Astronomlar Akmaýanyň ýolunyň 1,5 mlrd obýekti öz içine alýan jikme-jik kartasyny döretdiler

  • 30.09.2024 10:52
  • 3.5k+

Astronomlar Akmaýanyň ýolunyň 1,5 milliarddan gowrak obýekti öz içine alýan has jikme-jik infragyzyl kartasyny hödürlediler. Taslama Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) VISTA teleskopynyň kömegi bilen amala aşyryldy diýip, IXBT habar berýär.

Andres Belo uniwersitetinden Dante Minnitiniň ýolbaşçylygyndaky topar galaktikanyň merkezi sebitlerine 13 ýyldan gowrak wagt gözegçilik etdi. VIRCAM infragyzyl kamerasy Akmaýanyň ýolunyň içki zolaklaryny gizleýän tozanlaryň we gazyň arasyndan “görmäge” mümkinçilik berdi.
Karta 8600 dolan Aýa barabar meýdany gurşap alýar we 200 000 suraty saklaýar. Ol ýyldyzlary, şar üýşmelerini, planetalary we goňur karlikleri öz içine alýar. 
Maglumatlar 300-den gowrak ylmy makalanyň netijesi bolan VVV we VVVX taslamalarynyň çäklerinde ýygnaldy. Şeýle-de, astronomlar obýektleriň hereketini we olaryň ýagtylygynyň üýtgeýşini yzarlap bildiler.

“Biz şeýle köp açyş etdik welin, olar galaktikamyz baradaky düşünjäni hemişelik üýtgetdi” – diýip, Dante Minniti aýdýar.

ESO obserwatoriýasy VISTA-ny 4MOST guraly bilen üpjün etmek we Örän Uly Teleskopda (VLT) MOONS guralyny ulanmak arkaly gözlegleri dowam etdirmegi meýilleşdirýär.
Olar bilelikde bu gözlegde öwrenilen millionlarça obýektleriň spektrini hödürlär, şunuň bilen baglylykda alymlar köp täze açyşlara garaşýar.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
2.9k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.2k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.9k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...