Borty syçanly, siňekli we kömelekli hemra kosmosda 30 gün bolandan soň Ýere gaýdyp geldi

  • şu gün 06:24
  • 1.9k+

Bortunda janly organizmler bolan “Bion-M” № 2 hemrasy kosmosda 30 gün bolandan soň Russiýanyň Orenburg sähralaryna gondy. “Roskosmos” gonuş ýerinden kadrlary hödürledi.

Bortda 75 syçan, 1,5 müň töweregi siňek, öýjükli kulturalar, ösümlikler (kalendula, ehinaseýa, moh), däneli, däne kösükli we senagat ekinleriniň nusgalary bardy. Şeýle-de, olar bilen bilelikde orbita kömelekler, lişaýnikler, öýjükli materiallar we öňki hemralarda eýýäm kosmosda bolan tohumlardan ösdürilip ýetişdirilen ösümlik tohumlary uçuryldy.
“Roskosmos” gonuşdan soň janly organizmleriň ýagdaýy barada entek habar bermedi. Gonuşdan soň olar öwrenmek üçin Moskwa iberiler.
Alymlar “Bion-M” hemrasynda on tejribe geçirmegi meýilleşdiripdi. Syçanlara ýörite gutynyň içindäki datçikleriň we käbir syçanlarda oturdylan çipleriň kömegi bilen gözegçilik edildi. Indi alnan maglumatlar Ýerde syçanlaryň iki topary bilen deňeşdiriler: biri adaty şertlerde, beýlekisi barlaghana şertlerinde ýaşady. Ylmy gözlegçiler kosmosyň haýwanlaryň gormonyna, immunitetine, suw-duz çalşygyna we reproduktiw ulgamyna ýetirýän täsirini öwrener.
Taslamanyň maksady kosmos radiasiýasynyň derejesi HKS-iň orbitasyndan üçden bir ýokary bolan giňişlikde janly organizmleriň uçuşy nähili geçirýändigine düşünmekden ybarat. Netijeler geljekki ekipažly uçuşlar, şol sanda Ýere golaý orbitanyň çäginden daşary uçuşlar üçin gorag usullaryny işläp taýýarlamaga kömek eder.


18.09.2025 10:47
1.6k+

NASA “çipdäki beden agzalarynyň” Aýa uçuşa nähili çydajagyny barlar

NASA 10 gün dowam etjek we Aýa uçuşyň dowamynda geçjek Artemis II missiýasynyň çäklerinde AVATAR (A Virtual Astronaut Tissue Analog Response) synagyny geçirer. Synaglaryň dowamynda “çipdäki beden agzalary” - Artemis II-niň astronawtlarynyň süňk ýiliginiň öýjüklerini öz içine alýan fleşkanyň ölçegindäki enjamlar ulanylar...

15.09.2025 18:02
5.3k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
4.3k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
5.1k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...