Akmaýanyň ýolunda gaýry planetalylaryň ýaşaýan bolmagy mümkin ýedi ýyldyzy tapyldy

  • 18.05.2024 16:50
  • 7.1k+

Astronomlaryň pikirine görä, biziň galaktikamyzdaky ýedi ýyldyzy Daýson sferalarynyň - keseki siwilizasiýalar tarapyndan gurlan ägirt kosmos desgalarynyň  gurşap alýan bolmagy mümkin diýip, “Haýtek” habar berýär.

Daýson sferalary baradaky gipoteza - ýyldyzlardan energiýa ýygnamak üçin olaryň töwereginde gurlan megastrukturalar baradaky gipoteza ilkinji gezek fizik Frimen Daýson tarapyndan 1960-njy ýylda öňe sürüldi. Bu gurluşlar, ýyldyzy doly gurşap alýan gabyklardan başlap, toplum-toplum orbital stansiýalara çenli, dürli görnüşlerde bolup biler.
Daýsonyň sferalaryny gözlemek tehnosignaturalary – Ýerden daşarda akylly-başly durmuşyň alamatlaryny gözlemegiň bir bölegi hasaplanýar. Şeýle alamatlaryň biri infragyzylyl agdyklyk etmegidir (IEE), ýagny ýyldyzdan gelýän adaty bolmadyk infragyzyl şöhlelenmäniň köp bolmagydyr.
Täze gözlegde alymlar 5 milliondan gowrak ýyldyz spektriniň arasynda IEE-leri gözlemek üçin kompýuter programmasyny ulandylar. Programma Daýson sferalary bilen gurşalan ýedi ýyldyzy anyklady.
Bu ýyldyzlaryň hemmesi - gyzyl kindiwanjalar Günden has kiçi we tutuksy, olar Ýerden 1000 ýagtylyk ýyly töweregi uzaklykda ýerleşýär.
IEE-niň tapylmagy Daýson sferalarynyň barlygynyň anyk subutnamasy däldigini bellemelidiris. Alymlar ýyldyzlaryň töweregindäki dumanlylyk ýaly, aldawa saljak  netijelere sebäp bolup biljek dürli faktorlary göz öňünde tutdular. Şeýle-de bolsa, kosmos galyndylarynyň emele getiren halkalary ýaly beýleki düşündirişleri hem aradan aýryp bolmaz.
Bu açyşy tassyklamak üçin “Jeýms Uebb” kosmos teleskopy ýaly, has kuwwatly teleskoplary ulanyp, juda köp gözegçilik etmek zerurdyr.


düýn 11:16
1.9k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...