Geografiýa mugallymy öz bagyndan ýüzi syrly gadymy dildäki ýazgyly daş tapdy

  • 24.05.2024 21:13
  • 17k+

Beýik Britaniýanyň Kowentri şäherinden 55 ýaşly geografiýa mugallymy Grem Senýor öz bagyndan uly bolmadyk gönüburçly daş tapdy. Artefaktyň ýüzünde  gadymy keltleriň ogam elipbiýinde oýulyp ýazylan ýazgy bar.

Senýor 2020-nji ýylda bagynda işläp ýörkä bu daşyň üstünden barýar. Onuň ýüzünde syrly parallel çyzyklaryň toplumy haşamlanypdyr. Munuň möhüm bir zat bolup biljekdigine göz ýetirip, daşy ýuwýar we onuň suratyny arheolog garyndaşyna iberýär. Netijede, hünärmenler tapyndyny öwrendiler diýip, The Guardian gazetinde çap edilen makalada aýdylýar.
Hünärmenler daşdaky ýazgynyň biziň eramyzyň IV-VI asyrlary aralygynda Irlandiýada we Beýik Britaniýada ulanylan ogam elipbiýinde ýazylandygyny  kesgitlediler. Ýazgyny aýdyňlaşdyrmagyň netijesinde onda “Maldumcail" diýlip ýazylandygyny we beýleki iki runada - S / Lass diýlen ýazgynyň bardygyny bildiler, olaryň manysy häzirlikçe belli däl.

“Birinji bölegi adam ady - Mael Damkeýl bolmaly. Ikinji bölegi biraz düşnüksiz. S / Lass-yň manysyny takyk aýdyp bolmasa gerek. Bu ýeriň ady bolmagy mümkin"-diýip, keltolog, professor Ketrin Forsaýt belleýär.

Daşyň niýetlenen maksady hem düşnüksiz bolmagynda galýar. "Göçme ýadygärligiň bölegi" bolmagy ahmal. Ogam ýazuwynyň b.e. IV-VI asyrlarynda Irlandiýada we Beýik Britaniýada ulanylandygy bellendi. Bu ulgam Irlandiýanyň irki hristian jemgyýetleri tarapyndan oýlanyp tapylypdyr diýip hasaplanýar: bu birek-birege gizlin habarlary ýetirmäge mümkinçilik beripdir.
Bu artefakt Kowentri şäherindäki Gerbertiň sungat galereýasynda we muzeýinde goýlar. Senýor tapyndysyny bu muzeýe bagyşlady.


düýn 12:40
1.9k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

düýn 11:56
2.4k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

düýn 11:06
2k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...

düýn 11:00
1.5k+

Alymlar beýnä ünsüni jemlemäge kömek edýän gen tapdylar

Rokfeller institutynyň alymlary Nature Neuroscience žurnalynda ünsüň tebigatyna bagyşlanan ylmy işlerini çap etdiler. Gözlegler ünsi jemlemek ukybynyň diňe bir beýnidäki peýdaly signallaryň güýçlenmegine däl, eýsem "fon" işjeňliginiň (beýnidäki artykmaç sesleriň) peselmegine-de baglydygyny görkezýär...