Akmaýanyň ýolunda gaýry planetalylaryň ýaşaýan bolmagy mümkin ýedi ýyldyzy tapyldy

  • 18.05.2024 16:50
  • 7k+

Astronomlaryň pikirine görä, biziň galaktikamyzdaky ýedi ýyldyzy Daýson sferalarynyň - keseki siwilizasiýalar tarapyndan gurlan ägirt kosmos desgalarynyň  gurşap alýan bolmagy mümkin diýip, “Haýtek” habar berýär.

Daýson sferalary baradaky gipoteza - ýyldyzlardan energiýa ýygnamak üçin olaryň töwereginde gurlan megastrukturalar baradaky gipoteza ilkinji gezek fizik Frimen Daýson tarapyndan 1960-njy ýylda öňe sürüldi. Bu gurluşlar, ýyldyzy doly gurşap alýan gabyklardan başlap, toplum-toplum orbital stansiýalara çenli, dürli görnüşlerde bolup biler.
Daýsonyň sferalaryny gözlemek tehnosignaturalary – Ýerden daşarda akylly-başly durmuşyň alamatlaryny gözlemegiň bir bölegi hasaplanýar. Şeýle alamatlaryň biri infragyzylyl agdyklyk etmegidir (IEE), ýagny ýyldyzdan gelýän adaty bolmadyk infragyzyl şöhlelenmäniň köp bolmagydyr.
Täze gözlegde alymlar 5 milliondan gowrak ýyldyz spektriniň arasynda IEE-leri gözlemek üçin kompýuter programmasyny ulandylar. Programma Daýson sferalary bilen gurşalan ýedi ýyldyzy anyklady.
Bu ýyldyzlaryň hemmesi - gyzyl kindiwanjalar Günden has kiçi we tutuksy, olar Ýerden 1000 ýagtylyk ýyly töweregi uzaklykda ýerleşýär.
IEE-niň tapylmagy Daýson sferalarynyň barlygynyň anyk subutnamasy däldigini bellemelidiris. Alymlar ýyldyzlaryň töweregindäki dumanlylyk ýaly, aldawa saljak  netijelere sebäp bolup biljek dürli faktorlary göz öňünde tutdular. Şeýle-de bolsa, kosmos galyndylarynyň emele getiren halkalary ýaly beýleki düşündirişleri hem aradan aýryp bolmaz.
Bu açyşy tassyklamak üçin “Jeýms Uebb” kosmos teleskopy ýaly, has kuwwatly teleskoplary ulanyp, juda köp gözegçilik etmek zerurdyr.


29.09.2025 14:51
17

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
65

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

29.09.2025 08:56
17

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
3

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...