Alymlar antibiotikleriň ornuny tutup biljek molekulany döretdiler

  • 04.05.2025 13:43
  • 1.6k+

Halkara alymlar konsorsiumy antibiotikleriň ornuny tutup biljek, ýöne başgaça işleýän täze molekulany döretdi. Ol bakteriýalary öldürmegiň ýerine, olary adam immunitetiniň öňünde has ejiz edýär, ýagny bedeniň özüne ýokançlyga garşy göreşmäge kömek edýär.

Bu molekula NM102 diýilýär. Ol howply bakteriýalara immunitet ulgamyndan goranmagyna kömek edýän Mfd (Mutation quygylygy Pese gaçmagy) ýörite belogyny bloklaýar. Adamlarda we haýwanlarda beýle belok ýok, şonuň üçin NM102 olara zyýan bermeýär.
Alymlar köp dürli birleşmeleri synagdan geçirdiler we NM102-ni saýladylar, sebäbi ol Mfd belogynyň işleýşine iň oňat päsgel berdi. Şol bir wagtyň özünde ol adam bedenindäki şuňa meňzeş beloklara degmeýär.
Haýwanlar (gurçuklar we syçanlar) bilen geçirilen synaglar NM102-iň diňe bedeniň ýokançlyga garşy göreşýän wagtynda işleýändigini görkezdi. Dynçlyk ýagdaýynda ol bakteriýalara degmeýär. Aýratynam ol Klebsiella pneumoniae и Pseudomonas aeruginosa ýaly çydamly bakteriýalara garşy gowy işledi.
Amatly bolmagy üçin, derman howpsuz we içege mikroflorasyna zyýan bermeýän ýörite nanobölejiklere ýerleşdirildi.
Alymlar molekulany eýýäm patentlediler we indi onuň esasynda täze derman döretmegi meýilleşdirýärler. Olar barlaglarynyň netijelerini Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.


şu gün 11:16
1.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

şu gün 11:12
2.5k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

düýn 19:18
4k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...