garşy göreşýän wagtynda işleýändigini görkezdi. Dynçlyk ýagdaýynda ol bakteriýalara degmeýär. Aýratynam ol Klebsiella pneumoniae и Pseudomonas aeruginosa ýaly çydamly bakteriýalara garşy gowy işledi.
Amatly bolmagy üçin, derman howpsuz we içege mikroflorasyna zyýan bermeýän ýörite nanobölejiklere ýerleşdirildi.
Alymlar molekulany eýýäm patentlediler we indi onuň esasynda täze derman döretmegi meýilleşdirýärler. Olar barlaglarynyň netijelerini Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.


düýn 15:46
5.9k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

düýn 15:03
6.6k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...

düýn 14:44
4.3k+

Arheolog Ispaniýanyň golaýynda rowaýata öwrülen Atlantida şäherini tapandygyny aýdýar

Britaniýaly arheolog Maýkl Donnellan Atlantidanyň Ispaniýanyň kenaryndan üç kilometr uzaklykda, Kadis şäheriniň golaýynda ýerleşip biljekdigini aýtdy. Bu barada alymyň alternatiw taryha bagyşlanan Cosmic Summit konferensiýasynda eden çykyşyna salgylanýan, Daily Mail ýazýar...

05.07.2025 14:13
6.4k+

Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär...