Hytaýly alymlar Aýyň arka tarapyndan getirilen topragyň düzümi barada ilkinji maglumatlary berdiler

  • 21.09.2024 13:10
  • 7.9k+

Hytaýly alymlar Aýyň arka tarapyndan “Çane-6” zondy bilen getirilen topragy seljermegiň netijesinde alnan maglumatlar bilen paýlaşdylar diýip, RIA Nowosti habar berýär.

2024-nji ýylyň iýun aýynda enjam Ýere tas iki kilogram nusga getirdi, bu hem Aý gözlegleri üçin möhüm waka boldy. National Science Review žurnalynda neşir edilen makala nusgalaryň fiziki, mineralogiki we geohimiki aýratynlyklaryny beýan edýär.
Topragyň esasy düzümi bazalty (nusgalaryň umumy mukdaryndan 30 – 40%), brekçiýany we ýiti reňkli dag jynslaryny öz içine alýar.
Mineralogiki derňew nusgalarda plagioklazyň (32,6%), pirokseniň (33,3%) we aýnanyň (29,4%) düzümini ýüze çykardy, şol bir wagtyň özünde aýnanyň düzümi “Apollon” missiýasynyň çäklerinde getirilen nusgalaryň aşaky çägine ýakyn diýlip, ylmy gözlegde aýdylýar.
Şeýle-de, alymlar “Çane-5” missiýasy bilen Ýeriň hemrasynyň görünýän tarapyndan getirilen nusgalardan tapawudyň bardygyny bellediler. Täze nusgalarda plagioklazyň ýokary düzümi we oliwiniň pes düzümi ýüze çykaryldy. Bu “Çane-6-nyň” gonan sebitinde bazalt däl materiallaryň Aý topragyna täsiriniň bardygyny görkezýär.  
Geohimiki derňew alýumin oksidiniň we kalsiý oksidiniň düzüminiň ýokarydygyny görkezdi, demriň düzümi bolsa ortaçadan pes boldy. Uran we toriý ýaly radioaktiw elementleriň derejesi KREEP hökmünde belli bolan jynslar bilen deňeşdirilende ep-esli pesdi.
Bu maglumatlar Aýyň düzümi we emele gelşi baradaky düşünjeleri çuňlaşdyrmaga we Ýeriň hemrasy barada ylmy bilimleri giňeltmäge kömek eder.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...