Ýok bolmakdan halas etmäge tarap ädim: alymlar adam genomyny 5D kristala ýazdylar

  • 22.09.2024 23:16
  • 8.6k+

Beýik Britaniýadaky Sautgempton uniwersitetiniň alymlary maglumatlary milliardlarça ýylyň dowamynda saklap bilýän 5D kristala adam genomyny üstünlikli ýazdylar. Nazaryýetde bu innowasion tehnologiýa geljekde adamlary ýok bolmakdan halas etmekde möhüm rol oýnap biler diýip, TASS habar berýär.

Professor Piter Kazanskiniň ýolbaşçylygyndaky ylmy gözlegçiler 5D ýat kristalynda genetiki materialy, şol sanda DNK gurluşyny ýazga almak üçin lazerleri ulandylar. Wagtyň geçmegi bilen peýdasyz bolýan maglumatlary saklmagyň adaty tehnologiýalaryndan tapawutlylykda, täze göteriji hatda adatdan daşary şertlerde-de ýitmek töwekgelçiligi bolmazdan 360 terabaýta çenli maglumaty saklap bilýär.
Kristal Selsiý boýunça 1,000 gradusa çenli temperatura, göni täsire we kosmos radiasiýasyna çydap bilýär.
Alymlar bu tehnologiýa diňe bir adamlaryň däl, eýsem ýitip gitmek howpy abanýan ösümlik we haýwan görnüşleriniň genomyny saklap galmak boýunça taslama üçin esas döreder diýip umyt edýärler.
5D maglumaty saklaýyş boýunça ylmy gözlegler 1996-njy ýylda başlady, 2010-njy ýylda bolsa ilkinji görkeziş nusgasy hödürlendi. Ýat kristaly maglumatlaryň üç giňişlik koordinatlar parametriniň we iki optiki parametriň ulanylmagy bilen kodlanýandygy üçin 5D diýlip atlandyrylýar.
2014-nji ýylda kristal maglumatlary saklamak üçin iň berk material hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabynda hasaba alyndy.


düýn 18:29
5.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

24.07.2025 10:31
3k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...

22.07.2025 12:35
7.2k+

Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar...

22.07.2025 12:28
5.1k+

Haýwanlar bilen ösümlikleriň aragatnaşygyň ilkinji ylmy delilleri peýda boldy

Tel-Awiw uniwersitetiniň barlagçylary ösümlikler bilen haýwanlaryň arasyndaky özara akustiki aragatnaşygy hasaba aldylar. Ösümlikler öz ýagdaýyny aňladýan sesleri çykarýarlar, haýwanlar bolsa jogap hökmünde özlerini alyp barşyny üýtgedýärler diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy habar berýär...