Fransiýada alymlar sibas balygyny adatdan daşary wezipe üçin taýýarlaýarlar – ol Aýda ösdürilip ýetişdiriljek ilkinji görnüş bolar. «Lunar Hatch» taslamasy geljekki astronawtlary balyk bilen üpjün eder we Aýdaky ýaşaýyş nokatlary üçin ýapyk iýmit zynjyry döretmäge mümkinçilik berer diýip, «The Guardian» ýazýar...
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda Tehniki ylymlaryň kandidaty Meretmuhammet Hudaýberdiýewiň ýolbaşçylygynda geçirilen giňişleýin ylmy we tejribeli işleriň netijesinde «Suw desgalary we beýlekiler üçin suwdan goraýjy birleşmeli örtük» döretmek tehnologiýasy işlenip düzüldi we patentleşdirildi...
29-njy aprelde Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Vega-C göteriji raketasyny üstünlikli uçurdy. Apparat Fransuz Gwianasyndaky Kuru kosmodromyndan badalga aldy we tokaýlary öwrenmek hem-de kömürturşy gazyna gözegçilik etmek üçin ulanyljak Biomass emeli hemrasyny orbita çykardy...
Belfastdaky Patyşalyk uniwersitetiniň (Queen's) alymlary Günüň magnit meýdanyndan çykýan güýçli energiýa zyňyndylary bolan Gün alawlamalarynyň ozal mümkin däl diýlip hasaplanylýan täsiri, ýagny Ýeriň atmosferasynda sinhron pulsasiýalary döredýändigini ýüze çykardylar...
Londonyň Uniwersitet kollejiniň alymlary Boeing 777F uçarlaryny global ýylama bilen göreşmek üçin ulanmagy teklip etdi. Bu uçaryň kömegi bilen aerozollary polýuslarda, mysal üçin, Norwegiýa ýa-da Alýaska sebitinde 13 km belentlikde sepmek bolýar diýip, hünärmenler aýdýar...
Amazon kompaniýasy Atlas V raketasynyň kömegi bilen öz Project Kuiper internet ulgamynyň 27 hemrasyny üstünlikli uçurdy. Bu kompaniýanyň Starlink bilen bäsleşjek global ulgamy döretmek ugrunda ilkinji ädimidir...
Şotlandiýanyň Csignum startapynyň inženerler topary dykyz suwdan, buzdan we hatda beton gurluşlardan aňsatlyk bilen geçip bilýän öwrülişikli aragatnaşyk ulgamyny döretdi. Olaryň işläp taýýarlan EM-2 önümi suw bilen howanyň araçägini bökdençsiz geçmek üçin ( häzirki bar tehnologiýalar üçin kyn mesele) pes ýygylykly elektromagnit meýdanlaryny ulanýar...
ABŞ-da Tafts uniwersitetiniň alymlary doňzuň äňinde adam dişlerine meňzeş dişleri ösdürdi. Stem Cells Translational Medicine žurnalynda beýan edilen tejribe biologiki diş implantlaryny döretmäge tarap ýol açýar...
Braziliýada ylma mälim bolan dowzah garynjasynyň (bu hili atlandyrma gadymy grek mifologiýasyndan gözbaş alýar) iň gadymysy tapyldy. Onuň ýaşy 113 million ýyl hasaplanýar diýip, Current Biology žurnaly habar berýär...
Nottingem uniwersitetiniň alymlary howply bakteriýalary ýok edip bilýän täsin antimikrob boýagyny işläp düzdüler. Öňki kümüş ýa-da mis düzümli örtüklerden tapawutlylykda, täze formulanyň düzüminde diglýukonat hlorgeksidin (CHX) bar – ol mikroblary we ştammlary tiz ýok etmek üçin güýçli biologik serişdedir...
Osaka uniwersitetiniň inženerleri ýyladyşhananyň içinde özbaşdak hereket edip, dikligine ekilen ýertudanalardan miwelerini ýygnap bilýän roboty hödürlediler. Prototip nawigasiýa üçin LiDAR sensorlardan peýdalanýar we geljekde işçi güýjüniň ýetmezçiliginiň öwezini dolmagy maksat edinýär diýip, «Interesting Engineering» neşiri habar berýär...
Mart aýynyň ahyrynda Kanadanyň Kwebek welaýatynyň Bromon şäherindäki Roland-Desurdi howa menzilinde wodorodly ýangyç elementleri bilen işleýän Robinson R44 dikuçarynyň ilkinji uçarmanly uçuşy üstünlikli synag edildi...
Arizonanyň (ABŞ) ýaşaýjysy Bredford Smit dünýäde Neuralink implanty oturdylan üçünji adam boldy. Ol şeýle operasiýa geçirilen gapdal amiotrofik sklerozly ilkinji gürläp bilmeýän hassadyr. Neuralink kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen çibiň netijesinde Smit pikiriň güýji bilen kompýuteri dolandyrýar, tekst ýygýar we wideo redaktirleýär...
