Alymlar şahta suwunyň galyndylaryny ulanmak arkaly, kagyz öndürmegiň çykdajylaryny azaltmagyň ýoluny tapdylar

  • 28.09.2024 14:00
  • 3.4k+

Permiň Milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) rus alymlary kagyz üýşmegini gaýtadan işlenen kislotaly şahta suwlarynyň galyndylary bilen utgaşdyryp, kagyz öndürmekde çykdajylary azaltmagyň ýoluny tapdylar. Bu barada ýokary okuw mekdebiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

Adatça kagyzyň häsiýetlerini gowulandyrmak üçin kalsiý karbonaty bilen litiýniň garyndylary ulanylýar, ýöne olaryň önümçiligi gymmada düşýär we ekologiýa taýdan bähbitsiz.

“Litiý karbonatyny aýratynlykda almak kyn, gymmat we ekologiýa taýdan bähbitsiz. Onuň çykarylyp alynýan litiý gidroksidi daşky gurşawa zyýan ýetirýän, ikinji howply topara degişli maddadyr. Mundan başga-da, kalsiý we litiý karbonatlary himiki taýdan biri-biri bilen täsirleşmeýär, şonuň üçin maddalaryň biri-birine “ýelmeşegenligi” azalýar we kagyzyň pugtalygyna zyýan ýetýär ”- diýip, PNIPU-da bellediler. 

Alymlaryň täze ösüşi litiý we kalsiý bilen baý, gaýtadan işlenen kislotaly şahta suwlarynyň galyndylaryny ulanmaga mümkinçilik berýär.
Şahta suwuny arassalamak prosesi kalsiý karbonaty bilen litiý karbonatynyň garyndysyny öz içine alýan suspenziýany emele getirýär. Öň galyndy önümi hasaplanýan bu garyndy indi üýtgedilen kagyzy dolduryjy hökmünde ulanylýar.

"Täze material diňe bir kagyz öndürmek üçin çykdajylary azaltmak bilen çäklenmän, şahta suwlaryny arassalamakdan galyndylary gaýtadan işlemek meselesini hem çözýär "- diýip, hünärmenler bellediler .

PNIPU-nyň alymlarynyň ösüşi berk we ak, gowulaşan häsiýetli kagyzy almaga mümkinçilik berýär. Oýlap tapyş üçin eýýäm patent arzasy berildi.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...