Saharadan gelýän tozan deňiz jandarlary üçin esasy ýaşaýyş çeşmelerinden birine öwrüldi

  • 23.09.2024 10:29
  • 10k+

Florida ştatynyň uniwersitetiniň barlagçylary Saharadan howa arkaly gelýän tozanyň ummanlar üçin möhüm demir çeşmesidigini subut edýän barlag geçirdi. Bu madda fitoplankton we beýleki deňiz jandarlary üçin möhümdir diýip, Phys.org habar berýär.

Alymlar Atlantik ummanynyň düýbünden, Saraho-Sahel tozan dälizi diýlip atlandyrylýan sebitden alnan nusgalary seljerdiler. Hususan-da, dag jynslarynyň  nusgalary Mawritaniýanyň 200 we 500 km günbataryndan, Orta Atlantikden we ABŞ-nyň Florida ştatyndan 500 km uzaklykdaky ýerden ýygnaldy.
Netijede, hünärmenler nusgalarda demriň izotopiki düzüminiň Saharanyň tozanyna gabat gelýändigini anykladylar.
Netijeler Saharanyň tozanyndaky demriň häsiýetleriniň geçen aralygyna görä üýtgeýändigini görkezdi. Näçe uzak aralyga aşsa, şonça-da deňiz jandarlary üçin elýeterli görnüşe öwrülýär eken. Bu atmosferada bolup geçýän himiki prosesler bilen bagly şeýle bolýar.

Alymlar: "Bu barlag demir bilen baglanyşykly tozanyň ilkibaşky çeşmesinden uzak aralyga daşlaşybam ýaşaýşa ep-esli derejede täsir edip biljekdigi baradaky düşünjäni subut edýär" – diýip, sözüniň üstüni ýetirdiler.

Frontiers In Marine Science žurnalynda çap edilen bu barlag deňiz ekoulgamlarynyň deňagramlylygyny saklamakda Sahara çölüniň möhüm ornunyň bardygyna ünsi çekdi.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...