Ýerde ilkinji bägülleriň hakyky reňki anyklanyldy: olar sary eken

  • 23.04.2025 00:35
  • 3k+

Pekiniň tokaý hojalygy uniwersitetiniň alymlary häzirkizaman bägülleriniň ýedi bölek ýaprakly sary bir bitewi gülýaprakly gülden gelip çykandygyny anyklady. Ylmy gözlegiň netijeleri Nature Plants žurnalynda neşir edildi.

Topar döwrebap genetiki usullaryň kömegi bilen 80 dürli görnüşe degişli 205 bägül nusgasyny öwrendi. Olar dürli ösümlikleriň nähili baglanyşýandygyna düşünmäge kömek edýän 707 genetiki markeri ulandy. Netijede, olar bägülleriň umumy “urug başysynyň” sary bolandygy baradaky netijä geldi.
Bu açyş bägülleriň Merkezi Aziýadan gelip çykandygy baradaky nazaryýeti ret edýär. Ylmy gözlegçiler Hytaýda bägül görnüşleriniň has köpdürli bolan iki sebitini tapdy: gurak demirgazyk-günbatar we çygly günorta-günbatar.
Bägülleriň häzirkizaman şekilleriniň we reňkleriniň köpdürlüligi bolsa XVIII asyrda hytaý we ýewropa görnüşlerini gibridleşdirmek bilen başlanan çaknyşdyrmanyň netijesinde peýda bolupdyr.
Şeýle-de, alymlar ýabany bägüllerde kesellere we gurakçylyga çydamlylyk ýaly gymmatly genetiki aýratynlyklary ýüze çykardy. Bu tapyndylar diňe bir owadan däl, eýsem klimat üýtgemelerine çydamly täze bägül görnüşlerini döretmäge kömek eder. 


şu gün 18:13
1k+

Barlag: Aý tozanyndan dem almak ozal pikir edilişi ýaly howply däl

Kosmiki lukmançylyk merkezi bilen beýleki institutlaryň alymlary regolitiň, ýagny Aý tozanynyň potensial zäherliligini barlamak üçin laboratoriýa barlaglaryny geçirdiler. Ýerdäki tozandan tapawutlylykda, Aýdaky tozan bölejikleri has ýiti we eroziýa sezewar bolmansoň, olardan dem almak ozal has howply hasap edilýärdi...

düýn 17:25
3.5k+

DNK-ny dikeldýän we beýniniň garramagyny haýalladýan belok açyldy

Makkuori uniwersitetiniň barlagçylary PDI belogynyň beýni öýjükleriniň ýadrolaryna aralaşyp, zeper ýeten DNK-ny bejerip biljekdigini ýüze çykardylar. Bu açyş Alsgeýmer we Parkinson ýaly newrodegeneratiw kesellere garşy göreşde kömek edip biler...

20.06.2025 18:35
8.5k+

Eşegiň derisinde sakyrtga garşy täsirli serişde tapyldy

Amherstdäki Massaçusets uniwersitetiniň amerikan alymlary eşekleriň derisiniň ýag mäzleri tarapyndan bölünip çykarylýan (E)-2 oktenal birleşmesiniň sakyrtgalary netijeli kowýandygyny anykladylar. Laboratoriýa synaglarynyň netijesi bu maddanyň täsiriniň pes däldigini, käbir ýagdaýlarda meşhur himiki täsir ediji dietiltoluamiddenem (DEET) has ýokarydygyny görkezdi...

20.06.2025 18:35
1.9k+

Ýagtylyk beýnini bejerip, newrodegeneratiw keselleriň ösüşini haýalladyp bilýär

Çernyşewskiý adyndaky Saratow milli barlag döwlet uniwersitetiniň (SDU) alymlary beýniniň bardasynda ýerleşýän meningeal limfa damarlarynyň (MLV) ýagtylyk bilen bejerilip bilinjekdigini subut etdiler. Fotostimulýasiýa toksinleriň çykarylyşyny gowulandyrýar we keselleriň ösüşini haýalladýar diýip, uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS ýazýar...