Dünýäde ynsan ömrüniň dowamlylygy 2050-nji ýyla çenli 5 ýyl artar

  • 24.05.2024 11:04
  • 10465
Dünýäde ynsan ömrüniň dowamlylygy 2050-nji ýyla çenli 5 ýyl artar

“The Lancet” žurnalynda neşir edilen täze barlagyň netijesine görä, ynsan ömrüniň dowamlylygy 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 2050-nji ýyla çenli 5 ýyl artar. Bu adamlaryň ortaça 78,2 ýaşa çenli ýaşajakdygyny aňladýar. Ösüşe, ne geosyýasy, ne howa ne-de daşky gurşaw kynçylyklary päsgel berip bilmez.

Waşington uniwersitetiniň alymlary dünýädäki keseliň agyrlygy baradaky maglumatlary analiz etdiler. Netijede ömür dowamlylygynyň ýokarlanmagynyň, esasan, ýürek-damar kesellerinden, dem alyş ýokançlaryndan we inçekeselden ölümiň azalmagy bilen baglanyşyklydygyny anykladylar.
1990-njy ýyldan 2019-njy ýyla çenli ömrüň dowamlylygy her ýyl ortaça 0,27 ýyl ýokarlandy. COVID-19 pandemiýasy ösüşi 0,16 ýyla çenli haýallatdy.
Ýokarda sanap geçilen kesellerden ölümiň azalmagy, esasanam, Afrikanyň, Latyn Amerikasynyň we Karib deňziniň ilatyna täsir etdi. Şeýle hem, ene we çaga ölümliliginiň azalmagy, bilime we saglygy goraýşa elýeterliligiň ýokarlanmagy, iýmitleniş we ýaşaýyş şertleriniň gowulanmagy ýaly beýleki faktorlar ösüşe täsir edýärler.
Barlagy geçiren alymlar çilimkeşlige, semizlige we zyýanly iýmitlenmelere garşy göreşmek ýaly keselleriň öňüni alyş maksatnamalaryna maýa goýumlaryny köpeltmäge çagyrdylar.
Şeýle-de bolsa, ömrüň dowamlylygynyň ýokarlanmagy adamlaryň sagdyn durmuşda ýaşajakdygyny aňlatmaýar. 2050-nji ýyla çenli dünýädäki sagdyn ömrüň bary-ýogy 2,6 ýyl, ýagny 67,4 ýyla çenli ýokarlanmagyna garaşylýar. Bu diýildigi adamlar uzak ýaşarlar, emma keselleriň aşa köplügi bilen bile ýaşamaly bolarlar.


düýn 19:57
3387

Türkmenistanda geologiýa, seýsmologiýa we geofizika boýunça adalgalaryň 3 dilli düşündirişli sözlügi neşir edildi

Türkmenistanda geologiýa, seýsmologiýa we geofizika boýunça adalgalaryň iňlisçe-rusça-türkmençe düşündirişli sözlügi neşir edildi. Sözlükde geologiýanyň, seýsmologiýanyň we geofizikanyň dürli ugurlaryna degişli...

25.07.2024 12:43
8539

Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

Alymlaryň aýtmagyna görä, soňky 500 ýylyň dowamynda haýwanlaryň 150 müňden 260 müňe çenli görnüşi adamzat tarapyndan ýok edildi. Bu görkeziji Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşigiň (IUCN) Gyzyl kitabynyň...

22.07.2024 22:35
6705

Braziliýaly hünärmen rus patyşasy Iwan IV-niň keşbini täzeden dikeltdi

Braziliýanyň ýüz keşplerini dikeltmek boýunça kazyýet-lukmançylyk hünärmeni Sisero Morais "Gazaply" lakamly rus şasy Iwan IV-iň (1530-1584) üç ölçegli portretini döretdi diýip, Britaniýanyň The Daily Mail gazeti...

22.07.2024 16:29
10481

Grenlandiýa bilen Kanadanyň arasynda täze mikrokontinent tapyldy

Halkara alymlar topary günorta-gündogar Kanadanyň, Baffin adasynyň we Grenlandiýanyň günorta-günbatarynyň arasyndaky Dewis bogazynda mikrokontinent tapdylar. Iňlis we şwesiýaly barlagçylar sebitiň tektoniki rekonstruksiýasyny...