Hytaýly alymlar iýmitiň ajylygyny “duýup” bilýän emeli dil döretdi

  • 05.11.2025 10:07
  • 3.4k+

Hytaýda alymlar iýmitleriň ajylygyny çalt we takyk ölçemäge ukyply emeli diliň prototipini taýýarladylar. Bu barada Phys.org habar berýär.

Enjam kapsaisini — ajy burçuň, sarymsagyň, zenjebiliň we beýleki ajyly maddalaryň ýakýan tagamyny döredýän birleşmäni — hem-de şol topardaky beýleki maddalary anyklamaga mümkinçilik berýär. Alymlar bu pikirde süýdüň düzümindäki ajylygy peseldiji kazein atly belogyň täsirinden ylham aldylar. Şonuň üçin olar ýagdan arassalanan süýdi elektrohimiki gele goşup, ondan çeýe geçiriji plýonka taýýarladylar.
Emeli dil ajy maddalar bilen aragatnaşyk edeninde plýonkanyň elektrik geçirijiligi üýtgeýär. Hut şu üýtgeşme hem ajylygyň derejesini ölçeýär.
Deslapky synaglaryň netijeleri emeli diliň adamyň tagam reseptorlarynyň duýup bilmeýän derejede gowşak kapsaisin mukdaryndan başlap, güýçli ýakýan derejesine çenli reaksiýa edýärligini görkezdi. Barlagda burçuň sekiz görnüşi we sekiz sany dürli ajy iýmit synagdan geçirildi. Alnan elektrik ölçegleri barlagçylaryň tagam baha beriş derejelerine laýyk geldi.
Barlagyň ýolbaşçysy Weýszýun Deniň sözlerine görä, täze tehnologiýa ajy iýmitleriň tagamyny adam üçin töwekgelçilik döretmezden çalt anyklamakda ulanylyp bilner.

“Bu çeýe emeli dil tagamy bahalandyrmak üçin giň mümkinçilik açýar — ony göçme tagam analizatorlarynda, gumanoid robotlarynda ýa-da tagam duýujy reseptorlary zeperlenen, meselem agewziýa bilen ýüzbe-ýüz bolan hassalarda hem ulanmak mümkin” diýip Den belledi.


düýn 13:39
4.5k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.3k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.8k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.4k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...