Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

  • düýn 10:24
  • 2.9k+

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi.

Ýüzüň şekili çekilen, boýy 12 santimetr we ini 9 santimetr bolan pürs, Pýastlar neberesinden ilkinji polýak şalarynyň ýaşaýan ýeri bolan Ledniskiý adasyndaky gorag seňňeriniň bir bölegi bolupdyr. Dendrologik derňew agajyň takmynan 967-njy ýylda çapylandygyny görkezdi.
Barlagçylar ýüzüň doga-jady maksady bilen – obany her hili bela-beterlerden  goramak üçin ýasalandygyna ynanýarlar. Adamlaryň we haýwanlaryň şuňa meňzeş şekilleri, köplenç, Polşadaky gadymy berkitmelerde, haýatlarda we dini binalarda duş gelýär.

"Lednisadan tapylan tapyndy slawýanlaryň ýaşaýan sebitlerinde belli bolan gorag jady edim-gylymlarynyň has giňişleýin mazmunyna laýyk gelýär. Käwagt gorag diwarlarynda haýwanlaryň süňklerini, hususan-da, gorag üçin gurbanlyk berlip bilinjek atlaryň äňlerini we kellelerini tapýarys" - diýip, Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň Suwasty arheologiýa merkezinden Mateuş Popek gürrüň berdi.

Şeýlelik bilen, Ledniskiý adasynda ozal bir jaýyň aşagyndan atyň galyndylary we galanyň diwarynyň golaýynda atyň şekili bolan tumaryň daşlygynyň bölegi tapyldy. Şuňa meňzeş tapyndylar Polşanyň Wolinesinde we Russiýanyň Welikiý Nowgorodynda tapyldy. Barlagçylar artefaktlaryň ýerli däbe degişlidigini we skandinawlardan ýa-da ruslardan alynmandygyny çaklaýarlar.


23.07.2025 07:17
6.7k+

Sisiliýanyň kenarynda bogaldagy saklanyp galan gadymy grek gämisi tapyldy

Arheologlar Sisiliýanyň günorta-gündogar kenar ýakasynda bogaldagy we urgany saklanyp galan gark bolan gadymy grek gämisini tapdylar. Gämi b.e. öňki VI–V asyrlarda gark bolupdyr diýip, LBV portaly habar berýär...

17.07.2025 14:35
6.6k+

Amerikaly alymyň pişigi oňa eýýäm ikinji gezek näbelli bir wirusy açmaga kömek etdi

Pepper atly pişik ikinji gezek öý hojaýynyna, Floridadan mikrobiolog Jon Ledniskä täze, ozal ylma belli bolmadyk wirus ştammyny açmaga kömek etdi diýip, Gizmodo habar berýär. Pepper öýe jansyz gyzylguýruk syçany getirdi we Ledniski ony barlaghanada öwrenmek kararyna geldi...

16.07.2025 13:28
6.9k+

Grenlandiýada 3 km buzuň astyndan gadymy tundranyň galyndylary tapyldy. Ol ýerde haşhaş, moh we hatda leýlisaç ösüpdir

Grenlandiýanyň köp bölegi buz we gar bilen örtülendir, şonuň üçin adanyň ady şoňa ýaňzydylyp goýlan. Emma bu hemişe beýle bolmandyr. Alymlar üç kilometrlik buz gatlagynyň astyndan gadymy tundra ekoulgamynyň yzlaryny tapdylar...

16.07.2025 06:12
4.7k+

Belizde maýalaryň gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary - Te Kaab Çaakanyň mazary tapyldy

Hýuston uniwersitetiniň arheologlary Karakolda (Beliz) maýalaryň bu gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary we onuň şa nesilşalygynyň esaslandyryjysy Te Kaab Çaagyň mazaryny tapdylar. Bu Merkezi Amerikanyň döwleti bolan Belizdäki iň uly maýa arheologik ýadygärliginde 40 ýyldan gowrak wagtlap geçirilen barlagda tapylan ilkinji şa mazarydyr...