NASA-nyň Mars missiýasyny dolandyrýan topary Curiosity Mars roweriniň hereket edip barýan wagty ilkinji gezek orbitadan düşürilen suratyny paýlaşdy. Surat 2025-nji ýylyň 28-nji fewralynda düşürilipdir, şol wagt rower Gyzyl planetanyň üstünde ylmy işleri geçirmek üçin täze bir ýere tarap ýola çykyp barýan eken...
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň alternatiw energiýa çeşmeleri we ölçeg enjamlary tehnologiýalary barlaghanasy nebit turbalarynda parafin-şepbik çökündileriniň döremeginiň öňüni aljak täze tehnologiýany işläp taýýarlamak üçin patent aldy...
Çiliniň Atakama çölünde ýerleşýän dünýäniň iň uly teleskoby bolan Extremely Large Telescope (ELT) teleskobynyň gümmeziniň we süýşürilýän gapylarynyň gurluşygy tamamlandy. Bu barada «PetaPixel» habar berýär. Diametri 93 metr, beýikligi bolsa 80 metr bolan gurluşda Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) we Çiliniň baýdaklary asyldy...
Takmynan, 100 million ýyl mundan ozal, gadymy Tetis ummanynyň ýuwaş-ýuwaşdan ýitip başlamagy dünýäde howa şertleriniň üýtgemegine, çölleriň döremegine we haýwanlaryň, şol sanda adamlaryň ata-babalarynyň hem göçüp gidýän ýollaryna uly täsir ýetiripdir...
SpaceX-iň ABŞ-nyň Tehas ştatynyň Makgregor şäherindäki synag meýdançasynda Raptor 3 hereketlendirijisiniň wakuumly görnüşi ilkinji gezek görüldi. Onuň daşalyşy baradaky wideo NasaSpaceFlight kanaly tarapyndan paýlaşyldy, olaryň kamerasy desganyň içinde ýerleşdirilen eken...
Amerikaly alymlar Alsgeýmer keseliniň alamatlaryny ilkinji gezek 44 ýaşdan kiçi adamlarda anykladylar. Ozal geçirilen barlaglar, esasan, 50 ýaşdan uly näsaglara gönükdirilipdi. Täze maglumatlar, töwekgelçiligi ir kesgitlemäge we keseliň öňüni almaga mümkinçilik bermek bilen, diagnostika çemeleşmäni üýtgedip biler...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) geljekde astronawtlar üçin iýmiti göni orbitada ýa-da Aýda hem-de Marsda ösdürip ýetişdirmegi maksat edinýän synagy ýola goýdy. Taslamada belok, ýag, protein we süýüm ýetişdirmek göz öňünde tutulýar diýip, «BBC» ýazýar...
Ýaponiýada Nippon Telegraph and Telephone (NTT) kompaniýasy tarapyndan döredilen ýyldyrym urgusyny sowýan dronlaryň synaglary geçirildi. Bu barada guramanyň saýtynda habar berilýär. Synaglar 2024-nji ýylyň dekabryndan 2025-nji ýylyň ýanwary aralygynda 900 metr belentlikde Hamada şäheriniň golaýyndaky daglarda geçirildi...
Sibir federal uniwersitetiniň (SFU) arheologlary Krasnoýarsk ülkesiniň A.I.Kytmanow adyndaky Ýeniseýsk muzeýiniň kolleksiýalaryny öwrenip, Mongol imperiýasynyň güllän döwri bolan XIII-XIV asyrlara degişli artefaktlary tapdy...
Halkara kosmos stansiýasy (HKS) öz işiniň töwekgelçilikli döwrüni başdan geçirýär. Howpsuzlyk boýunça konsultatiw toparynyň mejlisinde NASA-nyň hünärmenleri stansiýada jaýryklaryň peýda bolandygyny, howanyň syzýandygyny we ätiýaçlyk şaýlarynyň ýetmezçilik edýändigini aýtdy...
Martda geljekki ylmy gözlegler üçin gyzykly bolup biljek syrly girdap tapyldy. Orbitadan alnan planetanyň üstüniň suraty şweýsar peýnirini ýada salýan köp deşikli ýeri görkezýär. Bu deşikleriň üsti bilen kömürturşy gazyndan ybarat buzuň aşagyndaky Marsyň gara üstüni görmek bolýar...
Kanadanyň günorta-günbataryndaky Alberta welaýatynyň Uoterton-Leýks milli seýilgähinde kebelekleriň aýrybaşgalaşan topary tapyldy. Olar täze görnüş - Satyrium curiosolus hökmünde ykrar edildi. Alberta uniwersitetiniň Kristian Şmidtiň we Jon Spensiň ýolbaşçylygyndaky entomologlary ilki bu kebelekleri Satyrium semiluna görnüşine degişli edipdiler...
