Saharadan gelýän tozan deňiz jandarlary üçin esasy ýaşaýyş çeşmelerinden birine öwrüldi

  • 23.09.2024 10:29
  • 10k+

Florida ştatynyň uniwersitetiniň barlagçylary Saharadan howa arkaly gelýän tozanyň ummanlar üçin möhüm demir çeşmesidigini subut edýän barlag geçirdi. Bu madda fitoplankton we beýleki deňiz jandarlary üçin möhümdir diýip, Phys.org habar berýär.

Alymlar Atlantik ummanynyň düýbünden, Saraho-Sahel tozan dälizi diýlip atlandyrylýan sebitden alnan nusgalary seljerdiler. Hususan-da, dag jynslarynyň  nusgalary Mawritaniýanyň 200 we 500 km günbataryndan, Orta Atlantikden we ABŞ-nyň Florida ştatyndan 500 km uzaklykdaky ýerden ýygnaldy.
Netijede, hünärmenler nusgalarda demriň izotopiki düzüminiň Saharanyň tozanyna gabat gelýändigini anykladylar.
Netijeler Saharanyň tozanyndaky demriň häsiýetleriniň geçen aralygyna görä üýtgeýändigini görkezdi. Näçe uzak aralyga aşsa, şonça-da deňiz jandarlary üçin elýeterli görnüşe öwrülýär eken. Bu atmosferada bolup geçýän himiki prosesler bilen bagly şeýle bolýar.

Alymlar: "Bu barlag demir bilen baglanyşykly tozanyň ilkibaşky çeşmesinden uzak aralyga daşlaşybam ýaşaýşa ep-esli derejede täsir edip biljekdigi baradaky düşünjäni subut edýär" – diýip, sözüniň üstüni ýetirdiler.

Frontiers In Marine Science žurnalynda çap edilen bu barlag deňiz ekoulgamlarynyň deňagramlylygyny saklamakda Sahara çölüniň möhüm ornunyň bardygyna ünsi çekdi.


düýn 11:16
2k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...