Gözlegçiler Alsgeýmer keseliniň ösmeginde howanyň magnetit bilen hapalanmagynyň möhüm rol oýnap biljekdigini anykladylar. Bu barada Environment International žurnalynda çap edilen gözlegde aýdylýar. Alymlar neýrodegeneratiw...
Täze Angliýanyň kenarlarynda 200 ýyldan gowrak wagt bäri Atlantik ummanynda görünmeýän çal kit tapyldy. Täze Angliýanyň Boston akwariumynyň gözlegçileri Massaçusets ştatynyň Nantaket şäheriniň 48 km günortasynda...
Ukrainanyň günbatarynda, Zakarpatiýa oblastynda Ýewropanyň iň gadymy daş gurallary tapyldy. Daniýaly, çehiýaly we beýleki ýurtlardan bolan halkara arheologlar topary Nature ylmy žurnalynda bu barada habar berdiler...
Neandertallar ýelim döretmegiň çylşyrymly tehnologiýalaryny ele alyp bilipdirler. ABŞ-dan we Germaniýadan Halkara arheologlar topary 40-120 müň ýyl ozal ýaşap geçen neandertallaryň daş gurallaryny döretmek üçin...
Pensilwaniýa döwlet uniwersitetiniň alymlary derisine uly zeper ýeten alakalaryň deri gatlagyny dikeltmek üçin 3D printerde tüýlek follikully köp gatlakly janly derini çap etdiler diýip, uniwersitetiň web sahypasyna...
Braziliýa denge ysytmasynyň rekord derejede ýaýramagy bilen göreşýär. 2024-nji ýylyň ilkinji iki aýynda milliondan gowrak ýokuşmanyň hasaba alnandygy habar berildi, bu 2023-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende...
Türkiýede emeli aň arkaly miweli agaçlara gözegçilik etmek üçin programma üpjünçiliginiň döredilendigi barada Anadolu habarlar agentligi habar berýär. Enjamlar nar we alma baglarynda miweleriň ýetişiş derejesini...
25-26-njy aprelde Türkmenistanda «Gadymy Amul galasy: geçmişiň syrlarynyň goragçysy» atly halkara ylmy-amaly maslahaty geçirmäge taýýarlyk görülýär. Bu barada wise-premýer N.Amannepesow 7-nji martda Hökümet mejlisiniň...
Şweýsariýada Sýurihiň Ýokary tehniki mekdebiniň (ETH Zurich) alymlary peýnir önümçiliginden goşmaça alynýan önüm bolan kesilen süýdi ulanyp, elektron galyndylaryndan altyn çykarmagyň adaty bolmadyk usulyny oýlap...
Kembrij uniwersitetiniň britaniýaly alymlary şu güne çenli tapylan iň gadymy tokaý galyndysyny ýüze çykardylar. Takmynan, 390 million ýyl ýaşy bolan we dewon döwrüne degişli bolan galyndylar Angliýanyň günorta...
Italiýanyň Milli gözleg geňeşiniň alymlary global betbagtçylyklary öwrenmek we çaklamak üçin Ýeriň sanly modelini döretdiler. Ol dürli tebigy betbagtçylyklaryň netijelerine olar heniz bolup geçmezden öň baha bermäge...
NASA-nyň “Terra” hemrasy Meksika aýlagynyň üstündäki bulutlarda syrly tegelek deşikleri bellige aldy. Gädikleri ýada salýan bu emele gelmeler eýýäm birnäçe wagtdan bäri adamlary biynjalyk etmek bilen, adatdan daşary...
Professorlar Mustafa Akbulut bilen Luis Sisneros-Zewalýos sinklenen polat üçin täze örtük döretdiler. Bu örtük azyk önümleriniň howpsuzlygyny ep-esli gowulandyrar, azyklaryň hapalanmagy bilen baglanyşykly keselleriň...
