Alymlar Hytaý mumiýasyndan peýnir tapdylar: ol 3600 ýyl ozal gatykdan ýasalypdyr

  • 01.10.2024 12:41
  • 6.1k+

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary, takmynan, ýigrimi ýyl ozal Tarim çöketliginde (Hytaýyň Sinszýan-Uýgur awtonom sebitinde) tapylan mumiýalary öwrenip, täsin açyş etdiler.

Miladydan öňki 3300-3600-nji ýyllara degişli merhumlaryň jesetlerinde syrly ak madda tapyldy. Birnäçe ýyllap dowam eden derňewlerden soň, alymlar onuň gatyk bakteriýalaryndan öndürilen peýnirdigini kesgitlediler.
Bu barada Cell žurnalynda çap edilen makalada aýdylýar.
Dünýädäki iň gadymy peýniriň sygyr we geçi süýdünden edilendigi bellenip geçilýär. Alymlar hatda gatygyň uýalmagy üçin ulanylýan gönezligiň DNK-syny hem izolirlemegi başardylar.
Bu açyş, gatygy Demirgazyk Kawkaz halklarynyň oýlap tapandygy baradaky däp bolan pikiri şübhe astyna alýar we bürünç eýýamynda gatyk uýatmak medeniýetiniň Sinszýanda  ulanylandygyny we sebitde müňlerçe ýyl bäri saklanyp galandygyny tassyklaýar.
Mundan başga-da, gözlegçiler gatyk bakteriýalarynyň içegelerde immun reaksiýasyny döretmezlik üçin genetiki üýtgeşmeleri başdan geçirip, 3600 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda adam bedenine uýgunlaşandygyny anykladylar.


düýn 13:31
4k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.3k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...

01.06.2025 13:56
2.9k+

Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr...

01.06.2025 13:53
3.9k+

Indoneziýanyň kenaryndaky Ýuwaş ummanynyň düýbünde gadymy dünýäniň yzlary tapyldy

Indoneziýanyň kenarlarynda, Ýawa bilen Madura adalarynyň arasyndaky bogazyň düýbünde suwa giden gadymy jülgäniň yzlary tapyldy. Häzir bu ýerde ummanyň ýalpak ýeri bar diýip, Daily Mail habar berýär. Geologlar Sumatra, Ýawa we Borneo adalarynyň arasyndaky umman düýbüniň birwagtlar gury ýer bolandygyny bireýýäm kesgitläpdi...