Emeli aň arheologlara çölde gadymy obýektleri gözlemäge kömek edýär

  • 29.09.2024 15:46
  • 5.2k+

Abu-Dabiniň Halifa uniwersitetiniň arheologlary emeli aňyň kömegi bilen çölde arheologiki obýektleri gözlemegiň täze usulyny tapdylar. Bu usul hemra suratlaryny seljermek üçin sintetiki apertura radaryny (SAR) we maşyn biliminiň algoritmlerini birleşdirýär diýip, CNN habar berýär.

Adaty ýerüsti gözlegler we hemra suratlary, köplenç, çöl şertlerinde çäge tupanlary we alaňlar sebäpli kynçylyklara sezewar bolýar. Şonuň üçin alymlar gözlegiň täze usulyny oýlamaly boldular.

“Bize ýol görkezip, ylmy gözleglerimizi gönükdirjek bir zat gerekdi” – diýip, atmosfera boýunça hünärmen we taslamanyň esasy gözlegçileriniň biri Diana Frensis belleýär.

Şonuň üçin ylmy gözlegçiler algoritmi okatmak üçin gadymy Saruk Al-Hadid oturymly ýerinden alnan maglumatlary ulanmak kararyna geldiler. Maşyn bilimi tehnologiýasy gizlin obýektleriň üç ölçegli modelini 50 sm çenli takyklyk bilen döretmäge mümkinçilik berýär, bu hem arheologlara potensial gazuw-agtaryş ýerlerini has takyk kesgitlemäge kömek eder.
Bu şeýle tehnologiýalaryň arheologiýada ilkinji gezek ulanylmagydyr. Frensisiň aýtmagyna görä, algoritm möhüm arheologiki tapyndylary saklap biljek täze sebitleri eýýäm görkezdi.


düýn 19:13
2.8k+

Pikiriň güýji bilen dolandyrylyp bilinýän robot protez gol döredildi

Alymlar operasiýa edilmezden ýa-da gymmat enjamlary ulanmazdan pikiriň güýji  bilen dolandyrylyp bilinýän robot goly döretdiler. Täze inwaziw däl “beýni-kompýuter” interfeýsi elektrodly şlem bilen işleýär we bedene oturdylmagyny talap etmeýär...

29.06.2025 12:54
4.1k+

Singapurly alymlar "derleýän" boýag döretdiler. Ol salkyn howany saklap galýar

Singapurly alymlar yssy we çygly howa şertlerinde kondisioner üçin energiýa sarp edilişini ep-esli azaldyp bilýän innowasion ak reňkli boýag döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar. Täze boýag "derleýär" – ýagny, nemi özünde saklap, gyzanda ony buglandyrýar...

26.06.2025 17:39
5.7k+

Barlaglara görä, emeli aňlar ýalan sözlemäge we manipulýasiýa etmäge hem ukyply

Uly dil modellerini (LLM) döredijiler heniz hem emeli aňyň jogaby nädip döredýändigine doly düşünmeýärler diýip, täze barlaglara salgylanýan Financial Times ýazýar. Anthropic, Google, OpenAI we xAI laboratoriýalarynda jogaplar döredilende AI-niň pikirleniş ädimini yzarlamaga mümkinçilik berýän “pikirler zynjyry” usuly ulanylýar...

10.06.2025 13:04
3.7k+

Tellurdan ýasalan implantat syçanlaryň görüş ukybyny dikeltdi, maýmynlarda bolsa güýçlendirdi

Hytaýly alymlar tellur nanosimlerden dokalan protez torly bardany (setçatka) işläp taýýarladylar. Bu enjam kör syçanlaryň görüş ukybyny bölekleýin dikeltdi we ozaldan hem görýän makaklaryň (maýmyn) ýakyn infragyzyl şöhläni görmegine mümkinçilik berdi...