Alymlar Sibirde 184 million ýyllyk näbelli agaç görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar

  • 25.09.2024 19:21
  • 13k+

Russiýanyň Irkutsk oblastynda Angara derýasynyň kenarynda ýaşy 184 million ýyl töweregi hasaplanýan gadymy ýaprakly agaçlaryň galyndylary tapyldy.

Tapyndy RYA-nyň SB-niň Ýer gabygy instituty bilen Tomsk döwlet uniwersitetiniň (TGU) alymlarynyň bilelikdäki ekspedisiýasy wagtynda ýüze çykaryldy. Gadymy ösümlik Ferganiella görnüşine degişlidir. Ösümligiň doly nusgasyny açan Tomsk döwlet uniwersitetiniň paleontology Stepan Iwansowyň hormatyna Ferganiella ivantsovii diýlip atlandyryldy.
RBK Irkutsk institutynyň wekilleriniň sözlerini getirýär: "Biz haýsydyr bir çylşyrymly latyn atlaryny gözlemän, görnüşe ony açan kärdeşimiziň hormatyna at bermegi karar etdik”.
Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölüminiň Ýer gabygy institutynyň uly ylmy işgäri Andreý Frolowyň sözlerine görä, bular uzyn, möwsümleýin ýapragy dökülýän agaçlardy.
Iwansowyň özüniň düşündirişine görä, bu ýylylygy söýýän agaç irki ýura döwründe sebitde agdyklyk edýän subtropiki howada ösüpdir. Alymlar bu görnüşiň ýüze çykmagyny takmynan 180 million ýyl ozal Afrikanyň günortasynda wulkanyň atylmagy netijesinde dörän global ýylylyk bilen baglanyşdyrýarlar. Ösümlikleriň göçmegi netijesinde Ferganiella görnüşine degişli ösümlikler häzirki Sibiriň çäginde peýda boldy.
Tapyndy ylym üçin uly gyzyklanma döredýär, sebäbi bu ösümlik görnüşleri şu wagta çenli öwrenilmedi.
Bu alym Iwansowyň ýeke-täk açyşy däl: onuň ady takmynan 100 million ýyl ozal Russiýanyň häzirki Kemerowo oblastynyň çäginde ýaşap geçen ot iýýän zawropod dinozawrlarynyň täze görnüşiniň tapylmagy bilen hem gönüden-göni baglanyşyklydyr. Bu dinozawrlaryň iň uly nusgalarynyň uzynlygy 35-40 metre, agramy 100 tonna çenli bolup biler. Tomskiniň alymlary tarapyndan tapylan görnüşlere sibirotitan diýilýär.


düýn 23:00
3.7k+

Suratçy sinhrotronyň içki gurluşyny surata aldy

Suratçy Çarlz Bruks we Awstraliýanyň Ýadro ylmy we tehnologiýalary guramasynyň (ANSTO) uly fizigi Ýujin Tan adaty bolmadyk zady surata aldylar. Olar Awstraliýa sinhrotronynyň - elektronlary ýagtylygyň tizligine...

11.03.2025 23:02
8.2k+

Ylmy gözlegçiler täze buz eýýamynyň başlap biljekdigini çaklady

Ýene 10 müň ýyldan Ýerde täze buz eýýamy başlap biler. Science žurnalynyň habar bermegine görä, şeýle netijä Santa-Barbaradaky Kaliforniýa  uniwersitetiniň alymlary geldi. Ylmy gözlegçiler geçen global sowama döwürlerini...

11.03.2025 15:05
1.3k+

Hytaýly alymlar 5G we 6G-de öwrülişik döredip biljek optiki çibi işläp düzdüler

Pekin uniwersitetiniň alymlary örän ýokary tizlikdäki 5G we 6G mobil torlary üçin esas bolup biljek, 100 GGs takt ýygylykda işleýän optiki çibi işläp düzdüler. Bu barada «Interesting Engineering» neşiri habar berýär...

11.03.2025 06:32
4.2k+

Türkmen alymlary damjalaýyn suwaryş üçin biokompozit inýektor işläp düzdüler

Türkmen alymlary damjalaýyn suwaryş üçin biokompozit inýektor işläp düzdüler. Bu enjam suwaryş suwuny tygşytly tutmaga we ösümlikleriň ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir diýip, "Türkmenistan: Altyn asyr"...