Alymlar: ýaňy-ýakynda bolan magnit tupanlary Ýerde bir topar harasatlaryň döremegine getirip biler

  • 20.05.2024 14:12
  • 15k+

Florida döwlet uniwersitetiniň (ABŞ) gözlegçileri ýaňy-ýakynda Ýere aralaşan uran geomagnit tupanlarynyň bir topar harasadyň döremegine getirip biljekdigini anykladylar. Bu barada Daily Mail neşiri habar berýär.

Gözlegçiler soňky 5500 ýyldaky tropiki siklonlaryň işjeňligini seljerenlerinden soň, olaryň ýygylygynyň 40% ýokarlanan 11 döwrüni ýüze çykardylar.
Alymlar Meksika aýlagynyň demirgazyk-gündogaryndaky tupanlar hakynda agaçlaryň halkasynyň derňewinden alnan maglumatlary gözden geçirip, tropiki siklonlaryň işjeňliginiň ýokarlanmagy we Günüň ýokary işjeňlikdäki döwürleriniň arasyndaky baglanyşygy tapdylar.
Günüň işjeňliginiň ýokarlanmagy ummanlaryň aşa gyzmagyna getirýär, bu bolsa öz gezeginde tropiki tupanlaryň döremegi üçin amatly şertleri döredýär.
Eger alymlaryň çaklamalary tassyk bolsa, onda 2003-nji ýyldan bäri Gündäki güýçli alawlar sebäpli dörän iň güýçli G5 klasly magnit tupany birnäçe gaý-harasatlaryň döremegine sebäp bolup biler.


düýn 11:41
2.2k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.4k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
11k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...