Amerikaly alymyň pişigi oňa eýýäm ikinji gezek näbelli bir wirusy açmaga kömek etdi

  • düýn 14:35
  • 4.1k+

Pepper atly pişik ikinji gezek öý hojaýynyna, Floridadan mikrobiolog Jon Ledniskä täze, ozal ylma belli bolmadyk wirus ştammyny açmaga kömek etdi diýip, Gizmodo habar berýär.

Pepper öýe jansyz gyzylguýruk syçany getirdi we Ledniski ony barlaghanada öwrenmek kararyna geldi. Analiz gemrijiniň Gainesville shrew mammalian orthoreovirus type 3 strain UF-1 diýlip atlandyrylan ozal näbelli ortoreowirus ştammy bilen keselländigini görkezdi.
Ortoreowiruslar adamlara we süýdemdirijilere ýokuşyp bilýär, ýöne olaryň adama täsiri doly öwrenilmedik. Seýrek ýagdaýlarda olar çagalarda ensefaliti, meningiti we gastroenteriti ýüze çykarýar. Bu wiruslar çalt mutasiýa geçirip we genetiki materiallary bilen alyş-çalyş edip, täze ştammlary döredip bilýär.

“Biz ortoreowiruslary çalt tanamagy we olara has köp üns bermegi öwrenmeli” – diýip, Ledniski aýtdy. Alymlar wirusyň adamlar we haýwanlar üçin bolup biljek howpuna baha bermek üçin ony jikme-jik öwrenmegi meýilleşdirýär. Pepperiň saglygyna wirus täsir etmedi – pişik sagdyn bolup, awlaryny getirmegini dowam etdirýär.

Birinji gezek, 2021-nji ýylyň maýynda Pepper alyma öýe keselli meýdan syçanyny getirip, ABŞ-da näbelli jeýlongwirus ştammyny ýüze çykarmaga kömek etdi. Bu öý haýwanynyň howply patogenleri ys alşy gowy bolsa gerek.


16.07.2025 13:28
6.1k+

Grenlandiýada 3 km buzuň astyndan gadymy tundranyň galyndylary tapyldy. Ol ýerde haşhaş, moh we hatda leýlisaç ösüpdir

Grenlandiýanyň köp bölegi buz we gar bilen örtülendir, şonuň üçin adanyň ady şoňa ýaňzydylyp goýlan. Emma bu hemişe beýle bolmandyr. Alymlar üç kilometrlik buz gatlagynyň astyndan gadymy tundra ekoulgamynyň yzlaryny tapdylar...

16.07.2025 06:12
3.9k+

Belizde maýalaryň gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary - Te Kaab Çaakanyň mazary tapyldy

Hýuston uniwersitetiniň arheologlary Karakolda (Beliz) maýalaryň bu gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary we onuň şa nesilşalygynyň esaslandyryjysy Te Kaab Çaagyň mazaryny tapdylar. Bu Merkezi Amerikanyň döwleti bolan Belizdäki iň uly maýa arheologik ýadygärliginde 40 ýyldan gowrak wagtlap geçirilen barlagda tapylan ilkinji şa mazarydyr...

28.06.2025 11:03
4.9k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.4k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...