Ýok bolmakdan halas etmäge tarap ädim: alymlar adam genomyny 5D kristala ýazdylar

  • 22.09.2024 23:16
  • 8.6k+

Beýik Britaniýadaky Sautgempton uniwersitetiniň alymlary maglumatlary milliardlarça ýylyň dowamynda saklap bilýän 5D kristala adam genomyny üstünlikli ýazdylar. Nazaryýetde bu innowasion tehnologiýa geljekde adamlary ýok bolmakdan halas etmekde möhüm rol oýnap biler diýip, TASS habar berýär.

Professor Piter Kazanskiniň ýolbaşçylygyndaky ylmy gözlegçiler 5D ýat kristalynda genetiki materialy, şol sanda DNK gurluşyny ýazga almak üçin lazerleri ulandylar. Wagtyň geçmegi bilen peýdasyz bolýan maglumatlary saklmagyň adaty tehnologiýalaryndan tapawutlylykda, täze göteriji hatda adatdan daşary şertlerde-de ýitmek töwekgelçiligi bolmazdan 360 terabaýta çenli maglumaty saklap bilýär.
Kristal Selsiý boýunça 1,000 gradusa çenli temperatura, göni täsire we kosmos radiasiýasyna çydap bilýär.
Alymlar bu tehnologiýa diňe bir adamlaryň däl, eýsem ýitip gitmek howpy abanýan ösümlik we haýwan görnüşleriniň genomyny saklap galmak boýunça taslama üçin esas döreder diýip umyt edýärler.
5D maglumaty saklaýyş boýunça ylmy gözlegler 1996-njy ýylda başlady, 2010-njy ýylda bolsa ilkinji görkeziş nusgasy hödürlendi. Ýat kristaly maglumatlaryň üç giňişlik koordinatlar parametriniň we iki optiki parametriň ulanylmagy bilen kodlanýandygy üçin 5D diýlip atlandyrylýar.
2014-nji ýylda kristal maglumatlary saklamak üçin iň berk material hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabynda hasaba alyndy.


düýn 14:32
4.2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...