Türkmen alymlary çölleşmä garşy biomaterial işläp taýýarladylar

  • 01.10.2024 13:42
  • 5.3k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň Biotehnologiýa bölümi "Gök-ýaşyl suwotylarynyň esasynda bionanokompozit materialynyň tehnologiýasyny işläp düzmek" boýunça awtorlyk hukugyny berýän şahadatnama aldy diýip, "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär.

Bu işläp taýýarlamalar çölleşmä garşy, ýel eroziýasyna we çägäniň göçmegine garşy göreş üçin niýetlenendir. Bionanokompozit material erodirlenen çäge we çöl ýerleriniň zoo- we fitomeliorasiýasy üçin, şeýle hem gurluşyk we bioenjamlary döretmekde ulanylyp bilner.

«Çägäniň göçmegi oba hojalyk ekinlerini, derýalary, suw howdanlaryny, ulag magistrallaryny we beýleki desgalary örtüp, halk hojalygyna düýpli zyýan ýetirýär" - diýip, Biotehnologiýa bölüminiň müdiri Altyn Rahmanowa belleýär. - Biz çölleşmä garşy täsirli göreş usulyny hödürledik. Onuň esasynda gök-ýaşyl suwotylaryny (sianobakteriýalar) ulanmaklyk durýar - diýip, ol belleýär.


29.12.2025 12:40
2k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

29.12.2025 11:56
2.5k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

29.12.2025 11:06
2.1k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...

29.12.2025 11:00
1.7k+

Alymlar beýnä ünsüni jemlemäge kömek edýän gen tapdylar

Rokfeller institutynyň alymlary Nature Neuroscience žurnalynda ünsüň tebigatyna bagyşlanan ylmy işlerini çap etdiler. Gözlegler ünsi jemlemek ukybynyň diňe bir beýnidäki peýdaly signallaryň güýçlenmegine däl, eýsem "fon" işjeňliginiň (beýnidäki artykmaç sesleriň) peselmegine-de baglydygyny görkezýär...