And daglaryndan ýaşy 12 müň ýyl bolan mastodon galyndylary tapyldy

  • 02.10.2024 10:35
  • 6.1k+

Peruwyň çägindäki And daglaryndan arheologlar Buz eýýamynda ýaşap geçen üç mastodonyň galyndylaryny tapdylar. Galyndylaryň ýaşy 11 000 – 12 000 ýyl aralygynda diýip çak edilýär. Nusgalaryň biri has hem gymmatlydyr - mastodonyň skeleti bütewi diýen ýaly saklanyp galypdyr diýip, Reuters habar berýär.

Bu açyş Limadan 300 km uzaklykda ýerleşýän Çambara jülgesinde geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda ýüze çykaryldy. Bu ýerde barlaglar 2019-njy ýyldan bäri alnyp barylýar. Alymlar bu äpet süýdemdirijileriň göçüşi barada has doly maglumat almak üçin sebitden başga-da mastodon galyndylary tapylar diýip umyt edýärler.
Mastodonlar daşyndan mamontlara meňzäpdir, ýöne ýasy kelleleri we göni gyýaklary bilen tapawutlanypdyr. Barlagçylaryň pikirine görä, haýwanlar howanyň üýtgemegi sebäpli iýmitiň we suwuň gözleginde Demirgazyk Amerikadan Günorta Amerika göçüpdirler.

“Wagtyň geçmegi bilen And daglary zynjyry ýokary galypdyr, deňiz suwy bolsa çekilipdir. Mantaro jülgesinde lagunalar galypdyr, şolar hem suw çeşmesi bolan bolmagy mümkin "- diýip, barlagçy Oskar Dias belleýär.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...