Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

  • şu gün 15:19
  • 424

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar.

Ulgam organiki ýarymgeçirijileri bakteriýalaryň fermentleri bilen utgaşdyrýar we daşarky energiýa çeşmesine zerurlyk duýmazdan işleýär. Ilkinji gezek ony 24 sagatlap üznüksiz işledip boldy, bu bolsa şeýle görnüşdäki tehnologiýalar üçin rekord bolup durýar. Reaksiýa üçin CO₂ hatda gazlandyrylan içgiler ýaly, suwdaky erän görnüşden hem alyp bolýar.
Netijede formiat emele gelýär – ol köp sanly himiki önümleriň öndürilişinde başlangyç çig mal hökmünde giňden ulanylýar. Netijede dessine derman ýa-da hojalyk himiýasy ýaly taýýar önümler alynmasa-da, alymlar bu tehnologiýanyň “ýaşyl” senagat ugruna tarap möhüm ädim bolup biljekdigini belleýärler.
Himiýa senagaty häzirki wagtda dünýä boýunça parnik gazlarynyň takmynan 6%-iniň çeşmesi hökmünde görkezilýär. Barlagçylaryň pikiriçe, şeýle “emeli ýapraklaryň” senagatda giňden ulanylmagy uglerod yzyny azaltmaga, energiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge we durnukly önümçilige geçişi çaltlaşdyrmaga kömek eder.


düýn 13:10
4k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...

05.11.2025 10:07
3.1k+

Hytaýly alymlar iýmitiň ajylygyny “duýup” bilýän emeli dil döretdi

Hytaýda alymlar iýmitleriň ajylygyny çalt we takyk ölçemäge ukyply emeli diliň prototipini taýýarladylar. Bu barada Phys.org habar berýär. Enjam kapsaisini — ajy burçuň, sarymsagyň, zenjebiliň we beýleki ajyly maddalaryň ýakýan tagamyny döredýän birleşmäni — hem-de şol topardaky beýleki maddalary anyklamaga mümkinçilik berýär...

28.10.2025 12:54
7.1k+

Şençhende geljegiň logistikasy ýola goýuldy: köçelerde eýýäm 10 müň sany robot-furgon hereket edýär

Şençhende köçelerde we hatda metroda hem 10 000 sany robotlaşdyrylan furgon gatnadylyp başlandy. Olar SF Express atly logistika kompaniýasy tarapyndan ýükleri adam gatnaşmazdan daşamak üçin ulanylýar. Bu furgonlary Neolix kompaniýasy öndürýär...

16.10.2025 10:31
10k+

Ýaponiýada AI bilen işleýän “adam ýuwujy kirmaşyn” görkezildi: 15 minuda ýuwup, guradyp berýär

Ýaponiýanyň Osaka şäherinde ýerleşýän Science kompaniýasy “Mirai Renjian” atly täsin enjamy — awtomatiki tämizleýji we rahatlandyryjy owkalaýjy kapsulany (“adam ýuwujy kirmaşyny”) hödürledi. Täze enjam emeli aň (AI) tehnologiýasy bilen enjamlaşdyrylypdyr...