Sibirde ýüwrük dinozawryň täze görnüşi tapyldy

  • 20.05.2024 22:27
  • 18k+

Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Zoologiýa institutynyň, Sankt-Peterburgyň döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) we Kuzbassyň Döwlet ülkäni öwreniş muzeýiniň paleontologlary Kuzbassyň Şestakowo obasynyň (Sibir federal okrugynyň düzümine girýär, Russiýa) çäginden tapylan ýyrtyjy dinozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar.

Täze dinozawr Kiyacursor longipes diýen ady aldy, bu latynçadan terjime edilende “Kiya derýasynyň ýüwrügi” diýmegi aňladýar. Ol seratozawrlar maşgalasyna degişlidir, ýöne bu toparyň Aziýanyň hek döwrüniň ýataklaryndan (66-145 million ýyl ozal) tapylan ilkinji wekili hasaplanýar. Ozal seratozawrlar şu sebitde bu wakadan 40 million ýyl ozal ýitip giden hasaplanýardy.
Sankt-Peterburgyň döwlet uniwersitetiniň web sahypasynda habar berlişine görä, kiýakursor longipes uzyn art aýakly çakgan ýyrtyjy bolupdyr. Bedeniniň uzynlygy 1 metre, käbirleriniňki bolsa 11 metre çenli uzalýan bolmagy mümkin.
Dinozawryň boýun oňurgasyndan, ýaýjyk süňkünden, öň aýagynyň bil böleginden we art aýak süňklerinden ybarat galyndylary KT barlaglary arkaly gaýada duran ýerinde gözden geçirildi. Bu alymlara ol ýaş haýwana degişlidir diýen netijä gelmäge mümkinçilik berdi.


düýn 18:00
2.8k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.3k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...