Geografiýa mugallymy öz bagyndan ýüzi syrly gadymy dildäki ýazgyly daş tapdy

  • 24.05.2024 21:13
  • 16k+

Beýik Britaniýanyň Kowentri şäherinden 55 ýaşly geografiýa mugallymy Grem Senýor öz bagyndan uly bolmadyk gönüburçly daş tapdy. Artefaktyň ýüzünde  gadymy keltleriň ogam elipbiýinde oýulyp ýazylan ýazgy bar.

Senýor 2020-nji ýylda bagynda işläp ýörkä bu daşyň üstünden barýar. Onuň ýüzünde syrly parallel çyzyklaryň toplumy haşamlanypdyr. Munuň möhüm bir zat bolup biljekdigine göz ýetirip, daşy ýuwýar we onuň suratyny arheolog garyndaşyna iberýär. Netijede, hünärmenler tapyndyny öwrendiler diýip, The Guardian gazetinde çap edilen makalada aýdylýar.
Hünärmenler daşdaky ýazgynyň biziň eramyzyň IV-VI asyrlary aralygynda Irlandiýada we Beýik Britaniýada ulanylan ogam elipbiýinde ýazylandygyny  kesgitlediler. Ýazgyny aýdyňlaşdyrmagyň netijesinde onda “Maldumcail" diýlip ýazylandygyny we beýleki iki runada - S / Lass diýlen ýazgynyň bardygyny bildiler, olaryň manysy häzirlikçe belli däl.

“Birinji bölegi adam ady - Mael Damkeýl bolmaly. Ikinji bölegi biraz düşnüksiz. S / Lass-yň manysyny takyk aýdyp bolmasa gerek. Bu ýeriň ady bolmagy mümkin"-diýip, keltolog, professor Ketrin Forsaýt belleýär.

Daşyň niýetlenen maksady hem düşnüksiz bolmagynda galýar. "Göçme ýadygärligiň bölegi" bolmagy ahmal. Ogam ýazuwynyň b.e. IV-VI asyrlarynda Irlandiýada we Beýik Britaniýada ulanylandygy bellendi. Bu ulgam Irlandiýanyň irki hristian jemgyýetleri tarapyndan oýlanyp tapylypdyr diýip hasaplanýar: bu birek-birege gizlin habarlary ýetirmäge mümkinçilik beripdir.
Bu artefakt Kowentri şäherindäki Gerbertiň sungat galereýasynda we muzeýinde goýlar. Senýor tapyndysyny bu muzeýe bagyşlady.


düýn 20:25
3.7k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

düýn 19:25
4k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

düýn 18:13
2.1k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...

düýn 17:55
1.9k+

Alymlar dinozawrlaryň täze görnüşini tapdylar. Olar itiň ululygynda bolupdyr

Alymlar labrador-retriwerden (itiň bir tohumy) uly bolmadyk dinozawryň täze görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Dinozawr Enigmacursor mollyborthwickae diýlip atlandyryldy we takmynan, 150 million ýyl ozal - ýura döwründe stegozaurlar we diplodoklar bilen birlikde häzirki Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň çäginde ýaşap geçipdir...