Ýerde ilkinji bägülleriň hakyky reňki anyklanyldy: olar sary eken

  • 23.04.2025 00:35
  • 3.1k+

Pekiniň tokaý hojalygy uniwersitetiniň alymlary häzirkizaman bägülleriniň ýedi bölek ýaprakly sary bir bitewi gülýaprakly gülden gelip çykandygyny anyklady. Ylmy gözlegiň netijeleri Nature Plants žurnalynda neşir edildi.

Topar döwrebap genetiki usullaryň kömegi bilen 80 dürli görnüşe degişli 205 bägül nusgasyny öwrendi. Olar dürli ösümlikleriň nähili baglanyşýandygyna düşünmäge kömek edýän 707 genetiki markeri ulandy. Netijede, olar bägülleriň umumy “urug başysynyň” sary bolandygy baradaky netijä geldi.
Bu açyş bägülleriň Merkezi Aziýadan gelip çykandygy baradaky nazaryýeti ret edýär. Ylmy gözlegçiler Hytaýda bägül görnüşleriniň has köpdürli bolan iki sebitini tapdy: gurak demirgazyk-günbatar we çygly günorta-günbatar.
Bägülleriň häzirkizaman şekilleriniň we reňkleriniň köpdürlüligi bolsa XVIII asyrda hytaý we ýewropa görnüşlerini gibridleşdirmek bilen başlanan çaknyşdyrmanyň netijesinde peýda bolupdyr.
Şeýle-de, alymlar ýabany bägüllerde kesellere we gurakçylyga çydamlylyk ýaly gymmatly genetiki aýratynlyklary ýüze çykardy. Bu tapyndylar diňe bir owadan däl, eýsem klimat üýtgemelerine çydamly täze bägül görnüşlerini döretmäge kömek eder. 


düýn 15:34
966

Alymlar yslary beýnä ultrases arkaly geçirmegi öwrendiler

Inženerler we barlagçylar topary ilkinji gezek ys alyş ukybyna jogap berýän merkeze gönükdirilen ultrasesiň kömegi bilen adamlarda yslary – mysal üçin, “arassa howa” ýa-da “ýanan odun” ýaly duýgulary döredip bildiler...

30.11.2025 22:24
4.8k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
8.7k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...

26.11.2025 11:15
2.1k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...