Polşada keltleriň ýaşy 2300 ýyl bolan bürünç tuwulgasy tapyldy

  • 17.09.2024 11:32
  • 9.7k+

Warşawa arheologiýa muzeýiniň arheologlary şu ýylyň awgust aýynda takmynan ýaşy 2300 ýyl bolan keltleriň bürünç tuwulgasyny tapdylar. Bu tapyndy Warşawanyň takmynan 105 km demirgazygynda ýerleşýän Lysa-Gura arheologiki ýerinde tapyldy.

Konus görnüşli depesi bolan "berru" dizaýnynda ýasalan tuwulga öň deri ýa-da mata bilen örtülipdir. Ol eýesiniň ýokary derejesine, şeýle hem Ýewropanyň bu böleginde keltleriň ýaşandygyna şaýatlyk edýär.
Şu wagta çenli kelt taýpalary diňe Polşanyň günorta bölegi bilen baglanyşdyrylýardy. Bu taýpalar bu ýere takmynan b.e. öň 400-nji ýylda söwda ýollaryna we ýantar ýaly gymmat bahaly daşlaryň çeşmelerine gözegçilik etmek üçin göçüp gelipdirler.
Lysa-Guradaky gazuw-agtaryş işleri XIX asyrdan bäri dowam edýär we bu ýer köplenç hazyna rowaýatlary bilen baglanyşdyrylýar. Arheologlar tuwulgadan başga-da, Günorta Ýewropadan demir paltalar, gylyçlar, şaý-sepler we iş gurallary ýaly 300-den gowrak ýadygärlik tapdylar.


düýn 16:35
6.7k+

Arheologlar Müsüriň kenarynda 2000 ýyllyk "ýahta" tapdylar

Ýewropanyň Suwasty Arheologiýa Institutynyň (IEASM) ylmy işgärleri takmynan 2000 ýyl mundan ozal Aleksandriýa portunyň golaýynda gark bolan gezelenç gämisiniň galyndylaryny tapdylar. Gurluşy we maksady boýunça bu tapyndyny häzirki zaman superýahtalary bilen deňeşdirip bolýar...

15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...