Arheologlar Çingiz hanyň döwrüniň tötänleýin tapylan artefaktlaryny öwrenýär

  • 24.04.2025 12:37
  • 8.6k+

Sibir federal uniwersitetiniň (SFU) arheologlary Krasnoýarsk ülkesiniň A.I.Kytmanow adyndaky Ýeniseýsk muzeýiniň kolleksiýalaryny öwrenip, Mongol imperiýasynyň güllän döwri bolan XIII-XIV asyrlara degişli artefaktlary tapdy. Bu barada ýokary okuw mekdebiniň saýtynda habar berilýär.

SFU-nyň Ýeniseýsk Sibir arheologiýa barlaghanasynyň uly ylmy işgäri we muzeýiň ylmy işgäri Kseniýa Birýulewanyň aýtmagyna görä, tapyndylar muzeýe baryp 1960-njy ýyllarda getirildi we şondan bäri ammarlarda saklandy.

“Biziň ilkinji gezek bu predmetleri ylmy nukdaýnazardan öwrenmek mümkinçiligimiz boldy. Olar XX asyryň 60-njy ýyllaryndan bäri ammarlarda saklanypdy. Gadymy Sibir şäheri Ýeniseýskiň töwereginde gurluşyk wagty uçly oklar we özboluşly Y şekilli naýza buldozer bilen gazylyp alyndy” – diýip, Birýulewa gürrüň berdi.

Hünärmenler artefaktlaryň kremirlenen adamyň küli bilen bilelikde tapylandygyny belleýär. Metal böleklerde köýük yzlary, ýagny metal güýçli gyzyp, okislenmä sezewar bolan ýagdaýynda emele gelýän gabyk bar. Predmetlerden ugur alsaň, jaýlama Lesosibirsk medeniýetiniň giçki döwrüne degişli bolmaly.
Birýulewa şeýle tapyndylaryň Krasnoýarsk ülkesi üçin örän seýrekdigini belleýär. 


düýn 11:16
2.1k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.4k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.4k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8.1k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...