Ýel uniwersitetiniň barlagy: köp çagaly ene-atalaryň beýnisi juwanlygyny uzak saklap galýar

  • 29.05.2024 18:51
  • 8.4k+

Ýel uniwersitetiniň ylmy barlagçylary maşgalanyň ululygy (adam sany göz öňünde tutulýar) bilen ene-atanyň akyl saglygynyň arasynda baglanyşyk tapdylar. Görlüp oturylsa, köp çagaly adamlaryň beýnisi az çagalylaryňka garanda, has ýaş bolýan eken diýip, Daily Mail-e salgylanýan “Sargrad” neşiri ýazýar.

Bu barlaga 37 müň adam gatnaşdy. Gatnaşyjylaryň beýnisiniň MRT-suraty gözden geçirilende maşgalada birnäçe çaganyň bolmagy ene-atanyň "uzak möhletli neýroproteksiýasyna" ýardam edýändigini görkezdi. Şeýle-de, köp çagaly ene-atalaryň beýnisiniň işjeňligi ýaş adamlara häsiýetlidi.
Gözlegçiler çagalar we ýetginjekler bilen yzygiderli aragatnaşyk saklamak ulularyň beýnisini höweslendirýär we işjeň bolmagyna kömek edýär diýip hasaplaýarlar. Mundan başga-da, köp çagaly ene-atalar has işjeň durmuş ýörelgesine eýe bolýarlar, bu hem akyl saglygyna oňyn täsir edýär.


28.06.2025 11:03
4.6k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.3k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...