Günüň ýüzündäki tegmilleriň sany mese-mälim azaldy, şonuň üçin magnit hadysalary boýunça ýagdaý amatly bolmagynda galýar. Deslapky çaklamalardan tapawutlylykda, Gündäki asudalyk dowamly bolup biler. Oktýabr aýynda...
Hytaý 2024-nji ýylyň başynda Chang'e 6, Chang'e 7 we Chang'e 8 missiýalarynyň ýerüsti stansiýalary bilen aragatnaşygy üpjün etjek Queqiao-2 retranslýator hemrasyny Aýa uçurmagy meýilleşdirýär. Olar, esasanam, Ýeriň tebigy...
Kaliforniýa Tehnologiýalar institutynyň, Karnegi Ylym tnstitutynyň, Kornell uniwersitetiniň alymlary we Kolorado uniwersitetiniň filosoflary tebigatyň täze kanunyny beýan etdiler. Täze kanuna görä, çylşyrymly ulgamlar...
Saýtama uniwersitetiniň ýapon alymlary ilkinji gezek uçujy organiki birleşmeleriň (UOB) zyňyndylary arkaly ösümlikleriň arasyndaky aragatnaşygy wizuallaşdyrdylar. Bu gözleg «Nature Communications» (NatComms) ylmy...
Edinburg uniwersitetiniň, Londonyň Imperial kollejiniň we Pirbraýt institutynyň alymlary guş dümewine garşy durnukly towuklary döretmek üçin gen redaktirlemesini ulandylar. Bu kesel guşçylyk pudagyna uly ýitgiler...
Hindistanyň Aditya-L1 Güni öwreniş kosmos stansiýasy 2024-nji ýylyň ýanwar aýynyň ortalaryna Güne gözegçilik etjek ýeri bolan Lagranž L1 nokadyna ýeter. Bu barada kosmos gullugynyň başlygy Şridhara Paniker Somnath...
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkezinde geçirilen «Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe» atly halkara ylmy maslahatynyň XIII bölüminde eden...
Alymlar soňky 25 ýylda Antarktidanyň buzluklarynyň näçeräk buz ýitirendigini hasapladylar. Gözleglere laýyklykda, 1997-nji ýyldan 2021-nji ýyl aralygynda olar ummana 7,5 trln tonna suw goýbermek bilen 40%-den gowrak...
Hytaý geljekki Aý we uzak kosmos gözleg işlerine goldaw bermek üçin Szilin welaýatynyň demirgazyk-gündogaryndaky Çanbaýşan dagynyň golaýynda 40 metrlik apertura radio teleskopynyň gurluşygyna başlady. Bu barada Sinhua agentligi ...
Aşgabatda şu ýylyň mart aýynda başlan «Ýokary tehnologiýalar we innowasion işläp taýýarlamalar» atly halkara bäsleşigiň ýeňijileri yglan edildi. Bäsleşige dünýäniň dürli ýurtlaryndan ýaş alymlar gatnaşdy, olardan...
Ratgers uniwersitetinden amerikaly matematik Brýus Ratner Pifagoryň meşhur teoremanyň awtory däldigine ynanýar. Alymyň pikiriçe, Ýel uniwersitetinde b.e. öňki 1800-1600-nji ýyllara degişli palçykdan ýasalan tagtanyň...
Hindi kosmos gözleg guramasy (ISRO) 2024-nji ýylda meýilleşdirilýän Wenera missiýasy üçin enjamlaryň eýýäm işlenip düzülendigini habar berdi. “Konseptual etapda duran köp missiýalarymyz bar. Wenera missiýasy eýýäm...
2022-nji ýylyň Fiziologiýa we lukmançylyk boýunça Nobel baýragy wengriýaly alym Katalin Kariko we amerikaly Drýu Waýsmana berildi. Bu barada Stokgolmyň Karolinska institutynyň Nobel komiteti yglan etdi diýip, TASS...
Singapuryň Nanýan Tehnologiýalar uniwersitetiniň inženerleri tarakanlara zeper ýetirmezden, olary kiborga öwürmegi öwrendiler. Gözlegiň netijeleri «Flexible Electronics» ylmy žurnalynda çap edildi. Kiborg tarakanlar...
