Astronomlar Akmaýanyň ýolunyň 1,5 mlrd obýekti öz içine alýan jikme-jik kartasyny döretdiler

  • 30.09.2024 10:52
  • 3.5k+

Astronomlar Akmaýanyň ýolunyň 1,5 milliarddan gowrak obýekti öz içine alýan has jikme-jik infragyzyl kartasyny hödürlediler. Taslama Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) VISTA teleskopynyň kömegi bilen amala aşyryldy diýip, IXBT habar berýär.

Andres Belo uniwersitetinden Dante Minnitiniň ýolbaşçylygyndaky topar galaktikanyň merkezi sebitlerine 13 ýyldan gowrak wagt gözegçilik etdi. VIRCAM infragyzyl kamerasy Akmaýanyň ýolunyň içki zolaklaryny gizleýän tozanlaryň we gazyň arasyndan “görmäge” mümkinçilik berdi.
Karta 8600 dolan Aýa barabar meýdany gurşap alýar we 200 000 suraty saklaýar. Ol ýyldyzlary, şar üýşmelerini, planetalary we goňur karlikleri öz içine alýar. 
Maglumatlar 300-den gowrak ylmy makalanyň netijesi bolan VVV we VVVX taslamalarynyň çäklerinde ýygnaldy. Şeýle-de, astronomlar obýektleriň hereketini we olaryň ýagtylygynyň üýtgeýşini yzarlap bildiler.

“Biz şeýle köp açyş etdik welin, olar galaktikamyz baradaky düşünjäni hemişelik üýtgetdi” – diýip, Dante Minniti aýdýar.

ESO obserwatoriýasy VISTA-ny 4MOST guraly bilen üpjün etmek we Örän Uly Teleskopda (VLT) MOONS guralyny ulanmak arkaly gözlegleri dowam etdirmegi meýilleşdirýär.
Olar bilelikde bu gözlegde öwrenilen millionlarça obýektleriň spektrini hödürlär, şunuň bilen baglylykda alymlar köp täze açyşlara garaşýar.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...