Barlaglar: 2050-nji ýyla çenli şowakörlükden ejir çekýän ýetginjekleriň sany 740 milliondan geçip biler

  • 29.09.2024 18:33
  • 7.8k+

British Journal of Ophthalmology žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, şowakörlükden (miopiýa) ejir çekýän çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2050-nji ýyla çenli 740 milliondan geçip biler diýip, The Guardian habar berýär.

Guançžoudaky Sun Ýatsen adyndaky Çžunşan uniwersitetiniň geçiren derňewi, 1990-njy ýyldan bäri miopiýanyň ýaýramagynyň ep-esli ýokarlanandygyny görkezdi. 1990-njy ýyllarda çagalaryň we ýetginjekleriň 24%-ine miopiýa diagnozy goýuldy we 2020-nji ýyla çenli bu görkeziji 36%-e çenli ýokarlandy.
Dünýädäki ýaşlaryň üçden birinden gowragynyň şowakörlükden ejir çekýändigi we asyryň ortalaryna bu görkezijiniň 40%-e çenli ýokarlanyp biljekdigi bellenilýär.
Barlagçylar bu meseläni kompýuteriň ekranlarynyň we enjamlarynyň öňünde sarp edilýän wagtyň artmagy, şeýle hem daşarda geçirilýän wagtyň azalmagy bilen baglanyşdyrýarlar.
Hünärmenler tebigatda has köp wagt geçirmegi, maşk etmegi we ekrana azrak seretmäge synanyşmagy maslahat berýärler. Şeýle hem ene-atalara we mugallymlara miopiýanyň irki alamatlaryna we bejergisine üns bermegi maslahat berilýär.


15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
5k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...