NASA-nyň merkezinde alymlar tas üç ýyl mundan ozal OSIRIS-REx enjamynyň kömegi bilen Bennu asteroidinden alnan topragyň nusgalaryny saklaýan kapsulany açdylar. Kapsula geçen ýekşenbe güni Ýere gondy we ýörite gatnaw...
Dünýäde nosorog güni bellenilip geçildi. Ol pilden soň gury ýerdäki iň uly süýdemdirijidir. Ululygyna we gorkunç keşbine garamazdan, olaryň käbir görnüşleri ýitip gitmek howpy astyndadyr. Olaryň biri hem demirgazyk...
Ýewropadan we ABŞ-dan halkara alymlar topary, takmynan, 250 mln ýyldan Ýeriň süýdemdirijileriň ýaşamagy üçin ýaramsyz boljakdygyny aýtdy. Munuň sebäbi ähli yklymlaryň birleşip, ýaşaýyş üçin ýaramsyz klimaty bolan...
Leonardo da Winçi tarapyndan işlenip düzülen «agaçlar kanunynda» islendik beýiklikdäki agajyň ähli şahalarynyň galyňlygynyň jeminiň onuň sütüniniň galyňlygyna deňdigini bellenilýär. Bu düzgün ylymda agaçlaryň 3D...
Hindistanyň «Çandraýan-3» missiýasynyň çäginde awgust aýynda Aýa düşürilen lunahody we gonuş moduly hünärmenleriň olar bilen aragatnaşygy dikeltmek üçin eden synanyşyklaryna heniz jogap bermedi. Bu barada Hindi...
OSIRIS-REx zondunyň kapsulasy missiýanyň uçurylyşyndan ýedi ýyldan soň Bennu asteroidinden materiýanyň nusgalary bilen Ýere gaýdyp geldi. Report agentliginiň belleýşi ýaly, bu barada NASA X sosial ulgamynda habar...
AST SpaceMobile amerikan kompaniýasynyň inženerleri 5G arkaly kosmos hemrasy bilen aragatnaşygy ýola goýup bildiler. Bu barada “Forbes” neşiri habar berýär diýip, lenta.ru belleýär. Taslamanyň çäklerinde AST SpaceMobile...
2023-nji ýylyň 11-nji oktýabrynda ýurdumyzda «Gündogaryň meşhur akyldary we lukmany Abu Aly ibn Sinanyň umumadamzat ähmiýetli mirasy» atly halkara ylmy maslahaty geçiriler. Maslahaty geçirmäge görülýän taýýarlyk...
ABŞ-da ýel bermegi talap etmeýän tekerler bilen enjamlaşdyrylan welosiped döredildi. Onuň tekerlerinde nikel-titan ergininden ýasalan pružinler ýerleşdirilen. Işläp düzüjiler şeýle welosipediň ömürlik boljakdygyny...
Awstraliýadan, Hytaýdan we Beýik Britaniýadan geologlaryň toparyna seýrek gymmat bahaly daşlaryň – Awstraliýanyň gülgüne almazlarynyň gelip çykyşyny anyklamak başartdy. Olar Argaýl käninde (Günbatar Awstraliýa)...
Hytaýly alymlar şu ýylyň iň yssy ýyl boljakdygyny we Ýerdäki ortaça temperatura boýunça 2016-njy ýylda bellige alnan (taryhy kadadan 1,25 dereje ýokary) rekordy täzelejekdigini anykladylar. Rekord görkezijiler El...
Raýs uniwersitetiniň alymlary wiruslary ýok etmäge ukyply täze mata döretdiler. Onuň daşky tarapy güýçli derejede gyzmaga ukyplydyr, içi bolsa salkynlygyna galýar. Dokma esasly kompozit material Joul ýyladylyşy...
Amerikaly hirurglar tarapyndan geçirilen synagyň dowamynda genetiki taýdan üýtgedilen doňuzdan göçürilen böwrek ölen adamyň bedeninde 61 günläp işledi. Bu habar Nýu-Ýork uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň web...
