ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

  • 06.07.2025 15:46
  • 10k+

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär.

AP habarlar gullugynyň habaryna görä, kesellän ýekeje mal birnäçe hepdäniň içinde tutuş sürini ýoklap biler. Bejergi edip bolýar, ýöne köplenç bu agyryly geçýär.
Zyýankeşlere garşy göreşmek üçin ABŞ-nyň Oba hojalygy ministrligi tohumsyz erkek çybynlary köpçülikleýin köpeltmek we ýaýratmak maksatnamasyna başlady. Köpelip bilmezlikleri üçin olary radiasiýa arkaly tohumsyzlandyrýarlar. Bu usul himiki serişdeleri ulanmaklyga garanda ekologiýa taýdan has arassa we täsirli hasaplanýar. 1960-njy ýyllarda şuňa meňzeş çemeleşme howpy aradan aýyrmaga kömek etdi, ýöne geçen ýyl parazit Meksikanyň günortasynda ýene döredi.
2026-njy ýyla çenli Tehasda we Meksikada hepdede 400 million siňek öndürmäge ukyply birgiden fabrikler bolar. Siňeklere ýumurtga tozy bilen balyň garyndysy berilýär we liçinkalary ýonuşgaly gabyň düýbünde ösdürilýär.
Florida uniwersitetiniň dosenti Edwin Berjessiň sözlerine görä, tohumsyzlandyrylan siňekleri ulanmak zyýankeşlere garşy göreşde iň oňat üstünlikleriň biridir. ABŞ bu taslama oba hojalygyny gorar we ykdysady ýitgileriň öňüni alar diýip umyt edýär.


düýn 12:10
2.3k+

Zebra balyklary alymlara adamda eşidişi nädip dikeltmelidigine düşünmäge kömek edýär

Amerikaly biologlar sesleriň kabul edilişine jogapkär duýgur öýjükleriň dikeldilmegine gözegçilik edýän genleri tapdylar. Bu adamlarda kerrewligi we kerligi bejermegiň usullaryny işläp düzmäge kömek edip biler diýip, Stouers lukmançylyk barlag institutynyň (SIMR) metbugat gullugy habar berdi...

17.07.2025 14:28
2.3k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
5.1k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.7k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...