And daglaryndan ýaşy 12 müň ýyl bolan mastodon galyndylary tapyldy

  • 02.10.2024 10:35
  • 6.1k+

Peruwyň çägindäki And daglaryndan arheologlar Buz eýýamynda ýaşap geçen üç mastodonyň galyndylaryny tapdylar. Galyndylaryň ýaşy 11 000 – 12 000 ýyl aralygynda diýip çak edilýär. Nusgalaryň biri has hem gymmatlydyr - mastodonyň skeleti bütewi diýen ýaly saklanyp galypdyr diýip, Reuters habar berýär.

Bu açyş Limadan 300 km uzaklykda ýerleşýän Çambara jülgesinde geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda ýüze çykaryldy. Bu ýerde barlaglar 2019-njy ýyldan bäri alnyp barylýar. Alymlar bu äpet süýdemdirijileriň göçüşi barada has doly maglumat almak üçin sebitden başga-da mastodon galyndylary tapylar diýip umyt edýärler.
Mastodonlar daşyndan mamontlara meňzäpdir, ýöne ýasy kelleleri we göni gyýaklary bilen tapawutlanypdyr. Barlagçylaryň pikirine görä, haýwanlar howanyň üýtgemegi sebäpli iýmitiň we suwuň gözleginde Demirgazyk Amerikadan Günorta Amerika göçüpdirler.

“Wagtyň geçmegi bilen And daglary zynjyry ýokary galypdyr, deňiz suwy bolsa çekilipdir. Mantaro jülgesinde lagunalar galypdyr, şolar hem suw çeşmesi bolan bolmagy mümkin "- diýip, barlagçy Oskar Dias belleýär.


29.10.2025 13:04
4.1k+

Ierusalimde ilkinji gezek assiriýa ýazgysy tapyldy

Ierusalimde gazuw işlerini alyp barýan arheologlar möhüm tapyndyny ýüze çykardylar: olar, takmynan,  2700 ýyllyk kiçijik kerpiç bölegini – assiriýa klin ýazgysy bilen bezelen bölegi – tapdylar. Bu tapyndy gadymy şäheriň taryhynda ilkinji gezek şeýle ýazgyň ýüze çykarylandygyny görkezýär...

29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...