Ak tam NASA-nyň «Mars Sample Return» (Marsdan nusga getirmek) maksatnamasyna maliýe goldawynyň ýatyrylmagyny teklip etdi. Bu maksatnama Marsdan ýygnalan toprak nusgalarynyň Ýere getirilmegini maksat edinýärdi. Çykdajylaryň artmagy we gijikmeler sebäpli kabul edilen karar bu ugurda öňdeligi Hytaýa berýär...
Adata kompaniýasy dünýäde ilkinji bolup SD Express 8.0 standartlaryna laýyk gelýän ýat kartasyny tanyşdyrdy. Kompaniýanyň maglumatlaryna görä, täze kartanyň okaýyş tizligi sekuntda 1,6 gigabaýt, ýazyş tizligi bolsa sekuntda 1,2 gigabaýda ýetýär...
Prinston uniwersitetiniň astronomlary Kepler-139 ulgamynda täze ekzoplanetanyň tapylandygyny habar berdiler. Onuň göni özüni däl-de, goňşy jisimlere ýetirýän dartyş güýjüniň täsiri arkaly tapmak başartdy. Kepler-139f atly täze ekzoplaneta Gün ulgamyndan 1289 ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän ykjam ulgamda belli bäşinji planeta boldy...
Amerikaly barlagçylar topary täze reňkiň tapylandygyny habar berdiler. Pöwrizäniň bu öwüşginini diňe gözüň torly perdesine lazeriň täsir etmegi arkaly görüp bildiler diýip, Science Advances žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...
Pekiniň tokaý hojalygy uniwersitetiniň alymlary häzirkizaman bägülleriniň ýedi bölek ýaprakly sary bir bitewi gülýaprakly gülden gelip çykandygyny anyklady. Ylmy gözlegiň netijeleri Nature Plants žurnalynda neşir edildi...
23-nji aprelde Türkmen oba hojalyk institutynda “Oba hojalygynda tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak” atly sanly ulgam arkaly halkara ylmy-amaly maslahaty geçiriler. Maslahatyň maksady — ekologiki ulgamlara täsirleriň...
NASA 2025-nji ýylyň mart aýynda Güni we Gün şemallaryny öwrenmek maksady bilen, dört sany kiçi hemrany PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere) atly missiýanyň çäginde Ýere ýakyn pes orbita (570 km beýiklikde) uçurdy...
Huawei we China Unicom Sýunan sebitinde ilkinji giň zolakly 10G ulgamyny işe girizdi. Ol dünýäde şeýle derejeli ilkinji çözgüt bolan 50G PON tehnologiýasyna esaslanýar. Täze ulgam geçiriş ukybyny adaty gigabit derejesinden 10G çenli artdyrmaga mümkinçilik berýär, gijikdirme bolsa millisekunta çenli azalýar...
Tailandda emeli aňly ilkinji polisiýa-robot hödürlendi. Ol Songkran baýramynyň bellenilen wagtynda synagdan geçirildi diýip, Interesting Engineering portaly habar berýär. Robot Pol Col Nakhonpathom Plod Phai adyny aldy, bu bolsa “Nakhonpathom howpsuz ýagdaýda” diýmegi aňladýar...
Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär...
Kembrij uniwersitetiniň alymlary Eset ýyldyzlar toplumynda ýerleşýän K2-18b ekzoplanetasynyň atmosferasynda iki sany organiki birleşmäniň – dimetilsulfidiň we dimetildisulfidiň bardygyny ýüze çykardylar. Bu başga planetalarda hem ýaşaýşyň mümkindigini görkezýän iň güýçli subutnama hasap edilýär...
NASA-nyň alymlary Aýda suwuň Gün ýeliniň täsiri netijesinde emele gelýändigini anykladylar. Aý tozany bilen geçirilen synag Ýeriň tebigy hemrasynda suwuň gelip çykyşyny düşündirýän teoriýany tassyklady. Aý atmosferasyz gurak kosmiki jisim, ýöne onuň üstündäki suw yzlary alymlary köpden bäri alada goýýar...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) 2025-nji ýylyň 12-nji martynda Marsyň golaýynda grawitasiýa manýowryny eden wagtynda Hera zondunyň düşüren suratlaryndan döredilen wideony ýaýratdy. Wideoda apparatyň Gyzyl Planeta ýakynlaşýandygy görkezilýär...
Amerikaly alymlar ilkinji gezek antarktik äpet kalmary (Mesonychoteuthis hamiltoni) wideo düşürmegi başardylar. Bu deňsiz-taýsyz kadrlar Atlantik ummanyndaky Günorta Sandwiç adalarynyň töwereginde, 687 metr çuňlukda düşürildi diýip, «BBC» habar berýär...
Anna güni geçirilen Hökümet mejlisiniň barşynda wise-premýer B.Orazdurdyýewa ýurdumyzda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Wise-premýer hasabatyny dowam...
