Alymlar ilkinji gezek, takmynan, 100 million ýyl ozal ýaşap geçen sowutly ankilozawrlaryň yzlary tapyldy

  • 17.04.2025 13:45
  • 4.4k+

Alymlar Kanadada ilkinji gezek ankilozawrlaryň - üç barmakly we guýrugynda tommarçagy bolan sowutly dinozawrlaryň galyndy yzlaryny tapdylar. Paleontologlar yzlary ýurduň günorta-günbatar böleginden tapdylar we tapyndyny Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan etdiler. 

"Tapan dinozawr yzlarymyz aýagynda bary-ýogy üç barmagy bolan, bu bolsa ony, gürrüňsiz, guýrugy tommarçakly klassiki ankilozawrlar kategoriýasyna degişli etmäge mümkinçilik berýän hažžykdan galypdyr. Bu şu kysmy ilkinji tapyndydyr, ozal bize diňe nodozawrid maşgalasyndan bolan dört barmakly yzlary tapmak başardypdy" – diýip barlagda aýdylýar.

Bu işi Britaniýanyň Kolumbiýa muzeýiniň kuratory Wiktoriýa Arbor öz kärdeşleri bilen bilelikde geçirdi. Alymlar ankilozawrlary, şol sanda olaryň özlerini alyp barşyny we beýleki jandarlar bilen gatnaşygyny köpden bäri öwrenýärler. Ozal guýruk tommarçagynyň diňe ýyrtyjylardan goranmak üçin däl, eýsem öz aralaryndaky garpyşyklarda-da ulanylandygyny bildiler.
Yzlar Tambler-Rij sebitinden tapyldy. Olara, takmynan, 100 million ýyl bolupdyr. Ozal bu sebitden diňe ankilozawrlar bilen ýakyn kowumdaş, ýöne dört barmakly we guýruk tommarçagy bolmadyk nodozawrlaryň aýak yzlary tapylýardy. Täze tapyndy, paleontologlaryň arasynda öňki şübhelere garamazdan, iki görnüşiň hem bir wagtda ýaşap geçendigini tassyklaýar.
Şeýle hem, bu ankilozawrlaryň Demirgazyk Amerikanyň çäginden 100-84 million ýyl ozal ýok bolandygy baradaky pikiri ret edýär.


17.08.2025 23:41
9.4k+

Alymlar ertirki kofe üçin iň gowy wagty aýdyp, ony ýekelikde içmegi maslahat berdi

Kofe üçin iň gowy wagt oýananyňdan soň 2,5 sagatdan soň bolup, ony iň gowusy ýekelikde içmeli. Şeýle teklibi ýewropaly alymlar öňe sürýär. Olar kofe içmegiň wagtynyň we şertleriniň içgiden alynýan lezzete nähili täsir edýändigini öwrendi...

11.08.2025 01:21
11k+

Pompeýde Wezuwiý atylandan soň hem ýaşalandygynyň subutnamalary tapyldy

Arheologlar b.e. öňki 79-njy ýylda Wezuwiniň atylmagy zerarly weýran bolan Pompeýde betbagtçylykdan soň hem ýaşaýyşyň gaýtadan dowam eden bolmagynyň mümkindigini görkezýän alamatlary tapdylar diýip, täze gazuw-agtaryş işleriniň netijelerine salgylanýan ScienceAlert neşiri habar berýär...

03.08.2025 17:37
11k+

Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy. The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi...

01.08.2025 15:02
5.5k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...