Lozannanyň Federal politehniki mekdebiniň alymlary ölüm howply «E. coli» bakteriýasyndan ilkinji gezek elektrik energiýasyny almagy başardylar. Munuň üçin bioinženeriýa tehnologiýalary arkaly onuň düzümi üýtgedildi...
ABŞ-nyň Kolorado ştatynyň uniwersitetiniň alymlary afrikan pilleriniň biri-birine «atlaryny tutup» ýüzlenýändiklerini anykladylar. Ozal atlary diňe adamlar ulanyp bilýär diýlip hasaplanýardy. Alymlar Keniýanyň...
Kaliforniýanyň San-Diýego uniwersitetiniň alymlary suwy hapalaýjylardan arassalap biljek täze material taýýarladylar. Ol 3D usulynda çap edilen gurluşdyr. Materialyň esasyny alginat – deňiz suwotylaryndan alnan...
Howanyň üýtgemegi ýabany haýwanlaryň we ösümlikleriň göwrümine täsir edýär. Bu aýratyn hem deňiz balyklaryna has güýçli täsir edýär, soňky döwürde olar görnetin kiçeldiler we «horlandylar». Muny Şotlandiýanyň Sent...
Karnegi Ylmy institutynyň (ABŞ) alymlary Mars bilen Ýeriň arasyndaky möhüm tapawudy kesgitlediler. Gyzyl planeta minerallara gaty garyp bolup çykdy. Ýer ýüzünde minerallaryň 6000 töweregi görnüşi bar. Marsda bolsa...
Guraklyk paleontologlara dinozawr aýak yzlarynyň iň uzyn zynjyryny tapmaga kömek etdi. Bu açyş ABŞ-nyň Tehas ştatynyň GlenRouz döwlet seýilgähiniň çäginde ýüze çykaryldy. Takmynan, 110 million ýyl ýaşy bolan aýak...
Belgiýanyň «Arcsec» kompaniýasy kosmos zibilleriniň kiçiligi sebäpli ýerüsti radarlar tarapyndan kesgitlenip bilinmeýän ownuk böleklerini ýüze çykarmak üçin tehnologiýa döretdi. Kompaniýa 3 sm-e çenli ululykdaky...
Awstraliýanyň Kosmos Gullugynyň (ASA) meýilnamalaryna görä, Aý roweri Awstraliýada işlenip düzülýän raketa göterijiniň kömegi bilen Aýa ugradylar. Ol Aýyň üstüni öwrenmek we ylmy maglumatlary toplamak üçin gerekli gurallar...
SLIM diýlip atlandyrylýan, Ýaponiýanyň ilkinji Aýa gonuş modully H2A raketa göterijisi Kagosima prefekturasynyň günorta-günbataryndaky Tanegasima kosmos merkezinden bat aldy. Uçuryş Ýaponiýanyň aerokosmiki gözlegler...
DEEP Research Labs kompaniýasynyň ummany öwrenmek bilen meşgullanýan işgärleri Angliýada suwasty bazany gurmagy meýilleşdirýändiklerini mälim etdiler. Taslamany 2027-nji ýyla çenli Uelsde döretmegi meýilleşdirýärler...
Lingwistler howanyň we dilleriň ýaňlanyşynyň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardylar. Report agentliginiň “Frontiers in Psychology” žurnalyna salgylanyp berýän habaryna görä, olar çyglylyk, deňiz derejesinden beýiklik...
Ermeni startap kompaniýasy adamyň beden agzalaryny we dokumalaryny çap etmek üçin biosyýa öndürýär. Geljekde bu donorlygyň ornuna geçer. Synag barlaglary oňyn netijeleri görkezdi diýip, MIR 24 habar berýär. Biosyýa...
Moskwada çapar-kurýer hökmünde çykyş edip, ýollamalary, resminamalary ýa-da azyk önümlerini eltip bermegi başarýan robot-koloboklar synagdan geçirilip başlandy. «AI Kolobok» diýlip atlandyrylýan robot diametri...
