Wenerada ilkinji läbik turbalaryň bardygynyň alamatlary tapyldy

  • 04.10.2025 15:46
  • 3.3k+

Padua uniwersitetinden Barbara De Toffoliniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary Wenerada ilkinji gezek läbik turbalarynyň bardygyny tassyklaýan ylmy delilleri ýüze çykardy. Alymlar öňki kosmos missiýalarynyň radio­loka­siýa we topografiýa maglumatlaryny öwrenip, diametri 100 kilometreden ýokary bolan ullakan şit wulkanlaryna üns berdiler.

Läbik turbalary — bu tebigy tuneller bolup, lawanyň akymynyň daşky gatlagy sowap gatylaşanda, gyzgyn lawa aşakdan akmagyny dowam etdirýär. Soňra läbik çekilende, onuň ýerinde boş turba şekilli giňişlik galýar. Alymlar Wenerada şeýle turbalaryň üstüniň ýumrulan ýerlerini görkezýän dört sany egrem-bugram çukur zynjyryny tapdylar.


Şeýle gurluşlar ozal diňe Ýer şarynda we Aýda mälimdi, Wenerada bolsa olaryň bardygy diňe çaklama hökmünde garalýardy. Bu açyş planetanyň wulkanik taryhyny we geologik ösüş proseslerini has giňişleýin öwrenmäge mümkinçilik berýär.
Läbik turbalar geljekki kosmos missiýalary üçin hem möhüm bolup biler, sebäbi ýerasty tuneller planetanyň ýüzündäki aşa ýokary temperatura we basyşa garşy gorag bolup hyzmat edip biler. Tapylan gurluşlar wulkanlaryň eteginde ýerleşip, läbigiň tebigy akym ugurlaryna meňzeýär we olaryň egrem-bugram görnüşi bu emele gelişleriň wulkanik gelip çykyşlydygyny, tektonik däldigini tassyklaýar.
Bu ylmy tapyndy alymlara Weneranyň ösüş taryhyny has içgin öwrenmäge we ony geologik taýdan işjeň Ýer bilen deňeşdirmäge mümkinçilik berýär.


şu gün 15:42
1.1k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

şu gün 14:32
683

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

düýn 12:26
3.3k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

düýn 12:21
3.3k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...