Alymlar ilkinji gezek, takmynan, 100 million ýyl ozal ýaşap geçen sowutly ankilozawrlaryň yzlary tapyldy

  • 17.04.2025 13:45
  • 4.5k+

Alymlar Kanadada ilkinji gezek ankilozawrlaryň - üç barmakly we guýrugynda tommarçagy bolan sowutly dinozawrlaryň galyndy yzlaryny tapdylar. Paleontologlar yzlary ýurduň günorta-günbatar böleginden tapdylar we tapyndyny Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan etdiler. 

"Tapan dinozawr yzlarymyz aýagynda bary-ýogy üç barmagy bolan, bu bolsa ony, gürrüňsiz, guýrugy tommarçakly klassiki ankilozawrlar kategoriýasyna degişli etmäge mümkinçilik berýän hažžykdan galypdyr. Bu şu kysmy ilkinji tapyndydyr, ozal bize diňe nodozawrid maşgalasyndan bolan dört barmakly yzlary tapmak başardypdy" – diýip barlagda aýdylýar.

Bu işi Britaniýanyň Kolumbiýa muzeýiniň kuratory Wiktoriýa Arbor öz kärdeşleri bilen bilelikde geçirdi. Alymlar ankilozawrlary, şol sanda olaryň özlerini alyp barşyny we beýleki jandarlar bilen gatnaşygyny köpden bäri öwrenýärler. Ozal guýruk tommarçagynyň diňe ýyrtyjylardan goranmak üçin däl, eýsem öz aralaryndaky garpyşyklarda-da ulanylandygyny bildiler.
Yzlar Tambler-Rij sebitinden tapyldy. Olara, takmynan, 100 million ýyl bolupdyr. Ozal bu sebitden diňe ankilozawrlar bilen ýakyn kowumdaş, ýöne dört barmakly we guýruk tommarçagy bolmadyk nodozawrlaryň aýak yzlary tapylýardy. Täze tapyndy, paleontologlaryň arasynda öňki şübhelere garamazdan, iki görnüşiň hem bir wagtda ýaşap geçendigini tassyklaýar.
Şeýle hem, bu ankilozawrlaryň Demirgazyk Amerikanyň çäginden 100-84 million ýyl ozal ýok bolandygy baradaky pikiri ret edýär.


28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...

12.10.2025 23:56
11k+

Kanadanyň suwlarynda rekord derejede uzynlykda erkek ak akula göründi

Kanadanyň kenarlarynda rekord ululykda erkek ak akula göründi diýip, CTV teleýaýlymy habar berdi. Ocearch gözleg guramasynyň maglumatlaryna görä, bu häzire çenli Atlantikde adam tarapyndan hasaba alnan bu görnüşiň iň uly wekili boldy...