Nil derýasynyň piramidalaryň gurluşygy üçin daş getirilen gadymy goşandy tapyldy

  • 21.05.2024 12:07
  • 11k+

Alymlar Nil derýasynyň bireýýäm ýitip giden şahasyny tapdylar, Müsüriň piramidalaryna ägirt uly daş bölekleri daşalanda şondan peýdalanylan bolmagy mümkin diýip, The Guardian neşiri ýazýar.

Bu maglumatlar hemra suratlaryny we topragyň derňewini ulanmak arkaly halkara alymlar topary tarapyndan alyndy. Olaryň gözleginiň netijeleri Communications Earth & Environment žurnalynda çap edildi.
Alymlaryň Ahramat (arapça “piramidalaryň şahasy” diýmegi aňladýar) diýip atlandyran bu gadymy goşandy müňlerçe ýyllap çölüň we ekin meýdanlarynyň astynda gizlenipdi. Uzynlygy 64 km bolan bu goşant Giza piramida toplumynyň ýanyndan geçipdir.
Maglumatlaryň derňewi goşandyň häzirki Nil derýasynyň günbatarynda 2,5-10,25 km uzaklykda ýerleşendigini görkezýär.
Tapylan goşant mundan 4700-3700 ýyllar aralygy ozal Nil jülgesiniň gurak zolagynyň uzaboýuna näme üçin 31 piramidanyň hatar düzülip gurlandygyny düşündirýär.

Gadymy Müsüriň paýtagty Memfisiň golaýyndaky zolak Gizadaky Beýik piramidany, Hefren we Mikerin piramidalaryny öz içine alýar. Arheologlar ozal hem gadymy müsürlileriň ullakan daş böleklerini daşamak üçin üçin golaýdaky suw ýolundan peýdalanandyklaryna ynanýardylar. Şeýle-de bolsa, Wilmingtondaky (ABŞ) Demirgazyk Karolina uniwersitetiniň esasy gözlegçisi Eman Goneýmiň bellemegine görä, bu derýanyň ýerleşýän ýeri, şekili, ululygy ýa-da piramidalaryň hakyky ýerleşýän ýerine neneňsi golaýlygy näbelli bolup galýardy.
Täze açyş bir asyryň dowamynda derýanyň akymynyň we göwrüminiň üýtgemegine baglylykda, piramidalaryň ýerleşişiniň dürlüçe bolandygyny düşündirip biler.


23.12.2025 18:00
4.8k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.5k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

18.12.2025 22:07
2.7k+

Arheologlar Müsürde 4400 ýyllyk Gün ybadathanasyny tapdy

Kairiň golaýyndaky Abusir nekropolynda ýaşy, takmynan, 4400 ýyl bolan Gadymy Müsüriň Gün ybadathanasynyň harabalygy tapyldy. Bu ybadathana, çen bilen, b.e.öň 2420-nji ýyldan 2389-njy ýyl aralygynda V nesilşalygyň döwründe dolandyran faraon Niuserrä degişli bolupdyr...

17.12.2025 11:16
2.6k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...