Bristol alymlary gan toparlarynyň täze ulgamyny açdylar: bu näme üçin möhüm?

  • 20.09.2024 14:03
  • 5.8k+

Bristol uniwersitetiniň alymlary gemologiýa pudagynda möhüm açyş – gan toparlarynyň MAL diýlip atlandyrylan täze ulgamy barada habar berdiler. Onuň düzümine 1972-nji ýylda ilkinji gezek açylan, ýöne genetiki esaslary häzire çenli öwrenilmedik AnWj antigeni girýär diýip, Planet Today habar berýär.

Ylmy gözlegçiler antigeniň Mal belogy tarapyndan geçirilýändigini anykladylar.
Öň, adamlar dört esasy gan toparyna öwrenişipdi, ýöne aslynda olaryň düzümi has çylşyrymly. Häzirki wagtda gan toparlarynyň 360-dan gowrak dürli antigenleri öz içine alýan 47 ulgamy belli. Şonuň üçin täze açyş lukmançylyk tejribesi üçin möhüm ähmiýete eýe, sebäbi ol gan goýbermede seýrek antigenler sebäpli ýüze çykýan oňaýsyz reaksiýalaryň öňüni almaga kömek eder.
Şeýle ýagdaýlar AnWj antigeni otrisatel bolan adamyň gany AnWj antigeni položitel adamyň gany bilen garyşdyrylanda ýüze çykyp bilýär. Adamlaryň 99,9%-inde AnWj položitel, ýöne kadadan çykmalar hem bar, ýagny birnäçe adamda AnWj otrisatel bolup bilýär. Köplenç, şeýle adamlarda gematologik keseller ýa-da onkologiýanyň aýry-aýry görnüşleri bolýar.
Alymlar bu açyş gan topary özboluşly bolan hassalar üçin seýrek donorlary tapmaga mümkinçilik berip, lukmançylyk kömeginiň hilini ýokarlandyrmaga kömek eder diýip umyt edýärler.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...