Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

  • 01.12.2025 12:03
  • 5.1k+

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi.

Tejribe Milandaky metroda geçirildi. Professor Françesko Panininiň ýolbaşçylygyndaky psihologlar topary doly wagonda adamlaryň göwreli aýala hemişe ýer berýändigine ýa-da ýokdugyna we olaryň çözgütlerine garaşylmadyk stimullaryň nähili täsir edýändigine syn etdi.
Üýtgeşik ýagdaýlar bolmazdan tejribe geçirilen gözegçilik toparynda adamlar 37,66% ýagdaýda öz ýerini berdi. Wagona Betmeniň eşigini geýen adamyň münmegi bilen tejribe geçirilen synag toparynda bolsa bu görkeziji tas iki esse ýokarlanyp, 67,21% boldy. Umuman alanyňda, 138 ýolagçynyň reaksiýasy hasaba alyndy.
Ylmy gözlegçiler garaşylmadyk wakanyň adamlaryň düşbüligini oýaryp, olaryň bolup geçýän zatlara ünsüni güýçlendirýändigi baradaky netijä geldi. Stimulyň (häzirki ýagdaýda Betmen) bolmagy adamlary “awtomatik hereketlerinden” çykaryp, “häzirki pursatda bolmagyny” güýçlendirýär. Şeýle ünslülik bolsa adamlaryň daş-töwerekdäkileriň zerurlyklaryna has gowy düşünmäge kömek edýär.
Gyzykly ýeri, ýer berenleriň aglabasy iki ýagdaýda-da zenanlar boldy. Şol bir wagtyň özünde, tas ýarysy – 44% – hatda supergahrymany görmändigini aýtdy. Bu bolsa garaşylmadyk stimulyň umumy fon derejesinde hereket edip, sosial signallara ünslüligi güýçlendirýändigini görkezýär.
Netijelerden ugur alyp, alym Françesko Panini jemgyýetçilik ýerlerinde özara kömege itergi bermek üçin adaty bolmadyk wakalary maksatly döretmegi teklip edýär. Berk düzgünleriň, çagyryşlaryň ýa-da göni basyşyň (mysal üçin, kömek etmeýändigi üçin adamlary utandyrmak) deregine döredijilikli we garaşylmadyk stimullary ulanyp bolar.  


19.12.2025 10:31
6.2k+

Süýji suwly derýada ýaşan mozazawryň galyndylary tapyldy

Paleontologlar ABŞ-nyň demirgazygynda deňiz mozazawrynyň galyndylaryny tapdylar. Onuň dişleriniň himiki düzümi bu ýyrtyjynyň süýji suwly derýada ýaşandygyny görkezýär. Bu ilkinji şeýle açyş bolup, öň diňe deňiz süýrenijileri hasaplanýan mozazawrlaryň mümkin bolan görnüşleri baradaky düşünjämizi ep-esli giňeldýär diýip, Upsala uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär...

19.12.2025 10:02
9k+

Hytaýly alymlar Ýeriň aşaky mantiýasynda "superummanyň" bardygy baradaky çaklamany öňe sürdüler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň (CAS) Guançžou Geohimiýa institutynyň professory Du Çžisýueniň ýolbaşçylyk edýän ylmy-barlag topary Ýeriň aşaky mantiýasynyň içinde ägirt uly ilkinji suw howdanynyň ýerleşip biljekdigini tejribe arkaly tassyklady...

15.12.2025 11:29
2.5k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...