Kepler-139 ýyldyzlar ulgamynda “görünmeýän” planeta tapyldy

  • 23.04.2025 15:12
  • 4.1k+

Prinston uniwersitetiniň astronomlary Kepler-139 ulgamynda täze ekzoplanetanyň tapylandygyny habar berdiler. Onuň göni özüni däl-de, goňşy jisimlere ýetirýän dartyş güýjüniň täsiri arkaly tapmak başartdy.

Kepler-139f atly täze ekzoplaneta Gün ulgamyndan 1289 ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän ykjam ulgamda belli bäşinji planeta boldy.
Ondan öň dört obýekt mälimdi - Kepler-139b, c, d we e. Ilkinji üçüsi “Kepler” kosmos teleskopy arkaly tranzit usul bilen tapyldy. Teleskop planetalar onuň öňünden geçende ýyldyzyň ýagtylygynyň gysga wagtlyk peselýändigini ýazga geçirdi. Dördünjisi, Kepler-139e tranzitleriň - orbitalardaky beýleki jisimleriň dartyş güýjüniň täsiri bilen ýüze çykýan üýtgemeleriň wagtynyň özgerişini öwrenmek usuly bilen tapyldy.
Indi Rowan Lammersiň ýolbaşçylygyndaky topar ýene bir planetany - Kepler-139f-i tapdy. Ol ýyldyzyň diskini kesip geçmeýär, munuň sebäbi orbitanyň sähelçe kese ýerleşýändigi sebäpli bolsa gerek. Muňa garamazdan, planeta goňşularynyň hereketine täsir edýär, bu bolsa ony tapmaga mümkinçilik berdi.
Kornell uniwersitetiniň deslapky çap serwerinde neşir edilen barlag şeýle ulgamlarda ýyldyzdan uzakda ýerleşen planetalaryň ýagdaýlaryň, takmynan, 35%-de ýüze çykarylýandygyny görkezdi. Bu ýa-ha şeýle planetalaryň emele gelmeýändigini, ýa-da olaryň orbitalarynyň planetany tranzit usul bilen görmäge mümkinçilik bermeýändigini aňladyp biler.
Şöhle tizlikleri usuly arkaly açmaga synanyşyk kesgitli bir tassyklanmany bermedi. TESS teleskopy we ýerüsti obserwatoriýalar arkaly alnyp baryljak indiki barlaglar şeýle "görünmeýän" dünýäleriň köpüsini açmaga kömek edip biler.


düýn 14:10
1.5k+

Netflix NASA-nyň raketalarynyň uçuşyny we beýleki kosmos missiýalaryny ýaýlyma berer

Netflix akym hyzmaty NASA bilen hyzmatdaşlykda raketalaryň uçuşyny, astronawtlaryň açyk kosmosa çykyşyny we beýleki kosmos bilen bagly wakalary göni ýaýlymda görkezip başlar. Bu barada platformanyň sosial ulgamlarynda habar berilýär...

düýn 11:20
6.7k+

Alymlar ilkinji gezek haýal ýertitremesini ýazgy etdiler

Alymlar ilkinji gezek Ýaponiýanyň kenaryndaky suwasty çat açan zolagynda haýal ýertitremesini hasaba aldylar. Ostindäki Tehas uniwersitetiniň barlagçylary tarapyndan geçirilen barlaglar ýertitremeleriniň sunamini emele getirýänligi bilen belli umman çat açmasynyň uzaboýuna nädip ýaýraýandygyny görkezdi...

01.07.2025 20:25
6.4k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

01.07.2025 19:25
6k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...