Alymlar Hytaý mumiýasyndan peýnir tapdylar: ol 3600 ýyl ozal gatykdan ýasalypdyr

  • 01.10.2024 12:41
  • 6k+
Alymlar Hytaý mumiýasyndan peýnir tapdylar: ol 3600 ýyl ozal gatykdan ýasalypdyr

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary, takmynan, ýigrimi ýyl ozal Tarim çöketliginde (Hytaýyň Sinszýan-Uýgur awtonom sebitinde) tapylan mumiýalary öwrenip, täsin açyş etdiler.

Miladydan öňki 3300-3600-nji ýyllara degişli merhumlaryň jesetlerinde syrly ak madda tapyldy. Birnäçe ýyllap dowam eden derňewlerden soň, alymlar onuň gatyk bakteriýalaryndan öndürilen peýnirdigini kesgitlediler.
Bu barada Cell žurnalynda çap edilen makalada aýdylýar.
Dünýädäki iň gadymy peýniriň sygyr we geçi süýdünden edilendigi bellenip geçilýär. Alymlar hatda gatygyň uýalmagy üçin ulanylýan gönezligiň DNK-syny hem izolirlemegi başardylar.
Bu açyş, gatygy Demirgazyk Kawkaz halklarynyň oýlap tapandygy baradaky däp bolan pikiri şübhe astyna alýar we bürünç eýýamynda gatyk uýatmak medeniýetiniň Sinszýanda  ulanylandygyny we sebitde müňlerçe ýyl bäri saklanyp galandygyny tassyklaýar.
Mundan başga-da, gözlegçiler gatyk bakteriýalarynyň içegelerde immun reaksiýasyny döretmezlik üçin genetiki üýtgeşmeleri başdan geçirip, 3600 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda adam bedenine uýgunlaşandygyny anykladylar.


düýn 20:18
5.2k+

Hytaý Aýa adamyň gonuşynyň nähili boljakdygyny wideo arkaly görkezdi

Hytaýyň milli kosmos dolandyryş gullugy (CNSA) ýurduň kosmos giňişliginde bolup geçen soňky wakalaryny görkezýän wideorolik paýlaşdy diýip, "Sinhua" habar berýär. Animasiýa wideosy 21-22-nji noýabrda Şençžen şäherinde...

düýn 11:05
9k+

Hytaýda dünýäde iň güýçli sentrifuga guruldy: ol wagty haýalladyp biler

Hytaýda dünýäde iň güýçli sentrifuganyň gurluşygynyň birinji tapgyry tamamlandy. Bu gurnama gipergrawitasiýa bilen baglanyşykly inženerçilik we ylmy gözleglerde ulanylar diýip, “South China Morning Post” ýazýar...

22.11.2024 00:10
3.5k+

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 11:46
2k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...