Alymlar şahta suwunyň galyndylaryny ulanmak arkaly, kagyz öndürmegiň çykdajylaryny azaltmagyň ýoluny tapdylar

  • 28.09.2024 14:00
  • 3.4k+

Permiň Milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) rus alymlary kagyz üýşmegini gaýtadan işlenen kislotaly şahta suwlarynyň galyndylary bilen utgaşdyryp, kagyz öndürmekde çykdajylary azaltmagyň ýoluny tapdylar. Bu barada ýokary okuw mekdebiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

Adatça kagyzyň häsiýetlerini gowulandyrmak üçin kalsiý karbonaty bilen litiýniň garyndylary ulanylýar, ýöne olaryň önümçiligi gymmada düşýär we ekologiýa taýdan bähbitsiz.

“Litiý karbonatyny aýratynlykda almak kyn, gymmat we ekologiýa taýdan bähbitsiz. Onuň çykarylyp alynýan litiý gidroksidi daşky gurşawa zyýan ýetirýän, ikinji howply topara degişli maddadyr. Mundan başga-da, kalsiý we litiý karbonatlary himiki taýdan biri-biri bilen täsirleşmeýär, şonuň üçin maddalaryň biri-birine “ýelmeşegenligi” azalýar we kagyzyň pugtalygyna zyýan ýetýär ”- diýip, PNIPU-da bellediler. 

Alymlaryň täze ösüşi litiý we kalsiý bilen baý, gaýtadan işlenen kislotaly şahta suwlarynyň galyndylaryny ulanmaga mümkinçilik berýär.
Şahta suwuny arassalamak prosesi kalsiý karbonaty bilen litiý karbonatynyň garyndysyny öz içine alýan suspenziýany emele getirýär. Öň galyndy önümi hasaplanýan bu garyndy indi üýtgedilen kagyzy dolduryjy hökmünde ulanylýar.

"Täze material diňe bir kagyz öndürmek üçin çykdajylary azaltmak bilen çäklenmän, şahta suwlaryny arassalamakdan galyndylary gaýtadan işlemek meselesini hem çözýär "- diýip, hünärmenler bellediler .

PNIPU-nyň alymlarynyň ösüşi berk we ak, gowulaşan häsiýetli kagyzy almaga mümkinçilik berýär. Oýlap tapyş üçin eýýäm patent arzasy berildi.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...