Alymlar ilkinji gezek, takmynan, 100 million ýyl ozal ýaşap geçen sowutly ankilozawrlaryň yzlary tapyldy

  • 17.04.2025 13:45
  • 4.3k+

Alymlar Kanadada ilkinji gezek ankilozawrlaryň - üç barmakly we guýrugynda tommarçagy bolan sowutly dinozawrlaryň galyndy yzlaryny tapdylar. Paleontologlar yzlary ýurduň günorta-günbatar böleginden tapdylar we tapyndyny Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan etdiler. 

"Tapan dinozawr yzlarymyz aýagynda bary-ýogy üç barmagy bolan, bu bolsa ony, gürrüňsiz, guýrugy tommarçakly klassiki ankilozawrlar kategoriýasyna degişli etmäge mümkinçilik berýän hažžykdan galypdyr. Bu şu kysmy ilkinji tapyndydyr, ozal bize diňe nodozawrid maşgalasyndan bolan dört barmakly yzlary tapmak başardypdy" – diýip barlagda aýdylýar.

Bu işi Britaniýanyň Kolumbiýa muzeýiniň kuratory Wiktoriýa Arbor öz kärdeşleri bilen bilelikde geçirdi. Alymlar ankilozawrlary, şol sanda olaryň özlerini alyp barşyny we beýleki jandarlar bilen gatnaşygyny köpden bäri öwrenýärler. Ozal guýruk tommarçagynyň diňe ýyrtyjylardan goranmak üçin däl, eýsem öz aralaryndaky garpyşyklarda-da ulanylandygyny bildiler.
Yzlar Tambler-Rij sebitinden tapyldy. Olara, takmynan, 100 million ýyl bolupdyr. Ozal bu sebitden diňe ankilozawrlar bilen ýakyn kowumdaş, ýöne dört barmakly we guýruk tommarçagy bolmadyk nodozawrlaryň aýak yzlary tapylýardy. Täze tapyndy, paleontologlaryň arasynda öňki şübhelere garamazdan, iki görnüşiň hem bir wagtda ýaşap geçendigini tassyklaýar.
Şeýle hem, bu ankilozawrlaryň Demirgazyk Amerikanyň çäginden 100-84 million ýyl ozal ýok bolandygy baradaky pikiri ret edýär.


17.06.2025 13:01
9k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:38
4.5k+

Kanadaly pensioner bir ýylda üç gezek lotereýada utup, takmynan, 2,5 million dollar aldy

Kanadanyň Alberta welaýatyndan pensioner Dewid Serkin bir ýylda üç gezek lotereýada utup, jemi 2,5 million dollar gazandy. Bu barada The Guardian neşiri gürrüň berýär. Serkin 1982-nji ýyldan bäri lotereýa oýnaýar...

16.06.2025 13:25
2.1k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...

11.06.2025 13:31
3.9k+

Nematod gurçuklarynyň syýahat etmek üçin “janly diň” guruşlary ilkinji gezek wideo alyndy

Maks Plank Jemgyýetiniň Haýwanlaryň özüni alyp barşy institutynyň we Konstans uniwersitetiniň alymlary ýabany tebigatda ilkinji gezek nematodlaryň adaty bolmadyk hereketini hasaba aldylar. Bu gurçuklar wertikal “janly diňler” görnüşinde düzülip, golaýyndan geçýän mör-möjekleriň bedeninde “ýapyşyp” ondan-oňa geçýärler...