Akmaýanyň ýolunda gaýry planetalylaryň ýaşaýan bolmagy mümkin ýedi ýyldyzy tapyldy

  • 18.05.2024 16:50
  • 7k+

Astronomlaryň pikirine görä, biziň galaktikamyzdaky ýedi ýyldyzy Daýson sferalarynyň - keseki siwilizasiýalar tarapyndan gurlan ägirt kosmos desgalarynyň  gurşap alýan bolmagy mümkin diýip, “Haýtek” habar berýär.

Daýson sferalary baradaky gipoteza - ýyldyzlardan energiýa ýygnamak üçin olaryň töwereginde gurlan megastrukturalar baradaky gipoteza ilkinji gezek fizik Frimen Daýson tarapyndan 1960-njy ýylda öňe sürüldi. Bu gurluşlar, ýyldyzy doly gurşap alýan gabyklardan başlap, toplum-toplum orbital stansiýalara çenli, dürli görnüşlerde bolup biler.
Daýsonyň sferalaryny gözlemek tehnosignaturalary – Ýerden daşarda akylly-başly durmuşyň alamatlaryny gözlemegiň bir bölegi hasaplanýar. Şeýle alamatlaryň biri infragyzylyl agdyklyk etmegidir (IEE), ýagny ýyldyzdan gelýän adaty bolmadyk infragyzyl şöhlelenmäniň köp bolmagydyr.
Täze gözlegde alymlar 5 milliondan gowrak ýyldyz spektriniň arasynda IEE-leri gözlemek üçin kompýuter programmasyny ulandylar. Programma Daýson sferalary bilen gurşalan ýedi ýyldyzy anyklady.
Bu ýyldyzlaryň hemmesi - gyzyl kindiwanjalar Günden has kiçi we tutuksy, olar Ýerden 1000 ýagtylyk ýyly töweregi uzaklykda ýerleşýär.
IEE-niň tapylmagy Daýson sferalarynyň barlygynyň anyk subutnamasy däldigini bellemelidiris. Alymlar ýyldyzlaryň töweregindäki dumanlylyk ýaly, aldawa saljak  netijelere sebäp bolup biljek dürli faktorlary göz öňünde tutdular. Şeýle-de bolsa, kosmos galyndylarynyň emele getiren halkalary ýaly beýleki düşündirişleri hem aradan aýryp bolmaz.
Bu açyşy tassyklamak üçin “Jeýms Uebb” kosmos teleskopy ýaly, has kuwwatly teleskoplary ulanyp, juda köp gözegçilik etmek zerurdyr.


düýn 13:17
1.3k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

düýn 10:53
2.4k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
8.7k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
9.9k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...