Wenerada ilkinji läbik turbalaryň bardygynyň alamatlary tapyldy

  • şu gün 15:46
  • 619

Padua uniwersitetinden Barbara De Toffoliniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary Wenerada ilkinji gezek läbik turbalarynyň bardygyny tassyklaýan ylmy delilleri ýüze çykardy. Alymlar öňki kosmos missiýalarynyň radio­loka­siýa we topografiýa maglumatlaryny öwrenip, diametri 100 kilometreden ýokary bolan ullakan şit wulkanlaryna üns berdiler.

Läbik turbalary — bu tebigy tuneller bolup, lawanyň akymynyň daşky gatlagy sowap gatylaşanda, gyzgyn lawa aşakdan akmagyny dowam etdirýär. Soňra läbik çekilende, onuň ýerinde boş turba şekilli giňişlik galýar. Alymlar Wenerada şeýle turbalaryň üstüniň ýumrulan ýerlerini görkezýän dört sany egrem-bugram çukur zynjyryny tapdylar.


Şeýle gurluşlar ozal diňe Ýer şarynda we Aýda mälimdi, Wenerada bolsa olaryň bardygy diňe çaklama hökmünde garalýardy. Bu açyş planetanyň wulkanik taryhyny we geologik ösüş proseslerini has giňişleýin öwrenmäge mümkinçilik berýär.
Läbik turbalar geljekki kosmos missiýalary üçin hem möhüm bolup biler, sebäbi ýerasty tuneller planetanyň ýüzündäki aşa ýokary temperatura we basyşa garşy gorag bolup hyzmat edip biler. Tapylan gurluşlar wulkanlaryň eteginde ýerleşip, läbigiň tebigy akym ugurlaryna meňzeýär we olaryň egrem-bugram görnüşi bu emele gelişleriň wulkanik gelip çykyşlydygyny, tektonik däldigini tassyklaýar.
Bu ylmy tapyndy alymlara Weneranyň ösüş taryhyny has içgin öwrenmäge we ony geologik taýdan işjeň Ýer bilen deňeşdirmäge mümkinçilik berýär.


01.10.2025 18:08
1.7k+

SpaceX kompaniýasy Starship-iň indiki synag uçuşynyň senesini yglan etdi

SpaceX aerokosmos kompaniýasy 13-nji oktýabrda Super Heavy tizleşdirijisi bilen bilelikde Starship kosmos gämisiniň 11-nji synag uçuşyny geçirmegi meýilleşdirýär. “Starship-iň onunjy uçuş synagy dünýäde ilkinji dolulygyna köp gezeklik raketa göterijisini döretmekde möhüm ädim boldy...

29.09.2025 14:51
1.9k+

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
7.3k+

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

29.09.2025 08:56
2.1k+

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...