Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

  • 24.07.2025 10:24
  • 3.9k+

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi.

Ýüzüň şekili çekilen, boýy 12 santimetr we ini 9 santimetr bolan pürs, Pýastlar neberesinden ilkinji polýak şalarynyň ýaşaýan ýeri bolan Ledniskiý adasyndaky gorag seňňeriniň bir bölegi bolupdyr. Dendrologik derňew agajyň takmynan 967-njy ýylda çapylandygyny görkezdi.
Barlagçylar ýüzüň doga-jady maksady bilen – obany her hili bela-beterlerden  goramak üçin ýasalandygyna ynanýarlar. Adamlaryň we haýwanlaryň şuňa meňzeş şekilleri, köplenç, Polşadaky gadymy berkitmelerde, haýatlarda we dini binalarda duş gelýär.

"Lednisadan tapylan tapyndy slawýanlaryň ýaşaýan sebitlerinde belli bolan gorag jady edim-gylymlarynyň has giňişleýin mazmunyna laýyk gelýär. Käwagt gorag diwarlarynda haýwanlaryň süňklerini, hususan-da, gorag üçin gurbanlyk berlip bilinjek atlaryň äňlerini we kellelerini tapýarys" - diýip, Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň Suwasty arheologiýa merkezinden Mateuş Popek gürrüň berdi.

Şeýlelik bilen, Ledniskiý adasynda ozal bir jaýyň aşagyndan atyň galyndylary we galanyň diwarynyň golaýynda atyň şekili bolan tumaryň daşlygynyň bölegi tapyldy. Şuňa meňzeş tapyndylar Polşanyň Wolinesinde we Russiýanyň Welikiý Nowgorodynda tapyldy. Barlagçylar artefaktlaryň ýerli däbe degişlidigini we skandinawlardan ýa-da ruslardan alynmandygyny çaklaýarlar.


düýn 17:52
4.2k+

Polşaly alpinist dünýäde ilkinji bolup Ewerestden kislorod ballony bolmazdan lyžada düşdi

Polşaly alpinist Anjeý Bargel kislorod ballonyny ulanmazdan lyžada Ewereste çykan we düşen dünýäde ilkinji adam boldy. Bu barada The Guardian habar berýär. “Depä çykmagyň özi kyn boldy. Men ozal hiç haçan şonça wagtlap şeýle belentlikde bolmandym...

30.09.2025 18:01
884

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
517

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
186

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...