Alymlar Türkiýede Nuhuň gämisiniň çen bilen ýerleşýän ýerinde  gazuw-agtaryş işlerine başlarlar

  • 23.04.2025 14:04
  • 11k+

"Noah’s Ark Scans" taslamasynyň türkiýeli, beýik britaniýaly we ABŞ-ly arheologlardan ybarat barlagçylary Türkiýäniň Ararat dagynyň 30 km günortasynda Nuh gämisiniň çen bilen ýerleşýän ýerini öwrenmek boýunça meýilnamalary bilen tanyşdyrdylar.

Olar äpet gämi Durupynar formasiýasynyň sebitinde ýer astynda gömlüp ýatan bolmagy mümkin diýip hasaplaýarlar. Durupynar formasiýasy limonitden durýan,  uzynlygy 164 metrlik geologiki döreme bolup,  şekili we ölçegleri boýunça Mukaddes Ýazgylarda beýan edilen gämä meňzeýär.
Obýektde işler entek başlamady. Alymlar geofiziki barlaglary, burawlamak işlerini geçirmegi we zyýan ýetirmeýän derňew usullaryny ulanmagy, şol sanda radar arkaly skanirlemegi we topragynyň nusgalaryny almagy meýilleşdirýärler.

"Bu sebit ýer süýşmeleriniň we gazaply gyşlaryň bolýan sebitinde ýerleşýär. Ýeri goramak ilkinji nobatdaky wezipe bolup durýar. Öňümizdäki ýyllarda türk uniwersitetlerinden bolan hyzmatdaşlarymyz tapylan desgalar adam tarapyndan döredilipmi ýa-da tebigy emele gelipmi anyklamak üçin toprakdan nusga almak, radar arkaly skanirlemek ýaly zeper ýetirmeýän barlaglary geçirerler. Gazuw-agtaryş işleri diňe ýeterlik subutnamalar toplanylandan we obýekti gorap saklamagyň  meýilnamasy işlenip düzülenden soň başlanar” diýip, barlagyň esasy işgäri Endrýu Jons The Sun neşirine gürrüň berdi.

Geçen ýyl geolog Mehmet Salih Baýraktutan Durupynardaky geostrukturadan topragyň 22 nusgasyny ýygnady. Derňew, daşyndaky meýdana garanyňda, gäminiň çak edilýän gurluşynyň içinde organiki maddalaryň we kaliniň ýokary derejede bardygyny görkezdi. Şeýle hem, gurluşyň içinde pH-niň (wodorod görkezijisi) has pesdigi habar berilýär.

"Bu üýtgeşmeler çüýrän agajyň bardygyny çak etmäge laýyk gelýär" –diýip, barlagçylar mälim etdiler. Ýene bir üns berlen möhüm zat: gurluşyň içindäki otlar güýzde has açyk we sary reňkde bolýar. Bu bolsa alymlara munuň landşaftyň tebigy üýtgemesi däl-de, elde gurlan gadymy desgadygyna ynanmaga esas berýär.

2019-njy ýylda geçirilen radar barlaglary, takmynan, 7 metr çuňlukda gönüburçly şekilleriň bardygyny ýüze çykardy. Maglumatlary täzeden gözden geçiren amerikaly geofizik formasiýanyň içinde açyk boşluklaryň bardygyny görkezýän uly merkezi giňişlige alyp barýan uzyn dälizi tapdy. Topar burawlap deşik deşmegi we meýdança zeper ýetirmezden barlamak üçin kamerany ulanmagy meýilleşdirýär.

"Häzirlikçe netijeler biziň çaklamalarymyzy tassyklaýar. Topragyň derňewleri bu formasiýanyň diňe töwerekdäki palçyk akymynyň bir bölegi bolman, eýsem özbaşdak obýektdigini görkezýär" –diýip, Jons belledi.

Barlaglar dowam edýär, ýöne hünärmenler gutarnykly netijeler barada bir zat aýtmaga entek irdigini nygtaýarlar.


düýn 18:01
450

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

düýn 10:22
199

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
63

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...

28.09.2025 10:49
70

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...