Hytaýly alymlar Aýyň arka tarapyndan getirilen topragyň düzümi barada ilkinji maglumatlary berdiler

  • 21.09.2024 13:10
  • 7.9k+

Hytaýly alymlar Aýyň arka tarapyndan “Çane-6” zondy bilen getirilen topragy seljermegiň netijesinde alnan maglumatlar bilen paýlaşdylar diýip, RIA Nowosti habar berýär.

2024-nji ýylyň iýun aýynda enjam Ýere tas iki kilogram nusga getirdi, bu hem Aý gözlegleri üçin möhüm waka boldy. National Science Review žurnalynda neşir edilen makala nusgalaryň fiziki, mineralogiki we geohimiki aýratynlyklaryny beýan edýär.
Topragyň esasy düzümi bazalty (nusgalaryň umumy mukdaryndan 30 – 40%), brekçiýany we ýiti reňkli dag jynslaryny öz içine alýar.
Mineralogiki derňew nusgalarda plagioklazyň (32,6%), pirokseniň (33,3%) we aýnanyň (29,4%) düzümini ýüze çykardy, şol bir wagtyň özünde aýnanyň düzümi “Apollon” missiýasynyň çäklerinde getirilen nusgalaryň aşaky çägine ýakyn diýlip, ylmy gözlegde aýdylýar.
Şeýle-de, alymlar “Çane-5” missiýasy bilen Ýeriň hemrasynyň görünýän tarapyndan getirilen nusgalardan tapawudyň bardygyny bellediler. Täze nusgalarda plagioklazyň ýokary düzümi we oliwiniň pes düzümi ýüze çykaryldy. Bu “Çane-6-nyň” gonan sebitinde bazalt däl materiallaryň Aý topragyna täsiriniň bardygyny görkezýär.  
Geohimiki derňew alýumin oksidiniň we kalsiý oksidiniň düzüminiň ýokarydygyny görkezdi, demriň düzümi bolsa ortaçadan pes boldy. Uran we toriý ýaly radioaktiw elementleriň derejesi KREEP hökmünde belli bolan jynslar bilen deňeşdirilende ep-esli pesdi.
Bu maglumatlar Aýyň düzümi we emele gelşi baradaky düşünjeleri çuňlaşdyrmaga we Ýeriň hemrasy barada ylmy bilimleri giňeltmäge kömek eder.


düýn 18:38
1.1k+

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonatyň iri ýataklaryny tapdy

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär...

19.04.2025 18:17
8k+

Alymlar Ýerden daşarda ýaşaýşyň «iň güýçli» subutnamasyny tapdylar

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Eset ýyldyzlar toplumynda ýerleşýän K2-18b ekzoplanetasynyň atmosferasynda iki sany organiki birleşmäniň – dimetilsulfidiň we dimetildisulfidiň bardygyny ýüze çykardylar. Bu başga planetalarda hem ýaşaýşyň mümkindigini görkezýän iň güýçli subutnama hasap edilýär...

19.04.2025 17:54
1.5k+

NASA-nyň barlaglary Aýda suwuň Gün ýeli netijesinde dörändigini görkezdi

NASA-nyň alymlary Aýda suwuň Gün ýeliniň täsiri netijesinde emele gelýändigini anykladylar. Aý tozany bilen geçirilen synag Ýeriň tebigy hemrasynda suwuň gelip çykyşyny düşündirýän teoriýany tassyklady. Aý atmosferasyz gurak kosmiki jisim, ýöne onuň üstündäki suw yzlary alymlary köpden bäri alada goýýar...

19.04.2025 17:42
1.8k+

ESA Hera zondunyň Marsa ýakynlaşýan wideosyny çap etdi

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) 2025-nji ýylyň 12-nji martynda Marsyň golaýynda grawitasiýa manýowryny eden wagtynda Hera zondunyň düşüren suratlaryndan döredilen wideony ýaýratdy. Wideoda apparatyň Gyzyl Planeta ýakynlaşýandygy  görkezilýär...