Ýyldyrym - iň howply we şol bir wagtyň özünde özüne çekiji tebigy hadysalardan biri. Dürli hasaplamalara görä, olar her ýyl dünýäde, takmynan, 250 000 adamy heläk edýär we ýaralaýar. Wiskonsin-Medison uniwersitetiniň...
Perm milli gözleg politehniki uniwersitetiniň alymlary ýol belgilerini awtomatiki tanamak üçin ulgam döretdiler. Ol heläkçilik howpuny azaltmak üçin sürüjilere ýol çäklendirmeleri barada duýduryş berip biler. Bu...
Arheologlar Polşanyň günorta-gündogaryndaky Korženisa obasynyň golaýyndaky tokaýda ýaşy 4000 ýyl töweregi bolan mis hanjary tapdylar. Alymlaryň sözlerine görä, seýrek ýarag gaty ýokary derejeli saýlama söweşijä...
Aziýaly piller aradan çykan çagalaryny jaýlanlarynda hoşlaşyk däplerini berjaý edýärler diýip, Journal of Threatened Taxa (JTT) ylmy neşirinde aýdylýar. Günbatar Bengaliýanyň tokaýlary dolandyryş bölüminiň hem...
Alymlar Alsgeýmer keseline we beýleki kognitiw bozulmalara gadymy Gresiýada we Rimde seýrek duş gelnendigini anykladylar. Journal of Alzheimer's Disease-de çap edilen gözleginiň netijesi demensiýanyň "häzirki zaman...
Adamlar ilkinji gezek Dowzahy beýan eden adamyň – Dante Aligýeriniň "ýüzüni gördüler". Alymlar ýazyjynyň kelleçanak süňküni ulanyp, onuň ýüz keşbini dikeltdiler. Dante «Ylahy komediýa» poemasy bilen Günbatar edebiýatynyň...
Türkmenistanda innowasion tehnologiýalary, ylmyň, önümçiligiň, senagatyň ileri tutulýan ugurlaryny ösdürmek, nano, bio we maglumat, sanly we “akylly”, kiberhowpsuzlyk, emeli aň we maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny...
Şweýsariýanyň, Ýaponiýanyň, ABŞ-yň we beýleki ýurtlaryň alymlaryndan ybarat halkara topar NASA-nyň ýörite DART zondunyň urgusynyň kömegi bilen Dimorf asteroidiniň ugruny üýtgetmek boýunça missiýasynyň netijelerini...
2021-nji ýylda Google-yň öňki inženerleri tarapyndan döredilen Figure AI başlangyjy gumanoid robotlaryny hakyky iş şertlerinde synagdan geçirip başlaýar diýip, Hi-Tech habar berýär. Işläp düzüjiler tarapyndan ýerleşdirilen...
Italiýada gowşak ýa-da düýbünden atrofirlenen myşsalary bolan adamlar üçin robotlaşdyrylan ekzoskelet döredildi. Bu barada «MedicalXpress» habar berýär. «TWIN» diýlip atlandyrylan ekzoskelet Milanda geçirilen metbugat...
Surreý uniwersitetiniň (Beýik Britaniýa) alymlary deri transplantatlaryny 3D çap etmek üçin täze tehnologiýany döretdiler. Ol gubkalary elektrofibrizasiýa etmek usulyna esaslanýar, bu jelatin we polikaprolakton...
Phohan ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň (Günorta Koreýa) alymlary hirurgiki operasiýadan soň gan akmany togtatmagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Ol midiýadan we ýüpek gurçugynyň pilesinden alnan gemostatiki...
Şanhaýly alymlar 1,6 petabaýt maglumat saklamaga ukyply optiki CD disk döretdiler. Bu adaty Blu-ray diskinden 16000 esse uludyr. Şeýle diskleriň hyzmat ediş möhleri 50 ýyldan 100 ýyla çenlidir diýlip, «Nature»...
Hytaýly, ABŞ-ly we ýewropaly paleontologlaryň halkara topary Guýçžou welaýatynda (Hytaý), takmynan, 250 million ýyl ozal ýaşap geçen, örän uzyn boýunly deňiz süýrenjesini - dinosefalozawryň bitewi diýen ýaly skeleteni...
Halkara alymlar topary ýylanlaryň 384 görnüşiniň ölüm howply zäherine garşy ählumumy madda tapdylar. Özboluşly açyş barada makala Science Translational Medicine žurnalynda neşir edildi diýip, esquire.kz habar berýär...
Kongoda geçirilen ekspedisiýa 20 ýyllap göze ilmän galan sary hüpükli, tuwulga kelle guşuň (Prionops alberti) seýrek görnüşini bellige aldy. Açyk sary “tuwulgaly” gara guş öň “ýitirilen” diýip hasaplanýardy. "Haýtek"...
Taryhdan öňki we taryhy mazarlardan alnan galyndylaryň DNK seljermesi Daun sindromly çagalaryň azyndan 5000 ýyllap dürli jemgyýetlerde ýaşandygyny görkezdi diýip, Nature neşiri ýazýar. Dürli ýurtly paleogenetikler...
Astronomlar Günüň günorta polýusynda seýrek partlamany hasaba aldylar. Astrofotograf Eduardo Şaberger Pupo bu hadysanyň täsin suratlaryny düşürdi diýip, Spaceweather.com-a salgylanýan “Hi-Tech” ýazýar. 17-nji fewralda...
Halkara alymlar topary Nakgaş ýyldyzlar toplumynda iň ýagty we iň çalt ulalýan gara girdap tapdylar. Onuň massasy 17 milliard Güne barabar. Bir günüň dowamynda ol Günüň massasyna deňeçer maddany ýuwudýar diýip...
J.Pol Getti muzeýiniň (Los-Anjeles, Kaliforniýa ştaty) hünärmenleri Türkmenistanyň Döwlet muzeýi bilen bilelikdäki taslamanyň çäklerinde Gadymy Merwde tapylan we V asyra degişli hasaplanan Buddanyň kelle heýkelini...
2024-nji ýylyň dekabrynda Saud Arabystanynda robot önümlerini öndürýän kompaniýa açylar. Taslama SoftBank korporasiýasynyň goldawy bilen ýörite döredilen Alat maýa goýum kompaniýasy tarapyndan durmuşa geçirilýär...
Alymlar smartfonda barmagyň süýşýän sesiniň barmak yzlaryny dikeltmek üçin ulanylyp bilinjekdigini anykladylar diýip, Tom's Hardware neşiri habar berýär. Häzirki wagtda smartfonlarda we beýleki enjamlarda ulanylýan...
Alymlar Gün ulgamyna düşünmäge kömek edip biljek Plutonyň orbitasynyň daşyndaky gipotetiki jisim bolan dokuzynjy planetanyň gözlegini dowam etdirýärler. Alymlar Gün ulgamynyň gurluşyna, şeýle-de onuň emele gelşine...
Italiýaly we şweýsariýaly alymlar el-aýagy amputirlenen adamlara protezleri arkaly galtaşýan zatlarynyň temperaturasyny duýmaga mümkinçilik berýän özboluşly MiniTouch ulgamyny döretdiler. Tehnologiýa amputasiýadan...
Kaliforniýanyň Tehnologiýa institutynyň (Caltech) alymlary beýleki guramalardaky hyzmatdaşlary bilen kosmos energiýasy pudagynda üstünlik gazandylar. “Extremetech” portalynyň habaryna görä, olar ýörite enjamyň...
ABŞ-nyň Azyk önümleriniň we derman serişdeleriniň hiline gözegçilik müdirligi (FDA) ulularda sowuk almany bejermek üçin ilkinji derman serişdesini tassyklady. Düzgünleşdirijiniň web sahypasynda aýdylyşyna görä...
Kosmos enjamlarynyň döwük bölekleri we beýleki kosmos zibilleri barada maglumat ýygnamak üçin niýetlenen ýapon hemrasy orbita üstünlikli çykaryldy. Bu barada Astroscale Japan işläp düzüji kompaniýa salgylanyp,...
